نخست وزیری الکاظمی در عراق و معمای امنیتی ایران

نویسنده: اعظم ملایی  |   ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

ایران و عراق در طول تاریخ همواره روابط پر فراز و نشیبی را تجربه کرده اند که در طیفی از دوستی و همکاری تا خصومت، دشمنی و جنگ در نوسان بوده است؛ با این حال بعد از سقوط صدام حسین، روند مناسبات دو کشور نشان داد که اگر کار به ملته ا و روندهای دموکراتیک واگذار شود و از قید دولتمردان ستیزه جو و جاه طلب رهایی یابد، اشتراکات فرهنگی و مذهبی و الزامات ژئوپلیتیک و راهبردی دو کشور را به هم نزدیک کرده و دوستی و همکاری را جایگزین خصومت و دشمنی خواهد کرد. اکنون انتخاب الکاظمی به عنوان نخست وزیر عراق می تواند به طور نسبی برای ایران گزینه ای مطلوبی باشد.

چالش نفتی ترامپ و بن سلمان

نویسنده: شهره پولاب  |   ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

در روز دوم آوریل 2020 دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده در یک تماس تلفنی با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از وی خواست تا تولید نفت را کاهش و به جنگ نفتی با روسیه خاتمه دهد. وی همچنین هشدار داد اگر سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) شروع به کاهش تولید نفت نکند، وی نیز قادر نخواهد بود تا قانون‌گذاران آمریکایی را از تصویب قانون خروج نیرو‌های آمریکایی از عربستان منع نماید. بن سلمان نیز در واکنش به احتمال تصویب این قانون تهدید نمود که در معاملات نفتی خود از دلار چشم‌پوشی خواهد کرد.

آینده شوم تکفیری ها

نویسنده:  فائزه قاسمی  |   ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹

تفکرات وستفالیایی، معمولا اهمیت و قدرت گروه ها و سازمان های غیردولتی را نادیده می گیرند. این گروه¬ها زمانی که خارج از چارچوب ساختار شناخته شده دولت ملت ها عمل می کنند، به عنوان نوعی آنومی و یک بی نظمی که «تنها» باید سرکوب شود، دست کم گرفته می شوند. اما جهان امروز نشان داده این آنومی ها احتمالا بخشی از ساختار اصلی زیست ما در سیاست بین الملل کنونی هستند. قاعده¬اند و نه استثنا. نوعی مقاومت –فارغ از نگاه اخلاقی- در برابر نظم موجودند. تعدد گروه های تروریستی غیردولتی و زایش یکی پس از دیگری آنها نشان داده این گروه ها بخشی از مقاومت «متفاوت»ها در برابر تفکر غالب دولت-ملت گرایی هستند که علاقه¬مند به یکسان سازی ایده ها و رویه¬هاست. با این حال، امری دیگر درخصوص گروه های تروریستی هم غالبا نادیده گرفته شده است: توانایی آنها برای عمل کردن مانند دولت¬ها.

ابربحران بازار نفت

نویسنده: مریم پاشنگ  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

شاید تاریخ بازارهای نفت تا کنون تا این حد آشفتگی و سردرگمی را تجربه نکرده باشد. در پی همه گیر شدن ویروس کرونا، اعمال قوانین قرنطینه در بسیاری از کشورها به سقوط سهام در بازارهای بورس و افزایش نرخ بیکاری و کاهش شدید فعالیت های اقتصادی در کشورهای تحت تاثیر این اپیدمی در چند ماه اخیر منجر شده و به باور کارشناسان دنیا را وارد رکود اقتصادی عمیق تر نسبت به رکود بزرگ سال 2008 کرده است.

روابط بین المللی در دوران پسا کرونا

نویسنده: مرتضی بدری  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

نظام های سیاسی نمایندگان طبقات خاصی از اجتماع اقلیت اکثریت شده هستند که به صورت سرمایه گذار و حامی در صحنه های سیاسی حضور می یابند. قبل از ویروس کرونا نظام های سیاسی و بازیگران در سطح محلی، منطقه ای و بین المللی بر این باور بودند که علیرغم حضور در جمع، منافع انحصاری را دنبال کنند. پدیداری ویروس کرونا همه معادلات خطی روابط بین المللی جاری پس از جنگ دوم جهانی را بهم ریخت و بازیگران عرصه بین المللی را از اهمیت حضور، باور و پذیرش آگاه ساخت.

توسعه‌طلبی رژیم اسراییل با طرح معامله قرن

نویسنده: احسان اعجازی (مدیر گروه)  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، منازعه اعراب و فلسطین را که در اواخر دوره ریاست جمهوری اوباما در حاشیه سیاست خارجی ایالات متحده قرار داشت، وارد مرحله جدیدی نمود. با توجه به دوستی عمیق بین کابینه بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ، دور از انتظار نبود که دولت ایالات متحده سیاستی را در قبال این منازعه در پیش بگیرد، که بیش از پیش در جهت منافع رژیم اسرائیل قرار داشته باشد. ابتکار «طرح معامله قرن» را می توان در همین راستا ارزیابی کرد. مفاد این طرح نشان می دهد که ایالات متحده در ابتکار خود تنها منافع حیاتی اسراییل را در نظر گرفته است و از فلسطینی ها می خواهد که با دریافت پول و گرفتن امتیازات اقتصادی اندک از حقوق خود چشم پوشی کنند. اما این طرح با چالش های جدی روبرو است.

