شیوه نامه نگاشت استراتژیک

۱ شهریور ۱۳۹۹

ژئوپليتيك ابهام و آينده روابط ايران و چين

نویسنده: ابراهیم متقی (ناظر علمی)  |   ۱۴ مرداد ۱۳۹۹

واقعيت­‌هاي توافقنامه همكاري ايران و چين را بايد بر اساس ضرورت‌­هاي ساختاري نظام بين الملل تحليل و تبيين نمود. رويكرد سياست خارجي ايران بعد از ناكامي برجام ماهيتی شرق محور پيدا كرده است. ايران در فرايند توافق برنامه جامع اقدام مشترك تلاش نمود تا سطح همكاري­‌هاي اقتصادي، صنعتي و راهبردي خود با  كشورهاي جهان غرب را ارتقا دهد. الگوي رفتاري دونالد ترامپ نه تنها ايران را با مشكلات اقتصادي روبه رو كرد بلكه منجر به واكنش ايران در روند سياست خارجي گرديده و جهت گيري سياست خارجي خود را با تغييراتي همراه ساخت.

تعرض هواپیماهای امریکایی به هواپیمای مسافربری ایران: نگاهی حقوقی

نویسنده: طه اکرمی  |   ۱۳ مرداد ۱۳۹۹

در دوم مرداد ماه 1399، دو فروند جنگنده اف 15 امریکایی به پرواز 1152 مسیر تهران-بیروت هواپیمایی ماهان تعرض کردند که این امر منجر به مجروح شدن برخی از مسافران این هواپیما به علت تغییر مسیر هواپیما، گردید. این امر که در گذشته نیز علیه هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران روی داده بود، فاقد مشروعیت قانونی و حقوقی است. در نوشتار حاضر تلاش می شود تا به تبیین حقوقی این بازرسی و چرایی انجام اقداماتی از این دست علیه ایران پرداخته شود.

هویت و چالش‌های سیاسی نوظهور در امریکا

نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه )  |   ۴ مرداد ۱۳۹۹

فوکویاما کتاب «هویت» را در نقد اندیشه پایان تاریخ خود به رشته تحریر در آورد. هدف اصلی فوکویاما از نگارش این کتاب، نقد سیاست های اجتماعی و اقتصادی ترامپ بوده است .فوکویاما به این موضوع اشاره دارد که نگارش کتاب هویت ،ضرورت اجتناب ناپذیر درک معادله سیاست و قدرت در دوران ترامپ می باشد. سیاست هویتی ترامپ، لیبرال دموکراسی امریکا را هدف قرار داده است

تنش دریایی ایران و امریکا؛ چرایی عدم تصاعد به جنگ

نویسنده: محمد عابدی  |   ۴ مرداد ۱۳۹۹

خلیج فارس در روز 15 آوریل 2020  یکبار دیگر در کانون توجهات بین المللی قرار گرفت. نزدیک شدن شناورهای سپاه پاسداران به ناوهای ایالات متحده، اگرچه واکنشی به سلسله اقدامات امریکا در آب های خلیج فارس محسوب می شود؛ اما با عکس العمل شدید این کشور مواجه شد. ترامپ در این باره در پیامی توییتری نوشت: "من به نیروی دریایی ایالات متحده دستور داده‌ام که اگر قایق‌های ایرانی‌ برای کشتی‌های ما در دریا مزاحمت ایجاد کردند، به سوی آنها شلیک و همه آنها را منهدم کنند." در پاسخ، نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز با هالیوودی خواندن روایت ایالات متحده از اتفاقات، به امریکا اطمینان داد هرگونه خطای محاسباتی آنان را قاطعانه پاسخ خواهد داد. با وجودی که توئیت ترامپ می توانست به جرقه یک بحران تمام عیار تبدیل شود اما گذشت زمان تأیید کرد که تنش به وجود آمده(مانند دیگر تنش ها) فروکش کرده و روند اقدامات به سوی عادی شدن پیش می رود. بنابراین زمان مناسبی برای طرح این مسئله است که چرا تنش های ایران و امریکا به جنگ منتهی نمی شود؟

