گروه مطالعات مسایل خلیج فارس و شبه جزیره عربستان

تعداد 2199

ترجمان استراتژیک خاورمیانه

اسرائیل در آستانه تنش

نویسنده: عارف بیژن  |   ۱۰ اسفند ۱۳۹۹

موسسه مطالعات امنیت ملی اسراییل طبق رسم هر ساله خود ارزیابی 2019-2020 خود از وضعیت امنیتی اسراییل را در قالب یک گزارش راهبردی منتشر کرده است. این گزارش در هفت فصل مجزا که عبارتند از: فصل اول، سیستم بین­المللی: رقابت ابرقدرت و دشواری­های عملکردی؛ فصل دوم، سیستم منطقه­ای: کشمکش برای شکل­دهی به خاورمیانه؛ فصل سوم، ایران: سرپیچی و جسارت و چالش­های درونی؛ فصل چهارم، مناطق شمالی: به سوی یک نزاع گسترده؛ فصل پنجم، سیستم فلسطینی: تضعیف شده و نزدیک به تشدید؛ فصل ششم، جامعه اسرائیلی: چالش­ها در برابر انعطاف پذیری اجتماعی؛ فصل هفتم، محیط عملیاتی: قابلیت­های جدید محور رادیکال شیعه تدوین شدهمطالعات امنیت ملی اسراییل طبق رسم هر ساله خود ارزیابی 2019-2020 خود از وضعیت امنیتی اسراییل را در قالب یک گزارش راهبردی منتشر کرده است. این گزارش در هفت فصل مجزا که عبارتند از: فصل اول، سیستم بین­المللی: رقابت ابرقدرت و دشواری­های عملکردی؛ فصل دوم، سیستم منطقه­ای: کشمکش برای شکل­دهی به خاورمیانه؛ فصل سوم، ایران: سرپیچی و جسارت و چالش­های درونی؛ فصل چهارم، مناطق شمالی: به سوی یک نزاع گسترده؛ فصل پنجم، سیستم فلسطینی: تضعیف شده و نزدیک به تشدید؛ فصل ششم، جامعه اسرائیلی: چالش­ها در برابر انعطاف پذیری اجتماعی؛ فصل هفتم، محیط عملیاتی: قابلیت­های جدید محور رادیکال شیعه تدوین شده

ترجمان استراتژیک خاورمیانه

تروریسم در دهة 2020: بررسی چشم‌انداز تهدید جهانی - بخش اول

۱۰ اسفند ۱۳۹۹

مطلب زیر خلاصه‌ای است از رساله دکتری با عنوان تروریسم در دهة 2020: بررسی چشم‌انداز تهدید جهانی. به دلیل حجیم بودن پایان‌نامه، تلاش کردیم آن را به سه بخش تقسیم کنیم و هر بخش در عین حال که یادداشت مستقلی محسوب می‌شود، همزمان به هم پیوند خورده‌اندب زیر خلاصه‌ای است از رسالة دکتری با عنوان تروریسم در دهة 2020: بررسی چشم‌انداز تهدید جهانی. به دلیل حجیم بودن پایان‌نامه، تلاش کردیم آن را به سه بخش تقسیم کنیم و هر بخش در عین حال که یادداشت مستقلی محسوب می‌شود، همزمان به هم پیوند خورده‌اند

روندهای جدید در نبرد مفهومی «غرب آسیا» در برابر «خاورمیانه»

۱۰ اسفند ۱۳۹۹

در مورد سابقه و دلالت­های تاریخی-مفهومی اصطلاح «خاورمیانه» تاکنون مطالب متنوعی گفته و نوشته شده است. این یادداشت کوتاه قصد مرور یا پرداختن به آن­ها را ندارد. در عوض، هدف این یادداشت جلب توجه خواننده به برخی روندهای جدید در میان محافل مستقل و دانشگاهی از یک سو و نیز برخی قدرت­های منطقه­ ای غیرغربی از سوی دیگر برای اجتناب از کاربرد اصطلاح «خاورمیانه» و تمایل فزاینده به کاربرد اصطلاحات جایگزین از جمله «غرب آسیا» (West Asia) یا «آسیای غربی» (Western Asia)است

