لغو تحریم‌های تسلیحاتی و محدودیتِ فرهنگ راهبردی ایران

نویسنده: مسعود رضائی  |   ۱۰ آبان ۱۳۹۹

وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در 27 مهر 1399، با انتشار یک بیانیۀ رسمی اعلام کرد که بر اساس قطعنامۀ 2231 شورای امنیت ملل متحد؛ از این تاریخ و پس از 13 سال، ایران مجاز به واردات و عرضۀ همه نوع تسلیحات متعارف در سطح بین‌المللی است. حسن روحانی – رئیس‌جمهور - نیز پایان تحریم تسلیحاتی را یک گشایش و موفقیت دیپلماتیک برای دولت خود خواند و آن را به عنوان یکی از دستاوردهای مهم توافق هسته‌ای و پیامد صبری راهبردی قلمداد نمود که در پرتو آن، می‌توان با خرید سلاح و مهماتِ مورد نیاز، بازدارندگیِ نظامی کشور را تقویت نمود.

پیشنهادهایی برای بهبود جهت گیری سیاست خارجی کشور در ارتباط با آمریکا

نویسنده: سید حسین موسوی (رئیس مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه)  |   ۸ آبان ۱۳۹۹

آنچه در این مختصر ارائه می شود ترسیم وضعیت و ارائه پیشنهاد نسبت به دولت آتی آمریکاست: سیاست خارجی کشورمان در برخورد با تحولات انتخاباتی در آمریکا از نوعی بی تفاوتی ظاهری و نگرانی باطنی رنج می برد و در حالی که خود را نسبت به پیروزی هر یک از دو نامزد بی تفاوت نشان می دهد، اما باطنا خواستار پیروزی ترامپ نیست.

سناریوهای پیش روی ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

نویسنده: محمد صیادی  |   ۲۸ مهر ۱۳۹۹

با نگاهی به مناظره های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می توان دریافت که نامزدها بیش از آنکه بر خط مشی ها (policy) تمرکز کرده باشند، بر شخصیت، دروغ ها و نگرش های نزادپرستانه یا جنسیت زده یکدیگر تمرکز کرده اند. این مسأله در طول چهار سال گذشته از زمان مناظره های انجام شده میان هیلاری کلینتون و ترامپ، به یکی از شیوه های عمده دموکرات ها در تلاش برای پایین کشیدن ترامپ تبدیل شده است. این در حالی است که مشاهده مناظره های انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا پیش از سال 2016 نشان می دهد که برنامه ها و سیاست ها بیش از امور شخصی تعیین کننده چالش میان نامزدها بوده است. آمریکایی ها به مثابه یک ملت، همانند دیگر ملت های جهان، از تنش میان جهت گیری های متناقض روان (psyche) خود رنج می برند.

قره باغ؛ اقدامات صلح آمیز و مواضع ایران

نویسنده: سید اسداله اطهری (ناظر علمی)  |   ۲۸ مهر ۱۳۹۹

اختلافات بین آذربایجان و ارمنستان که از قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و از سال 1988 حول قره باغ کوهستانی آغاز شد و سپس تا پس از فروپاشی به جنگ های خونین منجر شد

گام ‌های ایران در قبال سیاست‌ خارجی رئیس‌جمهور آتی ایالات‌ متحده

نویسنده: احسان اعجازی (مدیر گروه)  |   ۲۳ مهر ۱۳۹۹

فارغ از این‌که چه فردی در ژانویه 2020 وارد کاخ‌سفید شود، احتمالاً دولت آتی ایالات‌متحده سعی خواهد کرد تا ایران را برای ورود به مذاکرات گسترده با غرب به رهبری آمریکا ترغیب کند. با این وجود طبق نظرسنجی‌های اخیر نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز خواهد بود و دموکرات‌ها در کنگره (حداقل در مجلس نمایندگان) اکثریت را در اختیار خواهند داشت. هرچند نظرسنجی‌ها یک معیار قطعی برای پیش‌بینی نتایج انتخابات محسوب نمی شوند اما در این نوشتار پیروزی دموکرات‌ها مفروض گرفته شده است. در این صورت احتمال بازگشت آمریکا به برجام قوت خواهد گرفت اما نباید انتظار داشت که ایران با یک برجام اوباما محور روبرو خواهد بود بلکه به طور قطع بایدن بندهای جدیدی را به برجام خواهد افزود.