تداوم منازعات در عصر کرونا؛ درس‌هایی برای آینده

نویسنده: اعظم ملایی  |   ۴ مرداد ۱۳۹۹

در ماه‌های اخیر هر چند بحران کرونا به سرتیتر اصلی اخبار جهان تبدیل شده و این پاندمی اولویت و دغدغه عمده افکار عمومی جهانی بوده است، اما در عین حال، «جنگ» این بیماری مزمن و کشنده جامعه بشری نیز متوقف نشده و همچنان تلفات می گیرد. با وجود تلاشهای سازمان ملل برای برقراری آتش بس در مناطق جنگی در ایام کرونا، کشورهای مختلف، از لیبی گرفته تا یمن هم چنان درگیر جنگ هستند، به‌راستی چرا زمانی که هر عقل سلیمی لزوم توقف منازعات و همکاری برای مقابله با یک بحران جدی‌تر را تأیید می کند و سران کشورها نیز در سیاستهای اعلانی بر اهمیت این امر تأکید دارند، سیاستهای اعمالی به مسیر دیگری می رود و جنگ و منازعات سیاسی در کشورهای مختلف، دوشادوش کرونا جان انسانها را می گیرد؟

روابط فضایی چین و آمریکا در جهان پس از کرونا

نویسنده: گلاره رستگارنیا (دبیر گروه)  |   ۴ مرداد ۱۳۹۹

در سنگینی سایه کرونا بر جشهان کنونی، مار زیادی از برنامه¬های فضایی از جمله برنامه¬های ایالات متحده در سکوتی اجباری به تعویق افتادند و در مقابل پرتاب موشک لانگ مارچ بی 5 که قرار است در آینده فضانوردان چینی را به ایستگاه فضایی ساخت این کشور و پس از آن به ماه ببرد، نشان می¬دهد چین فعالیت¬های فضایی خود را در پیچیده¬ترین شرایط بین¬الملل بی¬وقفه پیش می-برد. از سویی دیگر درحالی¬که چین از ورود رقابت خود با آمریکا به مرحله خطرناکی خبر داده، دونالد ترامپ قطع هرگونه همکاری با چین را اعلام کرده و پیش از این تجربه جهانی نیز معاون وزیر دفاع آمریکا در امور چین بر لزوم در اختیار داشتن تسلیحات پیشرفته و آمادگی برای رویارویی با این کشور تأکید کرده است. افزایش امکان هرگونه رویارویی نظامی بین ایالات متحده و چین با توجه به پیشینه مملو از هراس در روابط فضایی دو کشور جایگاه فضا در مناسبات دو کشور را در جهان پس از کرونا و در بستری از تحولات عرصه بین¬الملل بحث ¬برانگیز ساخته است.

با هدف همکاری علمی، پژوهشی و آموزشی

تفاهم نامه سازمان اسناد و کتابخانه ملی با مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه امضا شد

۱ مرداد ۱۳۹۹

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه به منظور همکاری های علمی، پژوهشی، آموزشی و ارتقای توانمندی های فی مابین تفاهم نامه همکاری امضا کردند.

گزینه های ایران در صورت توقیف نفتکش ها توسط امریکا

نویسنده: جلیل بیات  |   ۲۱ تیر ۱۳۹۹

تلاش جدید دولت ترامپ برای ممانعت از صدور سوخت به ونزوئلا توسط ایران که به آن چاشنی حقوقی و قضایی داده است، می‌تواند دور جدیدی از افزایش تنش میان امریکا و ایران در فاصله چند هفته به انتخابات ریاست جمهوری امریکا ایجاد کند. بعد از عملیات موفقیت آمیز 5 نفتکش ایرانی در صادرات سوخت به ونزوئلا، حالا گفته شده 4 نفتکش ایرانی دیگر در حال حمل سوخت به سمت ونزوئلا هستند و طی ماه‌های آینده به مقصد خواهند رسید. این در حالی است که دولت امریکا که دفعه قبل از ارعاب و تهدید ایران به جایی نرسیده بود، اینبار مصمم است مانع از این اقدام شود. در این راستا وزارت دادگستری آمریکا از دستور یک قاضی فدرال برای مصادره محموله‌های چهار نفتکش ارسالی ایران به ونزوئلا خبر داده است. این دستور پیرو درخواست دادستان‌های امریکایی و به این بهانه صادر شده است که ایران درآمد حاصل از صدور سوخت به ونزوئلا را صرف فعالیت‌های جنگ‌طلبانه، گسترش سلاح‌های کشتار جمعی و تجهیزات و تسلیحات نظامی در پشتیبانی از تروریسم و نقض حقوق بشر می‌کند.

معرفي كتاب « امنيت منطقه‌اي در شرايط آشوب ، دولت قوی یا منطقه قوی »

نویسنده: ابراهیم متقی (ناظر علمی) افسانه رشاد (دبیر گروه )  |   ۱۶ تیر ۱۳۹۹

کتاب «امنیت منطقه‌ای در شرایط آشوب: دولت قوی یا منطقه قوی» نوشته زهره پوستین‌چی و ابراهیم متقی، به امنیت در خاورمیانه، گروهک تروریستی داعش و امنیت داخلی ایران می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی تهران منتشر شده است.