گروه بررسی روندها و جریان‌های فکری در خاورمیانه

تعداد 137

فیلسوفِ زوال‌اندیش: تاملی در آراء استاد سیدجواد طباطبایی

۴ اردیبهشت ۱۴۰۲

گروه مطالعات سياست و تمدن ایرانی به همراه گروه روندهای فکریِ پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیانه به پاس ارج ‌نهادن به تلاش‌های پژوهنده‌ی سخت‌کوش اندیشه سیاسی ایران ، دکتر سیدجواد طباطبایی ، برگزار می‌کنند:

تله تحریم ها

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۲۳ فروردین ۱۴۰۲

تحریم‌های اقتصادی مدرن که در متن جنگ جهانی اول به وجود آمد، مدت‌هاست که به عنوان ابزاری برای جلوگیری از جنگ‌های مسلحانه و عاملی برای بازدارندگی بازیگران بد در عرصه بین الملل قلمداد می شوند. اما نگاه دقیق‌تر به تاریخ نشان می‌دهد که چنین اقدامات سخت گیرانه ای خود از راه های دیگر به جنگ منتهی می شوند. هدف مطالعه تاریخی بهبود درک ما از خود و جهانمان است. برخی از مطالعات تاریخی ، به‌ویژه آنهایی که مربوط به زمان‌های دور یا موضوعات تخصصی محدود هستند ، ممکن است فقط به عنوان منبعی برای تفکر در مورد وضعیت انسان با نگرانی‌های فعلی ما مرتبط به نظر برسند.

آیا «جنبش دموکراسی خواهی» در خاورمیانه و شمال افریقا زنده است؟

نویسنده: رسول صفرآهنگ  |   ۶ اسفند ۱۴۰۱

آیا قیام های اعراب بر تمایل به دموکراسی در خاورمیانه و شمال آفریقا تأثیر گذاشته است؟ این مطالعه توضیحی سیستماتیک از تأثیر متفاوت قیام ها بر تمایل مردم برای دموکراسی در سراسر منطقه ارائه می دهد. از اوایل سال 2011 به بعد، اعتراضات گسترده خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) را فرا گرفت و مردم این کشورها خواستار دموکراسی بیشتر شدند، اما در واقعیت به آن دست پیدا نکردند.

ده درس از بازگشت تاریخ

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۱ اسفند ۱۴۰۱

در سال 2022 آموختیم که جنگ هر چیزی است به جز آنچه از نظر عده ای دانشگاهی منسوخ تلقی می شود و آن فراتر از انتظار یا فرضی است که در روابط بین الملل دوامش تا سال 2022 رو به پایان گذاشت.

سومين انتفاضه؟ علل احتمالی مجدد درگیری اسرائیل و فلسطین!

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۳۰ بهمن ۱۴۰۱

از زمان فروپاشی انتفاضه دوم در سال 2005 ( قیام بزرگ و پایدار فلسطین)، مناقشه اسرائیل و فلسطین نیز کم رنگ تر شده است. حماس توسط گرو‌هها و افراد مسلح فلسطینی، حملات تروریستی را در کرانه باختری بشکل جنگ ‌های مینیاتوری ( ظریف و کوچک) در نوار غزه آغاز کرد، که با واکنش شدید نظامی اسرائیل مواجه شده است. البته فلسطینی‌ ها به روش های دیگری نیز مقاومت کرده اند: راهپیمایی، اعتراض و پرتاب سنگ! اگر چه توافق از طریق مذاکره دورتر از همیشه به نظر می رسد، لیکن علی رغم خشونت های شدید، هر دو طرف از درگیری‌هایی که به دامنه و گستردگی انتفاضه دوم برسد، اجتناب نموده‌اند.

دموکراسی آمریکایی هنوز در خطر است! چگونگی محافظت از آن در برابر دشمنان خارجی و داخلی

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۴ بهمن ۱۴۰۱

دو سال پیش، در زمانی که حامیان رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در صدد نشان دادن تقلب در انتخاباتی که باعث شکست او شد، گروهی از طریق طرح‌های غیرقانونی و برخی نیز از طریق حمله خشونت‌آمیز به ساختمان کنگره آمریکا باعث شدند تا سیستم حکومت دموکراتیک ایالات متحده با آزمون بی‌سابقه‌ای مواجه گردد.

آیا وقوع جنگ اتمی اجتناب ناپذیر است؟

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۱۰ دی ۱۴۰۱

حمله روسیه و قدرت نمایی و تهدید اتمی به ما یادآوری کرده است که وقوع یک جنگ اتمی تمام عیار امری است ناشی از احتمالات وابسته و مستقل. به طور تناقض آمیزی، کاهش احتمال یک فاجعه همه جانبه مستلزم آن است که بیاموزیم درجه معینی از ریسک و تردید را بپذیریم.

دهه خطرناک، سیاست خارجی برای جهانی در بحران

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۸ آذر ۱۴۰۱

دهه‌ هایی هستند که هیچ اتفاقی نمی‌افتد، و هفته‌ هایی هستند که به اندازه دهه ها در آن رویداد است. این سخنان به طور غیرمستقیم به ولادیمیر لنین، انقلابی بلشویک (و خواننده روابط خارجی) نسبت داده می شود، که به فروپاشی سریع روسیه تزاری کمی بیش از 100 سال پیش اشاره دارد. اگر او واقعاً این کلمات را گفته بود، ممکن بود لنین اضافه کند که چندین دهه نیز وجود دارد که در آن ها به اندازه قرن ها شاهد رویداد هستیم.

سرچشمه های سوء رفتار در روسیه

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۲۸ آبان ۱۴۰۱

از ویژگی های زندگی هر روزه یک دیپلمات روسی در طول سه سال بیدار شدن در ساعت 7:30 صبح، بررسی اخبار و رانندگی به طرف محل کار در هیئت نمایندگی روسیه در دفتر سازمان ملل مستقر در ژنو بود. روال زندگی‌ ساده و قابل پیشبینی‌ بود، ولی‌ روز ۲۴ فوریه فرق داشت. وقتی‌ نگاهی‌ به تلفنم انداختم، با اخبار تکان دهنده و دلخراشی مواجه شدم.: نیروی هوایی روسیه شهرهای خارکف، کیف و اودسا در اوکراین را بمباران می کرد. نیروهای روسی در حال خروج از کریمه و حرکت به سمت جنوب شهر خرسون بودند. موشک های روسی ساختمان ها را به ویرانه تبدیل کرده و ساکنین را مجبور به فرار کرده بودند. فیلم هایی از انفجارها را با آژیرهای حمله هوایی تماشا می کردم، و مردمی که وحشت زده به هر سویی می دویدند. اگرچه اخبار را از سوی غربیان شنیده بودم، اما برایم غیر قابل تصور بود. به عنوان فردی که در اتحاد جماهیر شوروی متولد شده، از روی گزارش‌های حمله متوجه شدم که تهاجمی قریب الوقوع در پیش است.

اقتصاد دفاع و صلح

نویسنده: رسول صفرآهنگ  |   ۱۶ آبان ۱۴۰۱

در واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی اجماع سیاسی رو به رشدی وجود دارد که تحریم‌های اقتصادی ابزار قدرتمندی برای مقابله با بحران‌های بزرگ سیاست خارجی هستند. آیا تحریم‌ها، به‌ویژه تحریم‌های هدفمند، واقعاً ابزارهای قدرتمندی هستند که نظریه پردازان خوش بین، پیشنهاد می‌کنند؟