نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه ) | ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰
سومین نشست علمی گروه مطالعات بررسی مسایل استراتژیک خاورمیانه پژوهشکده روز پنجشنبه 2 اردیبهشت ماه 1400 با عنوان «روندکاوی مذاکرات برجام بعد از انفجار تأسیسات هسته‌ای در نطنز» با ارایه دکتر ابراهیم متقی و دکتر صادق زیبا کلام برگزار شد. در آغاز نشست، دکتر فاطمه سلیمانی مدیر گروه مطالعات استراتژیک ضمن بیان مقدمه‌ای به طرح مسأله در چارچوب روند مذاکرات پرداخت.
ترجمان استراتژیک
۷ اردیبهشت ۱۴۰۰
در یادداشت قبلی به بررسی روندها و مسیرهای جهانی تروریسم (1) پرداختیم. در این بخش چالش‌های استراتژیک در حال ظهور در تروریسم دهة 2020 شناسایی و برررسی خواهد شد.یادداشت قبلی به بررسی روندها و مسیرهای جهانی تروریسم(1) پرداختیم. در این بخش چالش‌های استراتژیک در حال ظهور در تروریسم دهة 2020 شناسایی و برررسی خواهد شد.
دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین
۷ اردیبهشت ۱۴۰۰
دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین تحت عنوان «تروریسم و فناوری‌های نوین» با سخنرانی دکتر شادی لنگری، عضو هیِئت علمی و معاونت علمی و پژوهشی موسسه آموزش عالی اشراق و مدیریت مریم هاشمی‌نژاد، دبیر اجرایی گروه به‌صورت مجازی برگزار شد.
گزارش سخنان دکتر رضا نظرآهاری دستیار وزیر و مدیرکل امریکا در وزارت امور خارجه
۶ اردیبهشت ۱۴۰۰
دکتر نظرآهاری در ابتدای سخنان خود با اشاره به این که « رصد اخبار سیاسی امریکا در جامعه جمهوری اسلامی بین 70 الی 80 درصد است » خاطر نشان نمود که « فراز و نشیب سیاست خارجی ایران برای امریکا مخصوصاً بعد از دوران ترامپ، متأثر از پارامترها و پالس‌های اثر گذار و مهمی است. شاید امریکا تغییری را که در عرصه سیاست‌ورزی دوره ترامپ شاهد بودیم، در هیچ دوره‌ای قبل از این رئیس جمهور تجربه نکرده بود و خیلی باعث خوشحالی است که الان دوران پساترامپی را شاهد هستیم. نظام سرمایه‌داری و لیبرالیسم در امریکا در دوره ترامپ احیا شد و می‌توان گفت دیدگاه امریکایی این است که حرف اول و آخر را آنها می‌زنند و باید بزنند. در همین دوران درگیری شدیدی بین سفید پوستان و رنگین‌پوستان با سیاه‌پوستان در مورد خدمات درمانی شکل گرفت که اثرات زیادی در روند انتخابات 2020 امریکا گذاشت. در انتخابات اخیر امریکا مردم بیش از 73 میلیون رأی به ترامپ دادند و نشان می‌دهد چقدر سیاست‌های داخلی ترامپ در بین مردم امریکا تاثیر گذار است که البته این مسئله از چینش نمایندگان سنا و احزاب سیاسی جمهوری‌خواه امریکا سرچشمه می‌گیرد. دردوره ترامپ سیاست خارجی در مورد ایران، با فشار حداکثری و تغییر رژیم جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار گرفت که خوشبختانه با مقاومت ایران این طرح شکست خورد.»
به مناسبت روز ملی خلیج فارس
نویسنده: جواد حیران نيا (مدیر گروه) | ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰
تحقق امنیت در خلیج فارس به معنای همپوشانی گسترده میان امنیت نخبگان حاکم و امنیت مردم مستلزم تفسیر حداقلی از دولت(state) است. سیاست امنیتی در خلیج فارس مسیر طبیعی خود را در طول تاریخ طی نکرده است و در نتیجه حضور کشورهای خارجی در این منطقه موازنه قوای طبیعی در منطقه شکل نگرفته است. بر این نکته «گراهام فولر» مامور شناخته شده پیشین سازمان سیا در کتاب «قبله عالم» صحه گذاشته است. همین موضوع نیز باعث شده تا ایستارها و پویش‌های منطقه‌ای بر اساس منافع کشورهای برون منطقه‌ای رقم بخورد.
