گروه مطالعات توسعه محلی در خاورمیانه

تعداد 2223

گزارش نشست گروه اقتصاد سیاسی تحریم با عنوان «اقتصاد ایران در سایه تحریم ها: روندهای کنونی و چشم انداز آینده»

نویسنده: سجاد شیرمحمدی (دبیر گروه)  |   ۲۵ بهمن ۱۳۹۹

نشست تخصصی گروه «اقتصاد سیاسی تحریم» پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با عنوان «اقتصاد ایران در سایه تحریم ها: روندهای کنونی و چشم انداز آینده» در تاریخ هشتم بهمن ماه ۱۳۹9 با حضور دکتر جواد صالحی اصفهانی استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیاتک آمریکا برگزار شد.

گزارش نشست گروه روندها و جریان های فکری در ایران و خاورمیانه با عنوان «امکان و مکانیسم کاربرد اندیشه سیاسی در عمل»

نویسنده: مختار نوری (مدیر گروه)  |   ۲۰ بهمن ۱۳۹۹

امکان و مکانیسم کاربرد اندیشه سیاسی در عرصه عمل، عنوان نشست تخصصی ­ای است که روز پنج شنبه ۹ بهمن ­ماه ۱۳۹۹ توسط گروه مطالعاتی روندهای فکری در ایران و خاورمیانه وابسته به پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار گردید. این نشست علمی با حضور قدیر نصری رئیس پژوهشکده و استاد اندیشه سیاسی دانشگاه خوارزمی، مختار نوری مدیر گروه روندهای فکری، سیدحکیم کمال از روشنفکران افغانستانی و دانشجوی دکترای فلسفه سیاسی در دانشگاه هایدلبرگ آلمان و عارف عبادی دانش آموخته نظریه سیاسی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان و پژوهشگر مهمان در گروه روندهای فکری و علاقه­مندان به این حوزه در بستر فضای مجازی برگزار گردید. در ادامه شرح مختصری از موضوعات مطرح شده توسط سخنرانان در این جلسه ارایه خواهد شد.

گزارش نشست مجازی گروه نفت، گاز و انرژی ¬های نو با عنوان" بانک سوخت آژانس بین¬ المللی انرژی اتمی؛ سیاست ¬های عرضه ¬ای"

نویسنده: گلاره رستگارنیا (دبیر گروه)  |   ۱۹ بهمن ۱۳۹۹

نشست مجازی گروه نفت، گاز و انرژی ­های نو با عنوان" بانک سوخت آژانس بین ­المللی انرژی اتمی؛ سیاست ­های عرضه ­ای" روز سه­ شنبه 14 بهمن ماه 1399 با سخنرانی جعفر مقدم کارشناس حقوق هسته ­ای و حضور دکتر قدیر نصری رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و دکتر رحمت حاجی ­مینه مدیر گروه نفت، گاز و انرژی ­های نو برگزار شد. در این نشست تخصصی با مدیریت گلاره رستگارنیا دبیر این گروه مطالعاتی جمعی از اعضا و علاقه­ مندان نیز حضور داشتند.

روابط ایران و قطر پس از پایان محاصره

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۹ بهمن ۱۳۹۹

به نظر می‌رسد که محاصره طولانی‌مدت قطر نه تنها نتوانست رفتارهای دوحه را مطابق خواست ریاض اصلاح کند بلکه روابط ایران و قطر را برای آینده قابل پیش‌بینی تقویت کرد. اعضای نشست تحت عنوان "همبستگی و ثبات منطقه‌ای" در ژانویه 2021 اعلامیه‌ای را برای پایان دادن به محاصره قطر در العلا عربستان امضا کردند. این اعلامیه یک پیروزی برای دوحه بود زیرا مجبور نبود که از ابتدای مناقشه نسبت به خواسته­ های مطرح‌شده توسط ائتلاف چهارجانبه ضد قطر (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر) تمکین کند

آمریکای پس از ترامپ و خاورمیانه

۱۹ بهمن ۱۳۹۹

جوامع در دل تجربه های نو دست به تصمیم گیری های بزرگ می زنند مانند انتخابات اخیر ایالات متحده که ترامپ را از کاخ سفید بیرون راند اگرچه ترامپیسم همچنان باقی است و در دل تحولات پسین این جامعه به زیست خود ادامه می دهد. اما پرسش این جا است که در آمریکای پسا ترامپ کدامین سیاست برای خاومیانه تجویز می گردد؟

