گروه مطالعات مسایل خلیج فارس و شبه جزیره عربستان

تعداد 2200

نوسان‌های روابط بین‌المللی و منطقه‌ای

نویسنده: ابوالقاسم قاسم‌زاده  |   ۲ بهمن ۱۴۰۰

بایدن در سالروز ریاست جمهوریش در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره بحران «اوکراین» و احتمال حمله نظامی روسیه به آن، گفت: «احتمال یک حمله محدود و ضعیف را می‌دهم. اگر روسیه به اوکراین حمله کند، عواقب آن برای مسکو وخیم خواهد بود و اگر روسیه تسلیحات اتمی مستقر کند، ما نیروهای خود را در اوکراین، لهستان و رومانی تقویت خواهیم کرد. پوتین هنوز تحریم‌هایی را که در صورت حمله به اوکراین گفته‌ام، شاید ندیده است. در صورت حمله به اوکراین بانک‌های روسیه دیگر نمی‌توانند با دلار معامله کنند… »

ترجمان استراتژیک

روسیه در قزاقستان قمار می‌کند

نویسنده: هیراد مخیری (دبیر گروه)  |   ۲ بهمن ۱۴۰۰

وقوع بحران اخیر قزاقستان، کرملین را بسیار غافلگیر نمود، بحرانی که به‌عنوان اعتراضی علیه افزایش شدید قیمت سوخت آغاز شد و در مدت یک هفته با سرعتی برق‌آسا در سراسر این کشور پهناور گسترش یافت و نهایتاً در پایتخت سابق، شهر آلماتی به خشونت گسترده کشیده شد. تنها چند روز قبل از سال نو، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در یک نشست غیررسمی در سن‌پترزبورگ میزبان رئیس‌جمهور کنونی قزاقستان، قاسم ژومارت توکایف و سلف و حامی بسیار بانفوذش، نورسلطان نظربایف و چند تن از رهبران پس از فروپاشی شوروی بود. باید توجه داشته باشیم که هیچ‌یک از اتفاقاتی که در آن زمان در حال رخ دادن بود، قابل پیش‌بینی نبود.

گزارش نشست تخصصی گروه مطالعاتی افغانستان- پاکستان (افپاک)

نویسنده: ویدا یاقوتی (دبیر گروه افپاک)  |   ۲۷ دی ۱۴۰۰

در تاریخ بیست و دوم دی ماه سال ۱۴۰۰ نشست تخصصی گروه مطالعاتی سیاست و جامعه افپاک تحت عنوان «بایسته های افغانستان شناسی پیشرفته: آسیب شناسی تحقیقات مربوط به افغانستان در ایران» با حضور دکتر نوذر شفیعی (استاد دانشگاه و مدیر گروه مطالعات جامعه و سیاست افغانستان)، آقای دکتر محمدتقی جهانبخش (کارشناس ارشد مناسبات ایران- افغانستان) و آقای دکتر قدیر نصری (ریاست پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه) برگزار شد. در این نشست آقای دکتر نوذر شفیعی به آسیب شناسی چهارگانه ای در زمینه چرایی عدم توجه به مسئله افغانستان اشاره کردند: ۱- اروپا محوری و آمریکا محوری به عنوان پارادایم غالب بر ذهن پژوهشگران ایرانی وجود دارد. ۲- وجود نگاه رئالیستی به تحولات افغانستان و پاکستان به این معنا که همچنان پارادایم قدرت محور و امنیت محور در

گزارش نشست گروه اقتصاد سیاسی تحریم

اقتصاد ایران و تحریم ها: تحولات اخیر و چشم انداز پیش رو

نویسنده: سجاد شیرمحمدی (دبیر گروه)  |   ۲۶ دی ۱۴۰۰

نشست گروه اقتصاد سیاسی تحریم تحت عنوان «اقتصاد ایران و تحریم ها؛ تحولات اخیر و چشم انداز پیش رو» در تاریخ چهارشنبه هشتم دی ماه 1400 با سخنرانی دکتر علی سرزعیم اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، پژوهشگران مهمان و اعضای گروه به صورت مجازی برگزار گردید.