نویسنده: مهدی سلامی | ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰
چین در نظامِ بین الملل امروز به یک قدرتِ اجتناب ناپذیر (Indispensable) تبدیل شده و حرکتِ آرام، بی سر و صدا و تدریجی قدرت یابی آن، جایگاه مطمئنی را برای این کشور تضمین کرده است. همچنین این کشور به عنوان مدعی هژمونی باید بتواند محیط مجاور و نزدیک خود را رام کند و در این مورد تجربه قدرت های جهانی از دوره باستان تا کنون و به ویژه از سده پانزدهم به بعد نشان می دهد که این موضوع بسیار حیاتی است و یکی از عوامل هژمونی آمریکا از سده بیستم تا به امروز، محیط ژئوپلیتیک مساعد هژمونی بوده است.ظامِ بین الملل امروز به یک قدرتِ اجتناب ناپذیر(Indispensable) تبدیل شده و حرکتِ آرام، بی سر و صدا و تدریجی قدرت یابی آن، جایگاه مطمئنی را برای این کشور تضمین کرده است. همچنین این کشور به عنوان مدعی هژمونی باید بتواند محیط مجاور و نزدیک خود را رام کند و در این مورد تجربه قدرت های جهانی از دوره باستان تا کنون و به ویژه از سده پانزدهم به بعد نشان می دهد که این موضوع بسیار حیاتی است و یکی از عوامل هژمونی آمریکا از سده بیستم تا به امروز، محیط ژئوپلیتیک مساعد هژمونی بوده است.
نویسنده: الهام پیشداد (دبیر گروه هیدروپلیتیک و تغییر اقلیم) | ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰
22 و ۲۳ آوریل 2021 مصادف با دوم و سوم اردیبهشت 1400، پنجاه و‌یکمین سال‌روز جهانی زمین پاک در واشنگتن، به میزبانی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برگزار می‌شود. در این اجلاس از 40 رهبر سیاسی جهان از جمله روسای‌جمهور دو کشور بزرگ و رقیب آمریکا یعنی چین و روسیه دعوت به‌عمل آمده و کاخ سفید نیز امیدوار است که در این جریان با بزرگترین تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای در جهان به توافق برسد. گروه‌های زیست محیطی و ذی‌نفعانی چون «شورای دفاع از منابع طبیعی» و 300 تن از مدیران رده‌بالای اجرایی دولت در این کشور نیز از رئیس‌جمهور ایالات متحده خواستار تعیین و اجرایی کردن هدف کاهش حداقل 50 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 می باشند. در واقع این امر تعهد قبلی واشنگتن در دوره اوباما با هدف كاهش 28 درصدیِ انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2025 را دو برابر می‌کند.
نویسنده: مهدی سلامی | ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰
پس از وقوع انقلاب های عربی که در دسامبر سال 2010 به وقوع پیوست در روابط کشورها و دولت های منطقه نوعی دگرگونی به وجود آمد، به طوری که با برهم خوردن نظم حاکم بر روابط کشورهای خاورمیانه نوعی خصومت و تنش حاصل از آنارشی منطقه ای بین برخی کشورها و از طرف دیگر نوعی نزدیکی و همکاری بین بعضی کشورهای دیگر در سطح دو جانبه و سطح منطقه، حاصل شد.یکی از جاهایی که به نظر می رسد می توان در آن شاهد تغییر رویکرد در روابط کشورهای منطقه خاورمیانه با یکدیگر پس از وقوع انقلاب های عربی بود ،مسئله روابط بین کشورهای عربستان سعودی و اسرائیل می باشد.نقلاب های عربی که در دسامبر سال 2010 به وقوع پیوست در روابط کشورها و دولت های منطقه نوعی دگرگونی به وجود آمد، به طوری که با برهم خوردن نظم حاکم بر روابط کشورهای خاورمیانه نوعی خصومت و تنش حاصل از آنارشی منطقه ای بین برخی کشورها و از طرف دیگر نوعی نزدیکی و همکاری بین بعضی کشورهای دیگر در سطح دو جانبه و سطح منطقه، حاصل شد.یکی از جاهایی که به نظر می رسد می توان در آن شاهد تغییر رویکرد در روابط کشورهای منطقه خاورمیانه با یکدیگر پس از وقوع انقلاب های عربی بود ،مسئله روابط بین کشورهای عربستان سعودی و اسرائیل می باشد.
نویسنده: محمد حسین امیدی | ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰
«گروه جامعه و سیاست لبنان» بیست و دوم اسفند سال ۱۳۹۹ در نشستی مجازی، به واکاوی طرح تشکیل اجلاس بین المللی برای لبنان پرداخت. در این نشست، دکتر «طلال عتریسی» تحلیلگر ارشد سیاسی و استاد دانشگاه ملی لبنان در گفت و گو با «محمد حسین امیدی» پژوهشگر گروه جامعه و سیاست لبنان، به بهانه تکرار پیشنهاد جنجالی کاردینال «بشاره الراعی» رهبران مسیحیان مارونی لبنان، مبنی بر «بین المللی شدن» این کشور و «بی طرفی» در سیاست خارجی، پیرامون آخرین وضعیت این کشور کوچک اما مهم غرب آسیا به بحث و بررسی نشستند.
نویسنده: کامران کرمی | ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰
اولین تماس رسمی میان مقامات امنیتی ایران و عربستان سعودی پس از یک دوره قطع روابط، در بغداد و بر سر مسائل منطقه ای از جمله بحران یمن برقرار شده است. چند رسانه خبر این دیدار مهم را پس از گذشت 9 روز از وقوع آن خبر داده و نوشته اند دور اول مذاکرات مستقیم روز 9 آپریل-20 فروردین با میانجیگری نخست وزیر عراق در منطقه سبز بغداد برگزار شده و قرار است دور دوم این گفت وگوها هفته آینده برگزار شود.
