گروه مطالعات سیاست خارجی، فرهنگ و تمدن ایرانی

تعداد 2227

نبردِ مفهومیِ پیرامون «خاورمیانه» چرا نمی‌توان از مفهوم خاورمیانه دست‌کشید؟

نویسنده: محدثه جزایی  |   ۱۵ بهمن ۱۳۹۹

خاورمیانه، مفهومی مناقشه‌برانگیز از نظر جغرافیایی و سیاسی است. از منظر جغرافیایی درباره حدود آن، اشتراک نظر گسترده‌ای وجود ندارد و از منظری سیاسی، با توجه به نظریه‌های جدید در راستایِ توجه به جهانِ غیر غربی، چالش‌هایی در استفاده و کاربرد مفهوم خاورمیانه به وجود آمده است. برای مقابله با تک‌صدایی مطالعات و بررسی‌های اروپایی و آمریکایی در منطقۀ خاورمیانه، برابرنهادهایی به‌جای مفهوم خاورمیانه پیشنهاد شده است. عبارت‌های همچون «خاور نزدیک و شمال آفریقا»، «خاورمیانه شمالی»، «خاورمیانۀ جدید»، «خاورمیانۀ اسلامی» و یا «آسیای غربی» و «آسیای جنوب غربی» به‌جای آن پیشنهاد می‌شود. اما چه می‌شود که نمی‌توان از کاربرد یک مفهوم دست کشید؟

لزوم توجه به روابطِ دوجانبهِ هماهنگِ با چند‌جانبه‌گرایی در رفع تحریم ها

۱۴ بهمن ۱۳۹۹

در حقوق بین‌الملل از ابتدایی‌ترین تقسیم‌ندی‌هایی که برای تحریم استفاده شده است می‌توان به تحریم یک‌جانبه و چند‌جانبه و تحریم اولیه و ثانویه اشاره کرد. تحریم یکجانبه و چند‌جانبه همان گونه که از عنوان آن برمی‌آید منعکس‌کننده تعداد کشورهایی است که اعمال‌کننده تحریم هستند.

عربستان 2030؛ «دموکراسی قطره‌چکانی» و تلاش برای توسعه متوازن

نویسنده: سجاد محسنی  |   ۱۴ بهمن ۱۳۹۹

تحولات 2011 جهان عرب که موج سنگینی از نگرانی‌ها را در ساختارهای متمرکز قدرت در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرد؛ نمی‌تواند آخرین نمونه از این دست وقایع باشد. نگرانی از سرریز بحران به داخل عربستان سبب شد تا دولت ملک عبدالله با نگرانی این تحولات را رصد کند

معمای احیای مجدد توافق هسته‌ای

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۴ بهمن ۱۳۹۹

با ورود بایدن به کاخ سفید، به نظر می‌رسد که روند جدیدی از توافق هسته‌ای موسوم به برجام شکل خواهد گرفت. در طول این روند، مسیر واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته‌ای طولانی، زمان‌بر و پیچیده است و در این میان، تهران نیز خواسته‌ها و شرایط خود را در فضای بی‌اعتمادی و عدم قطعیت به‌طرف مقابل اعلام کرده است. اما دلالت‌های این روند چیست و آیا ممکن است جایی برای نزدیکی نگاه‌های طرفین وجود داشته باشد؟

بایدن و نظم امنیتی خلیج فارس؛ نقش ایران و عربستان

نویسنده: جواد حیران نيا (مدیر گروه)  |   ۱۳ بهمن ۱۳۹۹

نظم بایدن برای خلیج فارس بر ساختاری تأکید دارد که در آن ایران و عربستان به کاهش تنشها روی آورند و آمریکا نیز ضمن چرخش از منطقه به آسیا کماکان مدیریت این نظم را در دستان خود دارد؛ هر چند نه مانند گذشته.

مسیر معماری روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس

نویسنده: کامران کرمی  |   ۱۲ بهمن ۱۳۹۹

تمایل و آمادگی عربستان سعودی و قطر برای گفت وگو و میانجیگری با ایران در فرآیند تغییر دولت در آمریکا، طرح این پرسش کلیدی را مطرح ساخته که معماری روابط ایران با شورای همکاری خلیج فارس و در راس آن مسئله روابط تهران و ریاض از کدام مسیر می گذرد و چگونه قابل حل است؟ مسیر حل مسائل و مشکلات سیاسی-امنیتی و رسیدن به یک توافق جامع منطقه ای یا مسیر تقویت تجارت دوجانبه و چندجانبه و سپس تبدیل آن به یک اتحادیه تجاری؟

برگزاری نشست افتتاحیه گروه مطالعات خلیج فارس با سخنرانی پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا

۱۱ بهمن ۱۳۹۹

نشست مجازی معارفه و افتتاحیه «گروه مطالعات خلیج فارس و کشورهای همجوار» با سخنرانی پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا و استاد دانشگاه جورج تاون و حضور دکتر قدیر نصری، رییس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و با مدیریت جواد حیران نیا، مدیر گروه مطالعات خلیج فارس و جمعی از میهمانان، پژوهشگران و اعضای گروه برگزار شد. پروفسور شیرین هانتر در این نشست به بررسی «تحولات اخیر در منطقه خلیج فارس و دلالتهای آن بر ایران» پرداخت.

اولین نشست تخصصی گروه تازه تأسیس «اقتصاد سیاسی تحریم»

۱۱ بهمن ۱۳۹۹

اولین نشست تخصصی گروه تازه تأسیس «اقتصاد سیاسی تحریم» در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با موضوع «اقتصاد سیاسی تحریم ها: دشواره ها و مجال های نو» در تاریخ دهم دی ماه ١٣٩9 با حضور دکتر علی سرزعیم عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و استاد ناظر گروه اقتصاد سیاسی تحریم برگزار شد.

برگزاری نشست افتتاحیه گروه عربستان شناسی مرکز مطالعات خاورمیانه

۶ بهمن ۱۳۹۹

نشست افتتاحیه گروه عربستان شناسی پژوهشکده مطالعات استراتژیک مرکز مطالعات خاورمیانه روز شنبه 13 دی ماه 1399 برگزار شد. در این نشست که با موضوع "چشم انداز روابط عربستان و آمریکا در دوران بایدن: فرصت­ها و چالش­ها" برگزار گردید