چرا اسرائیل نباید بازدارندگی متعارف ایران را تضعیف کند؟

نویسنده: مسعود رضائی  |   ۲۶ دی ۱۴۰۰

با روی کار آمدن نفتالی بنت به عنوان نخست‌وزیر، این انتظار وجود داشت که وی مسیر متفاوتی را در مقایسه با سیاست‌های نتانیاهو در پیش بگیرد. اگر این انتظار را در هر موضوعی محتمل و امکان‌پذیر فرض کنیم، ایران یک استثنا است. چرا که در نگاه مقام‌های سیاسی و نظامیِ اسرائیل، ایران یک تهدید راهبردی و موجودیتیِ پایدار است. همانگونه که در فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی، اسرائیل یک دشمن همیشگی است. به‌همین جهت با ازسرگیریِ مجدد گفتگوهای هسته‌ای ایران در وین، اسرائیل بر کارزار قریب الوقوع بودنِ حملۀ نظامی به ایران شدت بخشیده است. ایران هم ظرف سالهای گذشته تلاش کرده است به نوعی موازنه وحشتِ موشکی را در راستای مقابله با اسرائیل و بر محور بازدارندگیِ معتبر تعریف کند.

در ادامه سلسله درس گفتارهاي استاد فرهنگ رجايي در انديشه شناسي مقايسه اي

۲۶ دی ۱۴۰۰

گروه مطالعات متن هاي اساسي با همراهي " گروه روندهاي فكري " و " گروه سياست و تمدن ايراني " مركز مطالعات خاورميانه ، هفتمين جلسه از سلسله درس گفتارهاي " متون ، انديشه و انديشه ورزان ماندگار در امر سياسي" را برگزار مي نمايد؛

دکتر قدیر نصری در گفت وگو با شفقنا

داعش در سال ۲۰۲۲: موج مُرده یا ببر خفته؟!

نویسنده: قدیر نصری (رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه)  |   ۲۵ دی ۱۴۰۰

ببینید در قاموس فکری داعش و گروه های مشابه آن یک عبارتی است تحت عنوان «نکایه»! نکایه یعنی فرسوده سازی دولت مستقر با حملات گاه و بیگاه و مکرر. به زعم عبدالله بن محمد در کتاب «المذکره الاستراتیجیه» یا یادداشت های استراتژیک، یک گروه جهادی فعال باید به هوش و فعال باشد و دولت یا گروه هدف را حتی یک ثانیه هم به حال خود رها نکند یعنی با حملات مکرر و غافلگیر کننده به اماکنی مانند پمپ بنزین ها، تجمعات نظامی، مناسک مذهبی، مدارس و یگان های دولتی، رعب را در دل عدو یا دشمن زنده نگه دارد. این حملات گاه و بیگاه ، در راستای همین مفهوم نکایه هست که خوب مقدمه های است برای مراحل بعدی تاسیس دولت اسلامی.

زنگ توافق

نویسنده: ابوالقاسم قاسم‌زاده  |   ۲۵ دی ۱۴۰۰

به روایت اغلب رسانه‌ها، چه در داخل یا خارج از کشور، مذاکره ایران و کشورهای عضو معاهده برجام به سرانجام رسیده است و اکنون «متن» نهایی براساس موافقت همه در حال تهیه است تا وزرای خارجه کشورها آن را امضا کنند. این خبر را هم مسئولان وزارت خارجه ایران و هم نمایندگان روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان بیان کرده‌اند. ما که تجربه طولانی گفتگوهای برجام در دولت گذشته و زمان دکتر ظریف وزیر خارجه آن دوره را داریم، آموخته‌ایم تا متن نهایی مورد قبول قرار نگیرد و امضاء رسمی نشود، اگر چه «زنگ توافق» از سوی همه نمایندگان کشورهای حاضر در گفتگوهای وین نواخته شده است، اما هنوز امکان نوسان وجود دارد.