گروه مطالعات مسایل خلیج فارس و شبه جزیره عربستان

تعداد 2225

آمریکا چگونه در جنگی چهل ساله خاورمیانه را از دست داد؟

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۱۶ خرداد ۱۴۰۲

چین میانجی‌ گری در تجدید روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران را در مارس 2023 اعلام کرد. در واقع یه کاهش نقش ایالات متحده در خاورمیانه سرعت بخشید. ایالات متحده اندکی پس از به قدرت رسیدن ریاست جمهوری "جو بایدن"، خروج نامطلوب خود از افغانستان را تکمیل کرد، کشوری که واشنگتن، نتوانست پس از بیست سال تلاش آن را با غرب همراه کند.

نگاهی بر اندیشه ها ، آورده‌ها و بایسته‌های استاد داریوش آشوری در جهان فکر و فرهنگ ایرانی

«در کجا ایستاده‌ایم؟»

۱۶ خرداد ۱۴۰۲

گروه روندهای فکری پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیا نه برگز ار می ‌کند:

هنری کیسینجر در صد‌سالگی

نویسنده: محمود سریع القلم  |   ۱۶ خرداد ۱۴۰۲

کیسینجر و برژینسکی جزء گروه اقلیت اروپایی‌ تبار آمریکایی هستند که به تفکیک سیاست خارجی از Business و شرکت‌های بزرگ تولیدکننده تسلیحات معتقدند و آن را صحنه مدیریت تضادها در منافع کلان ملی تلقی می‌کنند. به عبارتی، دولت باید به این گروه‌ها خط بدهد و نه برعکس. این دو سیاست‌اندیش و سیاست‌ورز از پیروان مکتب هانس مورگنتا (Hans Morgenthau) هستند که به توازن قدرت و همزیستی اعتقاد دارند. برخلاف آنچه در ایران گفته می‌شود، کیسینجر بعد از 1977 که از سیاست کنار رفت، نقش کم‌رنگی در شکل‌دهی، اولویت‌یابی و اجرای سیاست خارجی آمریکا داشته است.

به بهانه صد سالگی هنری کیسینجر: درس‌هایی که می‌توان آموخت

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۸ خرداد ۱۴۰۲

درحالی ‌که هنری آلفرد کیسینجر 100 سالگی حیات خود را در 27 مه جشن می‌گیرد، منطقی است که به گذشته نگاه کنیم و میراث او را بررسی کنیم و ببینیم که او چگونه - چه خوب و چه بد - بر دنیایی که در آن نقش مهمی داشته، تأثیر گذاشته است.

افسانه جهانی شدن ؛ چرا پیوندهای منطقه ای، پیروز رقابت ها هستند؟

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۳ خرداد ۱۴۰۲

ریتم بی چون و چرا و ثابت در سیاست خارجی نشان از آن دارد که دنیا به سمت جهانی شدن گام برمی دارد. کمدها پر از لباسهای خارجی است. ماشین ها و لوازم های الکترونیکی در آن سوی آبها تولید و سپس صادر می شوند. ایالات متحده آمریکا در آسیا سرمایه گذاری می کند و هندی ها برای تحصیل به آمریکا سفر می کنند. این آمار و ارقام نشان دهنده طیف وسیعی از تبادلات بین المللی است. داد و ستد و تجارت در میان تمامی کشورها به بیش از 20 تریلیون دلار رسیده است. این رقم در مقایسه با سال 1980 رشد ده برابری داشته است. این روند بین المللی آن هم در این بازه ی زمانی، رشد بسیار چشمگیری داشته و از 500 میلیارد دلار به بیش از 4 تریلیون دلار رسیده است. که این 5 برابر شدن آمار سرمایه به سبب افزایش چشمگیر سفرهای خارجی مردم در طول این چهار دهه اخیر است. با این وجود ادعای درستی نیست اگر گفته شود روند تولید محصولات، ارائه خدمات و سفرهای مردم همگی در یک مقیاس جهانی ست. جهانی شدن، بعنوان یک درک متعارف، بیشتر شبیه یک افسانه است. واقعیت بسیار نزدیکتر به منطقه ای شدن است. هنگامی که کارخانه ها، زنجیره های تولید کالا و افراد به خارج از مرزها سفر می کنند، الزاما به معنای سفر به دور دست ها نیست، گویی آنها جایی در نزدیکی شهر و دیار خود باقی می مانند.

منابع آبی ایران در دو حوزه شرقی ( هیرمند) و غربی ( ارس) در چه وضعیتی است؟

چشم انداز منابع آب ایران در سال ۱۴۰۲

۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲

گروه مطالعات پیشرفته هیدروپلیتیک و تغییرات اقلیمی پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار می کند:

چرا روابط ایران با روسیه استراتژیک شده است؟

نویسنده: محمود سریع القلم  |   ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲

تمایلات ضد غربی سیاست خارجی ایران طی چهار دهۀ گذشته کاملاً روشن بوده است. بعضی از دولت‌­ها تلاش کردند تا مقدماتِ عادی سازی با غرب را فرآهم آورند اما عموماً ناکام ماندند. علت اصلی این ناکامی، ایدئولوژی نبوده و نیست بلکه به ماهیت ساختار سیاسی برمی­‌گردد. اگر روابط ایران با غرب عادی سازی شود حتی با حفظ درجه ای از استقلال سیاسی مانند هند و اندونزی، قالب و مناسبات فعلی قدرت به تدریج رنگ می­‌بازد.

پیامدهای رقابت امنیتی ایالات متحده امریکا و جمهوری خلق چین در محیط امنیتی ایندو پاسیفیک

۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲

وفق آخرین سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده امریکا که پس از چندین سال وقفه در سال 2022 ، منتشر گردید، جمهوری خلق چین " تهدید نخست " و در سطح " رقابت استراتژیک یا ژئوپلیتیک" علیه واشنگتن تلقی شده است و بایستی با همکاری فزاینده با شرکا، مهار و هضم این بازیگر متنفذ در نظم لیبرال، ضرورت و اولویت دستگاه سیاست خارجی و امنیتی هژمون قلمداد گردد.

نیاز غرب به یک استراتژی جدید در اوکراین (میز مذاکره به جای میدان جنگ)

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲

با گذشت بیش از یک سال جنگ برای اوکراین بسیار بهتر از آن چیزی بود که پیش‌بینی‌ها می‌شد. تلاش روسیه برای به زانو درآوردن همسایه خود با شکست مواجه شد. هنوز اوکراین مستقل و با دموکراسی فعالی که حدود 85 در صد از سرزمینهای اِشغال شده قبل از حمله روسیه در سال 2014 خود را در اختیار دارد، در عین حال خوش بینی برای پیش بینی نتیجه جنگ نیز دشوار است. در حالی که هزینه‌های فراوان انسانی و اقتصادی باعث شده تا مسکو و کیف برای حرکت‌های بعدی خود در جنگ آماده شوند. بر این اساس به احتمال زیاد نتیجه کشمکش، با وجود مهارت و روحیه عملیاتی بیشتر اوکراین و همچنین دسترسی این کشور به حمایت غرب و در مقابل، برتری نظامی ارتش روسیه، بدون شک پیروزی کامل اوکراین نیست، بلکه بن بستی خونین خواهد بود.