علل تاخیر در تشکیل دولت لبنان و سناریوهای پیش رو

۱۵ بهمن ۱۳۹۹

پس از انفجار اسکله ی بیروت در مرداد ماه 1399 خورشیدی و در پی آن استعفای هیات دولت لبنان به ریاست حسان دیاب، سعد حریری فرزند رفیق حریری نخست وزیر فقید این کشور، مامور تشکیل هیات دولت جدید شد. برغم گذشت چهار ماه از نامزدی حریری، هنوز گره های تشکیل دولت بازنشده و روزنامه‌های چاپ بیروت مانند النهار، الاخبار، البناء، اللواء، الجمهوریه و نداء الوطن ظرف روزهای گذشته نوشتند که نخست وزیر مستعفی تحرکاتی را در راستای باز کردن این گره ها آغاز و با سعد حریری و سپس نبیه بری رییس مجلس و میشل عون رییس جمهوری دیدار و گفت وگو و بر نیاز مبرم به توافق سیاسی میان تمام احزاب و گروه‌ها تاکید کرده است.

نبردِ مفهومیِ پیرامون «خاورمیانه» چرا نمی‌توان از مفهوم خاورمیانه دست‌کشید؟

نویسنده: محدثه جزایی  |   ۱۵ بهمن ۱۳۹۹

خاورمیانه، مفهومی مناقشه‌برانگیز از نظر جغرافیایی و سیاسی است. از منظر جغرافیایی درباره حدود آن، اشتراک نظر گسترده‌ای وجود ندارد و از منظری سیاسی، با توجه به نظریه‌های جدید در راستایِ توجه به جهانِ غیر غربی، چالش‌هایی در استفاده و کاربرد مفهوم خاورمیانه به وجود آمده است. برای مقابله با تک‌صدایی مطالعات و بررسی‌های اروپایی و آمریکایی در منطقۀ خاورمیانه، برابرنهادهایی به‌جای مفهوم خاورمیانه پیشنهاد شده است. عبارت‌های همچون «خاور نزدیک و شمال آفریقا»، «خاورمیانه شمالی»، «خاورمیانۀ جدید»، «خاورمیانۀ اسلامی» و یا «آسیای غربی» و «آسیای جنوب غربی» به‌جای آن پیشنهاد می‌شود. اما چه می‌شود که نمی‌توان از کاربرد یک مفهوم دست کشید؟

لزوم توجه به روابطِ دوجانبهِ هماهنگِ با چند‌جانبه‌گرایی در رفع تحریم ها

۱۴ بهمن ۱۳۹۹

در حقوق بین‌الملل از ابتدایی‌ترین تقسیم‌ندی‌هایی که برای تحریم استفاده شده است می‌توان به تحریم یک‌جانبه و چند‌جانبه و تحریم اولیه و ثانویه اشاره کرد. تحریم یکجانبه و چند‌جانبه همان گونه که از عنوان آن برمی‌آید منعکس‌کننده تعداد کشورهایی است که اعمال‌کننده تحریم هستند.

عربستان 2030؛ «دموکراسی قطره‌چکانی» و تلاش برای توسعه متوازن

نویسنده: سجاد محسنی  |   ۱۴ بهمن ۱۳۹۹

تحولات 2011 جهان عرب که موج سنگینی از نگرانی‌ها را در ساختارهای متمرکز قدرت در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرد؛ نمی‌تواند آخرین نمونه از این دست وقایع باشد. نگرانی از سرریز بحران به داخل عربستان سبب شد تا دولت ملک عبدالله با نگرانی این تحولات را رصد کند

معمای احیای مجدد توافق هسته‌ای

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۴ بهمن ۱۳۹۹

با ورود بایدن به کاخ سفید، به نظر می‌رسد که روند جدیدی از توافق هسته‌ای موسوم به برجام شکل خواهد گرفت. در طول این روند، مسیر واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته‌ای طولانی، زمان‌بر و پیچیده است و در این میان، تهران نیز خواسته‌ها و شرایط خود را در فضای بی‌اعتمادی و عدم قطعیت به‌طرف مقابل اعلام کرده است. اما دلالت‌های این روند چیست و آیا ممکن است جایی برای نزدیکی نگاه‌های طرفین وجود داشته باشد؟


لیست نویسنده ها