به مناسبت بیست و سومین سالگرد تصویب اساسنامه رم

دیوان بین‌المللی کیفری، نهاد جزایی بین‌المللی

نویسنده: حمید رضا اکبرپور  |   ۲ مرداد ۱۴۰۰

نهادسازی از مهم‌ترین اولویت‌های جامعه جهانی پس از جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمان ملل بوده و هست. یکی از آرمان‌های جامعه جهانی در این باب، تاسیس دادگاهی بین‌المللی برای بررسی و رسیدگی به جرائم ویژه در سطح بین‌المللی است. دیوان بین‌المللی کیفری محصول این نگرش بود. این دیوان با ارائه طرح آن از سوی کمیسیون ‌حقوق بین‌الملل به مجمع عمومی در سال ۱۹۹۶ میلادی و سپس تایید اساسنامه آن در ۱۷ ژوئیه سال ۱۹۹۸ میلادی توسط ۱۲۰ کشور در شهر رم، موجودیت پیدا کرد. این دیوان نهایتاً در ۱ ژوئیه سال ۲۰۰۲ میلادی با تصویب ۶۰ کشور و لازم‌الاجرا شدن اساسنامه آن، شروع به کار کرد.

تحولات سیاسی در افغانستان: نقش آفرینی کنشگران منطقه ای و چشم اندازهای آینده

نویسنده: ویدا یاقوتی (دبیر گروه افپاک)  |   ۲۸ تیر ۱۴۰۰

با خروج نیروهای آمریكا و ناتو و دستیابی سریع طالبان به شهرستانهای افغانستان، دولتهای روسیه، چین و دولتهای آسیای میانه بیش از هر چیز نگران هستند كه بی ثباتی افغانستان به منافع آنها در منطقه آسیب وارد کند. درست است که تلاشها و امیدها برای صلح به طور کامل از بین نمی رود، اما روز به روز چشم انداز صلح و مذاکرات تیره تر خواهد شد

جاده ابریشم سلامت: حکمرانی چین در منطقه­ ی منا

نویسنده: محسن کشوریان  |   ۲۶ تیر ۱۴۰۰

همکاری در بخش سلامت جهانی به‌عنوان بخشی از طرح »یک کمربند و یک جاده» چین از قبل تعریف شده بود اما پس از همه­ گیری کووید 19 در قالب «جاده ابریشم سلامت» به‌عنوان ضرورتی برای ساخت «جامعه جهانی با سرنوشت مشترک» توسط مقامات چینی توسعه پیدا کرد. براساس گزارش­های حزب کمونیست چین کمک­های این کشور با 150 کشور جهان و چندین سازمان بین‌المللی آغاز شد و مقامات چینی تجربه خود را در قالب کنفرانس­ هایی با 170 کشور جهان در میان گذاشتند. تا اواخر سال 2020 مقامات چینی بیش از 500 جلسه آنلاین و آفلاین درباره کووید 19با کشورهای جهان برگزار کردند. یکی از مناطقی که همواره مورد توجه پکن واقع گردیده، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا) است که چین در قالب «جاده ابریشم سلامت» برای حضور در حکمرانی جهانی و توسعه قدرت نرم خود برنامه دارد. مرور دامنه فعالیت‌ها و دیپلماسی سلامت چین در این منطقه تصویری از اقدامات پکن برای حضور در حوزه حکمرانی سلامت در جهان و این منطقه ارائه می­دهد

آیا می توان مسیر مذاکرات مسکو و واشنگتن را در جهت همگرایی میان آنها ارزیابی کرد؟

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۲۱ تیر ۱۴۰۰

تاریخ روابط مسکو و واشنگتن فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است و اگر بخواهیم به تاریخی در خصوص ملاقات دوسکاندار کرملین و کاخ سفید بپردازیم میتوان به دیدار کارتر و برژنف در هجدهم ژوئن 1979 اشاره داشت که خروجی این دیدار لشگر کشی شوروی به افغانستان و امتناع کاخ سفید از توافق فی مابین کرملین و کاخ سفید بوده است که منجر به عقب نشینی روسها در سال 1989 گردید. توافقی که هیچگاه جنبه رسمی به خود نگرفت و میان آنها اجرایی نگردید. بنابراین باید با نگاهی تامل برانگیز و دقیق در خصوص دیدار بایدن و پوتین داشت تا بتوان تحلیلی صحیح و مناسب را از نقاط عطف و مهمی که پاشنه آشیل همگرایی میان آنها می باشد به دست آورد.

