گروه مطالعات مسایل خلیج فارس و شبه جزیره عربستان

تعداد 2200

به مناسبت سوم شهریور 1320 در ایران

مصدق و ژئوپلتیک تاریخی ایران

نویسنده: مهدی فقیه  |   ۲ شهریور ۱۴۰۰

تاریخ معاصر شاهد حوادث و همچنین ظهور شخصیت های تاریخی بوده که در برهه های حساس تاریخی نقش آفرین بوده اند.شاید بتوان یکی از آفات بینش تاریخی خودمان را در دیگاه ثنویت گرا دید که همه چیز را یا سیاه می بیند و یا سپید، بر همین رویه در ارزیابی شخصیت های تاریخی شاهد رویگرد دیو/فرشته هستیم.

نقشه سوریه‏ ای اردوغان برای افغانستان چه بود و چگونه شکست خورد؟

نویسنده: امین پرتو  |   ۱ شهریور ۱۴۰۰

ماه‏های متوالی شایعاتی در مورد قصد ترکیه برای کنترل شهر کابل شنیده می‏ شد. اکنون بر ما روشن است که رجب طیب اردوغان پیشنهادی مشخص برای جو بایدن داشت: نیروهای آمریکایی افغانستان را ترک کنند ولی در عوض برای حفظ حکومت مرکزی افغانستان درکابل، ترکیه اقدام به ارسال نیروهای نظامی خود به افغانستان خواهد کرد.

ترجمان استراتژیک

کاربست « گفتارها» ی ماکیاوللی در مورد جنگ ( امریکا) در عراق و افغانستان

نویسنده: قدیر نصری (رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه)  |   ۳۱ مرداد ۱۴۰۰

نیکولو ماکیاوللی در سال 1469 میلادی در فلورانس متولد و در 58 سال یعنی در سال 1527 چشم از جهان فروبست. به معنای فنی کلمه ، او نخستین نظریه پرداز سیاست در دوران « جدید » است. ماکیاوللی را به این دلیلِ مهم ، فیلسوف سیاسی جدید می خوانند که او نخستین کسی است که قوانین سیاست را مبرا از قواعد اخلاق و احکام شریعت و دین دیده ، سیاست ورزی و حکمرانی را فقط بر اساس محاسبه این جهانی و در محدوده وطن یا کشور توضیح داده است. ماکیاوللی را در ایران بیشتر با کتاب معروفش شهریار یا The Prince می شناسند در حالی که کتاب دومش یعنی گفتارها یا The Discourses ( چاپ هر دو در سال 1532 یعنی پنج سال بعد از مرگ وی ) به مراتب مهمتر است. اصلی ترین دلیل این اهمیت ، نگارش کتاب گفتارها در دوران پختگی او است. ماکیاوللی در اهداییه گفتارها به دو تن از دوستانش تصریح می نماید که « همه آنچه در طی سالیان دراز آموخته ام و از راه تجربه و مطالعه مداوم تاریخ اندوخته ام در این نوشته فراهم آورده ام».

طالبان و نمایش قدرت

۲۸ مرداد ۱۴۰۰

از درازنای زمان بازگشتند بی یال و کوپال معمول رزم و جنگ و نبرد؛ مردان ساده با پای پیاده یا با موتور سیکلت های خاک گرفته. مردان طالبان با ساده ترین هیبتی که یک مرد جنگی می تواند داشته باشد پیروزمندانه پشت میز ریاست جمهوری افغانستان نشسته اند

ترجمان استراتژیک

همه نگاه ها به آسیای مرکزی است

نویسنده: سمیه زنگنه  |   ۲۸ مرداد ۱۴۰۰

فاجعه سیاسی و انسانی در افغانستان تهدیدی برای افزایش گرایش های استبدادی در تاجیکستان و ازبکستان است. با خروج نیروهای آمریکایی و ائتلافی از افغانستان و تسلط سریع طالبان، کشورهای همسایه آسیای مرکزی بار دیگر در کانون توجه بین المللی قرار گرفته‌اند.

جامعه بین الملل و نظام طایفه ای لبنان

نویسنده: حسن سلامی  |   ۲۷ مرداد ۱۴۰۰

اعتراض ها در لبنان علیه فساد و بحران اقتصادی و سوء مدیریتِ نخبگان فرقه گرا و طایفه گرا و چسبیده به قدرت، همچنان ادامه دارد و جنبش مدنی و مردمی این کشور که از ابتدای تابستان 1398 خورشیدی آغاز شده تا پایان تابستان 1400 دوام یافته است.

انباشت و مسابقه تسلیحاتی در حوزه خلیج فارس؛ نقد یک دیدگاه

نویسنده: حمید رضا اکبرپور  |   ۲۷ مرداد ۱۴۰۰

یکی از باورهای مرسوم و رایج در باب حوزه خلیج فارس که هر از گاهی دستمایه دستگاه دیپلماسی و سایر ارکان قدرت در ایران قرار می‌گیرد، تاکید بر انباشت اسلحه در این منطقه است که مسبب اصلی آن را ایالات متحده می‌دانند که صادرات اسلحه را به دولت‌های این منطقه تسهیل و تسریع کرده‌ است. به عقیده آنان گسیل تسلیحات، باعث شروع یا تشدید درگیری‌ها در این منطقه شده است. که البته ایران از این مسئله، لطماتی دیده است و به نوعی به مسابقه تسلیحاتی نیز دامن زده است. اما برای آزمودن این فرض باید نگاهی به آمار واردات و صادرات تسلیحات کشورها کرد و از سه بُعد به این فرض نگریست.

گفت وگوی شفقنا با دکتر قدیر نصری

معنای استراتژیک بازخیزی طالبان

نویسنده: قدیر نصری (رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه)  |   ۲۳ مرداد ۱۴۰۰

با برآمدن امارت اسلامی و افول غم بار جمهوری اسلامی در افغانستان، شفقنا گفت وگویی با دکتر قدیر نصری استاد دانشگاه خوارزمی و رییس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، انجام داده و این پرسش را برجسته کرده است که واقعاً و دقیقاً افغانستان به کدامین سمت و سو می رود و دلایل و پیامدهای فکری – استراتژیک استیلای طالبان بر افغانستان چیست؟ نصری که معمولاً ارکان فکری – استراتژیک بحران و خشونت های خاورمیانه را مورد کاوش قرار می دهد

عراق و پروژه شام جدید؛ از ایده تا اجرا

۱۷ مرداد ۱۴۰۰

در تاریخ 7-4-1400 در بغداد یک جشن برپا بود."عبدالفتاح السیسی" رئیس جمهور مصر و "عبدالله دوم" پادشاه اردن به منظور برگزاری نشستی سه جانبه با "مصطفی الکاظمی" نخست وزیر عراق وارد بغداد پایتخت این کشور شدند. رئیس جمهور مصر بعد از سی سال برای اولین بار به عراق آمده بود. سران مصر، اردن و عراق بعد چند دیدار، در بغداد نشست مشترکی برگزار کرده و درباره تقویت روابط سه جانبه به گفتگو نشستند. از نظر سیاسی این آزمایش دیگری در ایجاد همکاری های جدید منطقه ای است.