گروه مطالعات سیاست خارجی، فرهنگ و تمدن ایرانی

تعداد 2227

ترجمان استراتژیک

بریکس و چالش های حاکمیت جهانی

نویسنده: مریم خالقی نژاد  |   ۷ تیر ۱۴۰۱

درسال 2000 گروهی متشکل از برخی کشورهای نوظهور اقتصادی تشکیل شدند که اکنون تحت عنوان بریکس پلاس شناخته می شوند . با توجه به برگذاری نشست این گروه در روز جمعه و حضور ایران و سخنرانی ریس جمهور ایران در این نشست ویدیویی نگاهی به برکیس پلاس و حاکمیت جهانی داشته ایم که این مطلب برگرفته از مقاله نام برده مقاله سمپوزیوم: بریکس، حکمرانی جهانی و چالش‌های همکاری جنوب-جنوب در دنیای پساغربی می باشد.

جنگ اوکراین و آیندۀ برجام

نویسنده: محمود سریع القلم  |   ۴ تیر ۱۴۰۱

جنگ اوکراین سرآغاز یک نظم جدید جهانی است. بدون توجه به رهبر یا رهبران فعلی و آیندۀ روسیه، روابط مسکو و غرب برای چندین دهه در رویارویی خواهد بود و اروپا را بار دیگر به جغرافیای زورآزمایی میان روسیه و آمریکا تبدیل خواهد کرد. کشورهای غربی در 11000 مورد، روسیه را تحریم کرده اند و آمریکا فرصتی تاریخی از زمان فروپاشی شوروی پیدا کرده تا روسیه را تضعیف، تحدید و تحقیر کند. با توجه به منابع غنی روسیه، رشد اقتصادی این کشور تداوم پیدا می کند اما هزینۀ تمام شده کالا و خدمات از یک طرف و کیفیت و رشد آن از طرف دیگر به خاطر به حداقل رسیدن ارتباطات با اروپا، آمریکای شمالی و ژاپن دچار صدمات جدی خواهد شد. بر خلاف آنچه در ظاهر نمایان است، آلمان، انگلستان و فرانسه در رویارویی با روسیه، همراه واشنگتن نیستند.

بحران اندیشی و گفتگوهای ملی در آستانه قرن پانزدهم شمسی

۴ تیر ۱۴۰۱

بسیار مفتخریم به اطلاع جامعه علمی و فرهیختگان، دانشگاهیان و مخاطبان ارجمندمان در سراسر کشور برسانیم که در قالب مسئولیت های ملی، فکری و اخلاقی نسبت به کشور عزیزمان ایران به زودی سلسله نشست های "بحران اندیشی و گفتگوهای ملی در آستانه قرن پانزدهم شمسی" را آغاز خواهیم کرد. این برنامه علمی و ملی به همت گروه های پژوهشی مطالعات سیاست و تمدن ایرانی و روندهای فکری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه طراحی و برنامه ریزی شده است و به صورت ماهانه و حضوری از فصل تابستان در مرکز مطالعات خاورمیانه برگزار خواهد شد. با پرهیز از هر گونه سوگیری سیاسی، هدف ما از برگزاری این سلسله نشست ها شکل گیری گفتگوهای ملی پیرامون چالش و بحران های موجود در جامعه امروز ایران است، تا شاید بتوان با بهره گیری از نظرات علمی و عالمانه نخبگان علمی و دانشگاهی کشورمان راهی برای برون رفت از مشکلات جاری پیدا کنیم.

اسرائیل و معماری نوین ژئوپلیتیکی

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

خاورمیانه در طول دهه گذشته از پیامدهای بهار عربی تا امضای پیمان ابراهیم، تغییرات پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. تغییر رفتار قدرت‌های بزرگ، پویایی‌های جدید قدرت‌های منطقه‌ای و همچنین تحولات ژئواکولوژیکی به تغییر چشم‌انداز خاورمیانه کمک کرده‌اند. برای اسرائیل، این تحولات از ایجاد چارچوب جدیدی از روابط با منطقه گسترده‌ تر خبر داده است، از جمله شمال آفریقا در غرب، شبه‌ جزیره عربستان در شرق، کشورهای همسایه در صلح با اسرائیل یعنی مصر و اردن و همچنین در مدیترانه شرقی. این یادداشت به تحلیل تغییرات معماری منطقه‌ای خاورمیانه و بلوک‌ها و صف‌ بندی‌های در حال تحول می‌ پردازد. علاوه بر این، در مورد تغییر موضع اسرائیل در منطقه نیز توضیح خواهد داد.

ترجمان استراتژیک

تعظیم به شاهزاده

نویسنده: حمیدرضا کریمی  |   ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، ریاست جمهوری خود را مصمم آغاز کرد تا عادت سلف خود مبنی بر گرم گرفتن با دیکتاتورها، از جمله محمد بن سلمان رهبر واقعی عربستان سعودی، را کنار بگذارد. در فوریه ۲۰۲۱ بایدن محمد بن سلمان را مسئول قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد سعودی، دانست و گزارش اطلاعاتی ایالات متحده در این زمینه را از حالت طبقه بندی شده خارج کرد. اما پس از یک سال، به نظر می رسد رئیس جمهور قصد دارد در اولین سفر خاورمیانه ای خود از عربستان سعودی دیدن کند.

گزارش نشست گروه جامعه و سیاست خارجی ترکیه

انتخابات ژوئن ۲۰۲۳ در ترکیه؛ وارسی آرایش حزبی

نویسنده: مهدی لکزی (دبیر گروه)  |   ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

نشست علمی با موضوع «انتخابات ژوئن ۲۰۲۳ در ترکیه، وارسی آرایش حزبی» گروه جامعه و سیاست ترکیه پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با مشارکت گروه مطالعات ترکیه انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا روز دوشنبه 23 خرداد با سخنرانی دکتر اسدالله اطهری پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه، دکتر رضا دهقانی دانشیار دانشکده مطالعات جهان و دکتر داریوش صفرنژاد کارشناس شورای راهبردی روابط خارجی و با مدیریت دکتر رضا صولت مدیر گروه مطالعات ترکیه انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا برگزار گردید.

جنگ اوکراین از منظر آرای ماکیاولی و کلاوزویتس

نویسنده: مهدی فقیه  |   ۲۵ خرداد ۱۴۰۱

جنگ‌ هاي منطقه‌ اي بيانگر نشانه‌ هايي از تغيير در موازنه قدرت خواهد بود. سياست بين الملل همواره بر اساس رقابت دايمي قدرت ‌هاي بزرگ و بازيگران منطقه ‌اي شكل مي‌گيرند.

اهمیت همکاری استراتژیک ایران با بریکس برای تضعیف تحریم های سیستمی

نویسنده: ابوالفضل آنائی  |   ۲۵ خرداد ۱۴۰۱

نظام جهانی سرمایه داری یک نظام تاریخی اساسا متناقض و متضاد شمرده می شود که همواره هر نوع از روابط و جریان های مسلط در آن آلترناتیوهای ضد خود را پدید می آورد. از این منظر روابط و ساخت هژمونیک یکی از این تناقض های آنتاگونیستی بشمار می رود که تغییرات و سیکل های سیستمی آن، دست کم تا صعود جهانی ایالات متحده از اواخر سده نوزدهم و تحقق نهایی سیکل سوم هژمونیک در 1945 از قانون مندی تاریخی و سیستمی معین پیروی کرده است