گزارش نشست ژئوپلیتیک آب در خاورمیانه و شمال افریقا: مورد سد النهضه

نویسنده: زهرا رمضانی (دبیر گروه)  |   ۲۰ تیر ۱۴۰۰

روز چهارشنبه 16تیر نشستی با عنوان " ژئوپلیتیک آب در خاورمیانه و شمال افریقا: مورد سد النهضه" در گروه مصر و شمال افریقا با حضوری تعدادی از کارشناسان این حوزه با مدیریت دکتر محمد سلطانی نژاد برگزار شد. رسول شبیبی، علیرضا صداقت، علیرضا رضانیا و جواد ابو از جمله سخنرانان این نشست بودند که به بررسی مورد سد النهضه از جوانب گوناگون پرداختند.

تبعات منطقه‌ای خروج ایالات متحده از افغانستان

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۰ تیر ۱۴۰۰

به نظر می‌رسد که خروج نیروهای ائتلاف بین‌المللی از افغانستان، پس از دو دهه کارزار علیه طالبان، خلأ بزرگی برجای خواهد گذاشت که از هم‌اکنون و به‌وضوح در فروپاشی‌های پی‌درپی مناطق تحت کنترل حکومت مرکزی به دست پیکارجویان طالبان آشکار شده است. در درجه اول درک تحولات در دینامیک‌های قدرت و پیامدهای خروج نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده پس از بیست سال جنگ و میزان شکافی كه این عقب‌نشینی در سطح منطقه برجای خواهد گذاشت حائز اهمیت بسیار است.

ارتباط سوری های طالبان: چشم‏ انداز پیش رو

نویسنده: امین پرتو  |   ۱۹ تیر ۱۴۰۰

اکنون بیشتر از هر زمان دیگری بخت طالبان برای در دست گرفتن مجدد قدرت در سراسر افغانستان بالا رفته است. با خروج نیروهای نظامی آمریکا و سایر اعضای ناتو، ارتش و پلیس افغانستان با مشکلات بسیاری برای مقابله با نیروهای طالبان مواجه هستند.

گزارش نشست مناسبات ایران - لبنان در ساحت فرهنگ؛ مجال های جدید و دشواره های نوپدید

۱۴ تیر ۱۴۰۰

نشست مجازی «مناسبات ایران-لبنان در ساحت فرهنگ؛ مجال های جدید و دشواره های نوپدید» روز سه شنبه 19 خرداد به همت گروه «جامعه و سیاست خارجی لبنان» در پژوهشکده مطالعات خاورمیانه با حضور دکتر «عباس خامه یار» رایزن فرهنگی ایران در لبنان و با مدیریت «محمد خواجوئی» مدیر گروه مطالعات لبنان برگزار شد.

مذاکرات ایران و عربستان؛ تاکتیک یا استراتژی

نویسنده: مهدی سلامی  |   ۱۴ تیر ۱۴۰۰

در روزها و هفته های اخیر، شاهد پررنگ تر شدن بحث مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این خصوص تحلیل های گوناگونی را اعم از طیف مخالف و موافق ملاحظه کرده ایم. این یادداشت قصد دارد تا با ترسیم کردن یک شمای کلی از روند رابطه بین دو کشور و همچنین وضعیت فعلی حاکم بر روابط دو کشور این مسئله را مورد بررسی قرار بدهد که آیا این میل ایجادشده به مذاکره، یک حرکت تاکتیکی از سوی دو کشور و یا یکی از طرفین است

«سیاست خارجی دولت سیزدهم: فرصت‌ها، چالش‌ها، دستاوردها و حسرت‌ها»

۱۲ تیر ۱۴۰۰

نشست «سیاست خارجی دولت سیزدهم: فرصت‌ها، چالش‌ها، دستاوردها و حسرت‌ها» با سخنرانی دکتر مجید تفرشی پژوهشگر و سند پژوه در آرشیو ملی بریتانیا