انتشار کتاب دکتر مختار نوری پژوهشگر ارشد مهمان

سه تقریر رقیب درباره مدرنیته: خروج، اعتراض، وفاداری

نویسنده: مختار نوری (مدیر گروه)  |   ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

مدرنیته در مقام یک نظم جدید چنان در زندگی بشری تحول‌آفرین بوده است که به هیچ وجه نمی‌توان از این نظم مدرن و سمت‌وسوهای مختلفی که خلق کرده غفلت ورزید. دامنۀ وسیع سنت انتقادی نسبت به مدرنیته و وجود طیف‌های فکری مختلف موید این موضوع است که احتجاجات در باب مدرنیته، هم برای زندگی بشری و هم برای حوزۀ اندیشه سیاسی، خطیر و حیاتی است. لذا بررسی و شناخت منازعاتی از این دست که بر سر معنا، ماهیت و صورت‌بندی سیاسی و اخلاقی مدرنیته پدید آمده است، بخشی از منطق اصلی اثر حاضر است. از این حیث، این کتاب، می‌خواهد این داستان فکری را بیان کند که چگونه مواجهۀ متفکران معاصر غربی با مدرنیته، از رویکرد سه‌وجهی «خروج»، «اعتراض» و «وفاداری» حکایت می‌کند. اندیشه‌های فوکو، لیوتار، اشتراوس، مک‌اینتایر، هابرماس و راولز، این رویکرد سه‌وجهی را نمایندگی می‌کنند. شش متفکر منتخب در این اثر طیفی از مواضع فلسفی، سیاسی و اخلاقی را مطرح و نمایندگی کرده‌اند و به ما نشان خواهند داد که چگونه مدرنیته به‌مثابه یک «متن» مورد تفاسیر مختلف و متفاوتی قرار گرفته است.

انتشار سرمقاله رئیس پژوهشکده در روزنامه شرق

دیپلماسی هوشمند

نویسنده: کیهان برزگر  |   ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

در کنار تمامی گرفتاری های ویروس «همه گیر» کرونا برای زندگی روزمره اقتصادی-اجتمایی مردم و فعالیت های معمول دولت، شاید بتوان یک تصویر فرصت گونه برای اتخاذ یک «دیپلماسی هوشمند» برای کشورمان ترسیم کرد. این فرصت در نتیجه شیفت کنونی از موضوعات اصلی عرصه سیاست بین الملل (بازیگری دولت ها در عرصه جهانی) به موضوعات عرصه روابط بین الملل (تعامل همزمان دولت ها و ملت ها) و شکل گیری حوزه های جدیدی در همکاری های منطقه ای است.

آیا امارات به دنبال بهبود روابط با ایران است؟

نویسنده: جلیل بیات  |   ۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

تغییر سیاست های امارات متحده عربی در ماه‌های اخیر را می توان دو سناریو بدبینانه تحت عنوان «سیاست فریب» و «ارزیابی واکنش ایران» و دو سناریو خوش بینانه تحت عنوان «بازسازی رابطه با ایران» و «تلاش برای بازیگری مستقل» مطرح کرد. در سال های گذشته امارات متحده عربی در کنار عربستان و بحرین به جبهه گیری علیه ایران پرداخته و برای انزوا و شکست سیاست های منطقه ای ایران با دونالد ترامپ همراه شده بود. اما از حدود یکسال اخیر با افزایش تنش در منطقه خلیج فارس بعد از حملات به نفتکش ها و سپس شهادت سردار سلیمانی، امارات حداقل در ظاهر نشان داد خیلی با جبهه موردنظر همراه نیست و به کاهش تنش با ایران پرداخته است.

کرونا و ضرورت بازبینی مجدد در نظریات امنیتی

نویسنده: مختار نوری (مدیر گروه)  |   ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

ویروس کرونا به مثابه حادترین بحران جهانی بسیاری از کشورها و نظام­های سیاسی را با چالش­های جدی مواجه ساخته است. خطر بحران کرونا برای صلح و امنیت جهانی به حدی است که سازمان ملل خواهان آتش­بس در تمامی درگیری‌ها در جهان شده است. مسائلی مانند رکود در اقتصاد جهانی، چالش علیه همکاری­های منطقه‌­ای و بین­‌المللی، چالش­ در اتحادیه اروپا، تضعیف ارتباطات بین­‌المللی، گسترش بیکاری در سطح جهانی، سقوط بازارهای مالی، آسیب دیدن نظام معیشت و رفاه مردم در کشورهای توسعه نیافته، کم­ حجم شدن زندگی روزمره مردم، محدود شدن روابط اجتماعی ، بحران‌­های روحی و روانی و... صرفاً بخشی از چالش­‌های ناشی از این بحران خطرناک محسوب می­شوند.