فراخوان پذیرش پژوهشگران مهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه سال آموزشی – پژوهشی 1400-1399

۲۳ مهر ۱۳۹۹

آغاز ماه مهر، ماه آموزش و پژوهش را به جامعه دانشگاهیان، بخصوص علاقمندان به درک و فهم علمی مسایل خاورمیانه تبریک و شادباش می گوییم. پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، در فصل جدید فعالیت های خود، از میان دانش آموختگان و دانشجویان دکتری در رشته های علوم سیاسی، روابط بین الملل، مطالعات خاورمیانه، جغرافیای سیاسی و مطالعات استراتژیک برای سال آموزشی – پژوهشی پیش رو، پژوهشگر مهمان می پذیرد.

بحران قره باغ (دور جدید درگیری های نظامی ارمنستان و آذربایجان)

۲۲ مهر ۱۳۹۹

منطقه قره باغ یا آرتساخ که در مرز دو کشور آذربایجان و ارمنستان واقع شده، اکثریتی ارمنی دارد اما از زمان شوروی سابق تحت کنترل آذربایجان بوده است. جمعیت ارمنی با حدود 140 هزار نفر، جمعیت مسلط این سرزمین می باشد که اکثرا پیرو مذهب مسیحی آپوستولیک هستند.

اولویت های جدید پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برای تهیه نگاشت استراتژیک

۱۹ مهر ۱۳۹۹

به اطلاع جمیع پژوهشگران سابق و کنونی مهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه می رساند، با توجه به تحولات و تحرکات نوپدید در جوار امنیتی ایران، صرفا تحلیل هایی پذیرش و منتشر می شوند که در خصوص سه موضوع زیر باشند:

قره باغ کوهستانی و احتمال سوریه ای شدن منطقه قفقاز

نویسنده: سید محسن (ميلاد) مصطفوی (مدیر گروه)  |   ۱۶ مهر ۱۳۹۹

سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 موجب استقلال جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان در همان سال گشت و ارمنیان منطقه قره باغ کوهستانی نیز در سال 1992با نام جمهوری آرتساخ اعلام استقلال و جدایی از جمهوری آذربایجان کردند و این سر آغاز جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود .

اقدامات عملی در تامین منافع ایران در سایه برجام؛ رویکردی برد-برد

۱۶ مهر ۱۳۹۹

آقای حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران پس از اعلام خروج آمریکا از برجام در سخنانی اعلام کرد؛ در‌صورتی ‌در توافق هسته‌­ای با همراهی اروپایی ­ها باقی می ‌ماند که این کشورها به ‌علاوه چین و روسیه راهکارهایی را برای تامین منافع ایران حاصل از ماندن در برجام معرفی کنند. بدین ترتیب با توجه به گفته روحانی، اهمیت نقش برجسته چین، روسیه و اتحادیه ی اروپا در جهت ارائه ی راهکارهایی برای حفظ ایران در برجام و همچنین تامین منافع ملی کشور ایران قابل توجه می باشد. از این رو، پژوهش حاضر با توجه به نزدیک بودن انتخابات ایالات متحده و فعال کردن مکانیسم ماشه ارائه­ی راهکارهای سازنده برای تضمینِ منافع ایران را منوط به رفتار و اقداماتِ متقابل کشورهای مذکور می داند. چنانچه می توان گفت، این رویه در قالب یک بازی برد-برد جای می گیرد، به گونه ای که هرچه کشورهای مذکور در حفظ توافق مذکور و تامین منافع ایران بکوشند، متقابلا در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود گام برداشته اند. از این رو، یک برجامِ حداقل - با روسیه و چین، اما بدون ایالات متحده- نیازمند یک تعهد سیاسی و اقتصادی از سوی اروپا است که بسیاری از منافعِ پیش بینی شده توسط توافق را برای ایران حفظ کند.

جغرافیای سیاسی و روانی خاورمیانه

نویسنده: حسین دهشیار (ناظر علمی)  |   ۱۲ مهر ۱۳۹۹

خاورمیانه دستخوش التهابات عمیق و دامنه داری می باشد. پرواضح باید انگاشته شود که این ناآرامیها ماهیت تاریخی و خصلت زمانی را بهره مند هستند. اما آنچه امروزه ماهیت بحران خیز منطقه را برجستگی متفاوتی اعطا می کند، درهم فروریختگی بسیاری از معادلات مطرح و همیشه حاضر قوام بخش التهابات در منطقه باید قلمداد گردند.