آلمان و ایالات متحده؛ محور جهان آزاد

نویسنده: حمید رضا اکبرپور  |   ۹ اسفند ۱۳۹۹

کنفرانس امنیتی مونیخ را باید آغازی دوباره برای روابط اتحادیه اروپا و آمریکا برشمرد. در این میان روابط ایالات متحده و آلمان به عنوان نماد سمبلیک اتحاد فراآتلانتیکی شناخته می‌شود. البته این قرابت دارای ریشه تاریخی است و جمعیت ۵۰ میلیونی آلمانی‌تبار در ایالات متحده، گواهی بر این مدعا است

مصائب و مسایل خاورمیانه

نویسنده: فرهنگ رجایی (ناظر علمی)  |   ۹ اسفند ۱۳۹۹

دوستان، همکاران، و دانشوران کوشا، درود و وقت بخیر. امیدوارم در این دوران فروبستة زحمت یا رحمت کرونایی، سلامتی جسم و روان برقرار باشد. خرسندم که به همت دوست بزرگوار جناب استاد نصری به شما در این نشست خیرمقدم گفته و آرزو دارم ضمن داشتن گفت‌وگوی کارآمد، گرم، و روشن برای اهتما‌م‌های آتی روزن‌های فراوانی مطرح بفرمائید: «دوزخست آن خانه کان بی روزنست- اصل دین ای بنده روز کردن است».

شوک ژئوپلتیک در قفقاز جنوبی

نویسنده: حمید احمدی (ناظر علمی)  |   ۶ اسفند ۱۳۹۹

بر خلاف دیدگاه بسیاری از تحلیلگران ، رویدادهای اخیر قفقاز جنوبی که در واقع برای جمهوری اسلامی ایران یک شوک ژئوپلتیک محسوب می‌شود، برآیند‌ صرف‌کشمکش دیرپای مسلمان_ارمنی و یا جمهوری آذربایجان و ارمنستان نبود .

غرب آسیا؛ منطقه حیاتی سیاست بین الملل

نویسنده: اصغر افتخاری (ناظر علمی)  |   ۶ اسفند ۱۳۹۹

اگرچه رویکردهای گوناگونی در مقام ارزیابیو تحلیل ساختار سیاست بین الملل، تاکنون عرضه شده اما نکته درخور توجه آن است که از هر منظری که به موضوع بنگریم- اعم از فرهنگی، اقتصادی، ژئوپلیتیک و ... «غرب آسیا» به عنوان حوزه ای حیاتی و منطقه ای کانونی مطرح است.همین امر دلالت به اهمیت جایگاه و موقعیت « مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه» دارد.

معمای امنیت شکننده در خاورمیانه: ضرورت توجه به روش های کیفی

نویسنده: سید جواد صالحی (ناظر علمی)  |   ۶ اسفند ۱۳۹۹

خاورمیانه و شمال آفریقا به عنوان منطقه ای استراتژیک و شکننده از مراکش در غرب تا ایران و افغانستان در شرق و ترکیه در شمال تا شبه جزیره در جنوب بخاطر اختلافات فرهنگی و علائق و سلائق تجاری و بازرگانی متفاوت از شکنندگی عمیق داخلی در رنج هستند و همین امر مانع از شکل گیری چارچوبهای همکاری جویانه امنیتی در این منطقه می شود. برخلاف ساختارهای اسمی و شکلی موجود، روندهای تکاملی با ماهیت مکانیسمی حل منازعه در آن به چشم نمی خورد و تلاش هایی که برای تقویت ساختارهای امنیت منطقه ای از دهه 1950 میلادی و اوایل جنگ سرد شروع شده عمدتا با کامیابی همراه نبوده است. دلایل مختلفی از جمله میراث مداخلات خارجی، منازعات مربوط به جاه طلبی های ایدئولوژیک و هژمونیک، رقابت های پنهان بین نخبگان و قومیتی عمده ترین دلایل این ناکامی عنوان می شوند

مبانی خاورمیانه شناسی به قلم دکتر محمود سریع القلم

نویسنده: محمود سریع القلم  |   ۶ اسفند ۱۳۹۹

کلیدی ترین مفهوم در شناخت وضعیت نابسامان خاورمیانه / شمال آفریقا، مفهوم Nation-State است. تقریبا در این منطقه، هیچ کشوری Nation-State نیست. ویژگی که محصول سیاسی مدرنیته است و به همه کشورهای جهان تسری پیدا کرده است. دولت - ملت یعنی نیروها و فراکسیون های سیاسی و اجتماعی در مورد اهداف و جهت گیری های کشور به اجماع پایدار دست یافته اند.