فراخوان پذیرش پژوهشگران مهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه سال آموزشی – پژوهشی 1400-1399

۲۳ مهر ۱۳۹۹

آغاز ماه مهر، ماه آموزش و پژوهش را به جامعه دانشگاهیان، بخصوص علاقمندان به درک و فهم علمی مسایل خاورمیانه تبریک و شادباش می گوییم. پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، در فصل جدید فعالیت های خود، از میان دانش آموختگان و دانشجویان دکتری در رشته های علوم سیاسی، روابط بین الملل، مطالعات خاورمیانه، جغرافیای سیاسی و مطالعات استراتژیک برای سال آموزشی – پژوهشی پیش رو، پژوهشگر مهمان می پذیرد.

بحران قره باغ (دور جدید درگیری های نظامی ارمنستان و آذربایجان)

۲۲ مهر ۱۳۹۹

منطقه قره باغ یا آرتساخ که در مرز دو کشور آذربایجان و ارمنستان واقع شده، اکثریتی ارمنی دارد اما از زمان شوروی سابق تحت کنترل آذربایجان بوده است. جمعیت ارمنی با حدود 140 هزار نفر، جمعیت مسلط این سرزمین می باشد که اکثرا پیرو مذهب مسیحی آپوستولیک هستند.

اولویت های جدید پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برای تهیه نگاشت استراتژیک

۱۹ مهر ۱۳۹۹

به اطلاع جمیع پژوهشگران سابق و کنونی مهمان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه می رساند، با توجه به تحولات و تحرکات نوپدید در جوار امنیتی ایران، صرفا تحلیل هایی پذیرش و منتشر می شوند که در خصوص سه موضوع زیر باشند:

قره باغ کوهستانی و احتمال سوریه ای شدن منطقه قفقاز

نویسنده: سید محسن (ميلاد) مصطفوی (مدیر گروه)  |   ۱۶ مهر ۱۳۹۹

سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 موجب استقلال جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان در همان سال گشت و ارمنیان منطقه قره باغ کوهستانی نیز در سال 1992با نام جمهوری آرتساخ اعلام استقلال و جدایی از جمهوری آذربایجان کردند و این سر آغاز جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود .

اقدامات عملی در تامین منافع ایران در سایه برجام؛ رویکردی برد-برد

۱۶ مهر ۱۳۹۹

آقای حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران پس از اعلام خروج آمریکا از برجام در سخنانی اعلام کرد؛ در‌صورتی ‌در توافق هسته‌­ای با همراهی اروپایی ­ها باقی می ‌ماند که این کشورها به ‌علاوه چین و روسیه راهکارهایی را برای تامین منافع ایران حاصل از ماندن در برجام معرفی کنند. بدین ترتیب با توجه به گفته روحانی، اهمیت نقش برجسته چین، روسیه و اتحادیه ی اروپا در جهت ارائه ی راهکارهایی برای حفظ ایران در برجام و همچنین تامین منافع ملی کشور ایران قابل توجه می باشد. از این رو، پژوهش حاضر با توجه به نزدیک بودن انتخابات ایالات متحده و فعال کردن مکانیسم ماشه ارائه­ی راهکارهای سازنده برای تضمینِ منافع ایران را منوط به رفتار و اقداماتِ متقابل کشورهای مذکور می داند. چنانچه می توان گفت، این رویه در قالب یک بازی برد-برد جای می گیرد، به گونه ای که هرچه کشورهای مذکور در حفظ توافق مذکور و تامین منافع ایران بکوشند، متقابلا در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود گام برداشته اند. از این رو، یک برجامِ حداقل - با روسیه و چین، اما بدون ایالات متحده- نیازمند یک تعهد سیاسی و اقتصادی از سوی اروپا است که بسیاری از منافعِ پیش بینی شده توسط توافق را برای ایران حفظ کند.