مصر و پیامدهای نوسازی اقتصادی ناقص

نویسنده: سید عبدالامیر نبوی (ناظر علمی)  |   ۱۲ مهر ۱۳۹۹

بروز اعتراضات مردمی در مصر و گسترش سریع آن را می¬توان تداوم نارضایتی و خشمی دانست که نسبت به عملکرد سیاسی و اقتصادی دولت وجود دارد. اعتراضات، همچون سال گذشته، با فراخوان محمد علی، تاجر و بازیگر مصری که اکنون در شهر بارسلون (اسپانیا) به سر می¬برد، شروع شد. وی سال گذشته بیش از 35 فیلم ویدئویی منتشر کرد و طی آنها با زبانی صریح و گزنده نکاتی را درباره دخالت‌های خانواده سیسی و ارتش در ساخت و سازهای پایتخت جدید مصر و تاراج اموال عمومی بیان کرد.

جنگ قره باغ و امنیت انرژی

نویسنده: بهروز نامداری  |   ۱۲ مهر ۱۳۹۹

جنگ بین ارمنستان و آذربایجان که از 12 جولای سال جاری و با تبادل آتش توپخانه بین دو کشور آغاز شد می توان گفت شدیدترین در نوع خود پس از دهه 1990 بوده و می تواند امنیت عرضه انرژی بخصوص در اروپا را با چالش مواجه نموده و روسیه را به برنده بزرگ این نزاع تبدیل نماید

راهبرد احتمالی «جوزف بایدن» در قبال ایران

نویسنده: احسان اعجازی (مدیر گروه)  |   ۷ مهر ۱۳۹۹

به طور کلی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده نسبت به کنگره از اختیارات بیشتری در حوزه سیاست خارجی برخوردار است. نقش کنگره در حوزه سیاست خارجی را تنها می‌توان به سه بخش کلی «نظارتی»، «تاییدی» و «تامین مالی جنگ» محدود کرد. در همین راستا می‌توان استدلال کرد که رئیس‌جمهور ایالات‌متحده و همراهانش در کاخ سفید، سیاستگذاران اصلی در حوزه سیاست خارجی آمریکا هستند. دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به خوبی آگاه هستند که برای پیروزی در انتخابات، مسئله رونق اقتصادی بسیار حائز اهمیت است؛ با این وجود بین این دو طیف سیاسی تفاوت‌هایی در حوزه سیاست خارجی دیده می‌شود. به طور مثال، دموکرات‌ها به چند‌جانبه‌گرایی، مسئله تغییرات آب و هوایی و تسهیل مهاجرت بهای بیشتری می‌دهند. در عین حال برای هر دو حزب مسئله امنیت ملی موضوعی غیرقابل‌اغماض محسوب می‌شود. در این بین، مسئله ایران که پس از انقلاب اسلامی به موضوع امنیت ملی در آمریکا تبدیل شده بود، در حال حاضر به مسئله سیاست حزبی آمریکا هم تبدیل شده است بدین معنا که هیچ کدام از دو حزب تمایل ندارند که رفتار ایران به کم‌کاری و ناتوانی آنها نسبت داده شود.

آینده مصالحه بین کشورهای همجوار ایران با رژیم صهیونیستی

نویسنده: سامان حیدری  |   ۷ مهر ۱۳۹۹

رژیم صهيونيستي از همان آغاز در جنگ متولد شد و تاکنون دائماً در جنگ و کشمکش بوده است و اصول موجودیت خود را در گروی آن مي داند. این رژیم امنيتي ترین جامعه را دارد و تأمين امنيت، دستور کار اصلي آن به شمار مي آید. در این رژیم اهميت ایجاد امنيت و بقای آن مانند دیگر بازیگران بين الملل است ولي تفاوت در این است که این رژیم همواره خود را در حلقه های تهدید امنيتي تصور کرده است و در مقابل آن به ایجاد جامعه ای نظامي مبادرت ورزید که در آن با هویت سازی نظامي  خود و  دیگری در درون جامعه، ذهن افراد را نظامي پرورش مي دهد. در نتيجه جامعه ی امنيتي را شکل داده است که در آن همه افراد نقش امنيتي دارند و نظاميان از مقام، احترام و حتي نفوذ قابل توجهي برخوردارند و در مقامهای بالای سياسي، اجتماعي و اقتصادی قرار مي  گيرند. این نگاه امنيتي در رژیم صهيونيستي تمام ابعاد سياسي و اجتماعي را تحت تأثير قرار داده است. و همین مسئله باعث شده که آنها بدنبال ارتباط با کشورهای حوزه خلیج فارس برای ایجاد حلقه حایلی برای امنیت خود باشند.