رفتار امنیتی اسرائیل در قبال تحولات منطقه: تداوم یا گسست؟

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰

در مارس 2021، بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل به تمایل تل‌آویو برای ایجاد یک اتحاد امنیتی منطقه‌ای و ویژه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و به تعبیری دیگر متحدان جدید که با اسرائیل روابط دارند و همچنین نگرانی‌هایی در مورد ایران دارند اشاره کرد. تحولات اخیر در صحنه سیاست خارجی اسرائیل به‌نوعی بیانگر تحول در نگاه امنیتی اسرائیل به جهان عرب نیز هست که سوالاتی را در مورد اینکه آیا اسرائیل دکترین امنیتی سنتی خود را که تغییر داده است؟ آیا تل‌آویو قصد دارد اتحادیه‌های دفاعی با برخی بازیگران عرب ایجاد کند؟ یا آیا اقدامات این بازیگر چیزی بیش از تلاش برای هماهنگی و همکاری امنیتی با برخی کشورهای عربی به‌منظور تأمین اهداف تل‌آویو در مقابله با نفوذ تهران نیست؟

مركز پژوهشهاي علمي و مطالعات استراتژيك خاورميانه به همراه مركز مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه و انجمن علمي علوم سياسي برگزار مي كند ؛

۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰

رونمايي و وارسي كتاب ؛ انديشه سياسي در جهان عرب ؛ از پاييز خلافت تا بهار عربيارسي كتاب ؛ انديشه سياسي در جهان عرب ؛ از پاييز خلافت تا بهار عربي

گروه نفت، گاز و انرژی های نو پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار می کند:

۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰

اهمیت توسعه همکاری ایران و چین در حوزه انرژی ؛ با تاکید بر جایگاه چین در صحنه اقتصاد و انرژی جهان

روندکاوی مذاکرات برجام بعد از انفجار تأسیسات هسته‌ای در نطنز

نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه )  |   ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰

سومین نشست علمی گروه مطالعات بررسی مسایل استراتژیک خاورمیانه پژوهشکده روز پنجشنبه 2 اردیبهشت ماه 1400 با عنوان «روندکاوی مذاکرات برجام بعد از انفجار تأسیسات هسته‌ای در نطنز» با ارایه دکتر ابراهیم متقی و دکتر صادق زیبا کلام برگزار شد. در آغاز نشست، دکتر فاطمه سلیمانی مدیر گروه مطالعات استراتژیک ضمن بیان مقدمه‌ای به طرح مسأله در چارچوب روند مذاکرات پرداخت.

ترجمان استراتژیک

شناسایی چالش‌های استراتژیک نوظهور در تروریسم نوین (بخش دوم)

۷ اردیبهشت ۱۴۰۰

در یادداشت قبلی به بررسی روندها و مسیرهای جهانی تروریسم (1) پرداختیم. در این بخش چالش‌های استراتژیک در حال ظهور در تروریسم دهة 2020 شناسایی و برررسی خواهد شد.یادداشت قبلی به بررسی روندها و مسیرهای جهانی تروریسم(1) پرداختیم. در این بخش چالش‌های استراتژیک در حال ظهور در تروریسم دهة 2020 شناسایی و برررسی خواهد شد.

دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین

«تروریسم و فناوری‌های نوین»

۷ اردیبهشت ۱۴۰۰

دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین تحت عنوان «تروریسم و فناوری‌های نوین» با سخنرانی دکتر شادی لنگری، عضو هیِئت علمی و معاونت علمی و پژوهشی موسسه آموزش عالی اشراق و مدیریت مریم هاشمی‌نژاد، دبیر اجرایی گروه به‌صورت مجازی برگزار شد.

گزارش سخنان دکتر رضا نظرآهاری دستیار وزیر و مدیرکل امریکا در وزارت امور خارجه

نگاهی بر عوامل تاثیرگذار در روابط ایران و امریکا در دوره بایدن

۶ اردیبهشت ۱۴۰۰

دکتر نظرآهاری در ابتدای سخنان خود با اشاره به این که « رصد اخبار سیاسی امریکا در جامعه جمهوری اسلامی بین 70 الی 80 درصد است » خاطر نشان نمود که « فراز و نشیب سیاست خارجی ایران برای امریکا مخصوصاً بعد از دوران ترامپ، متأثر از پارامترها و پالس‌های اثر گذار و مهمی است. شاید امریکا تغییری را که در عرصه سیاست‌ورزی دوره ترامپ شاهد بودیم، در هیچ دوره‌ای قبل از این رئیس جمهور تجربه نکرده بود و خیلی باعث خوشحالی است که الان دوران پساترامپی را شاهد هستیم. نظام سرمایه‌داری و لیبرالیسم در امریکا در دوره ترامپ احیا شد و می‌توان گفت دیدگاه امریکایی این است که حرف اول و آخر را آنها می‌زنند و باید بزنند. در همین دوران درگیری شدیدی بین سفید پوستان و رنگین‌پوستان با سیاه‌پوستان در مورد خدمات درمانی شکل گرفت که اثرات زیادی در روند انتخابات 2020 امریکا گذاشت. در انتخابات اخیر امریکا مردم بیش از 73 میلیون رأی به ترامپ دادند و نشان می‌دهد چقدر سیاست‌های داخلی ترامپ در بین مردم امریکا تاثیر گذار است که البته این مسئله از چینش نمایندگان سنا و احزاب سیاسی جمهوری‌خواه امریکا سرچشمه می‌گیرد. دردوره ترامپ سیاست خارجی در مورد ایران، با فشار حداکثری و تغییر رژیم جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار گرفت که خوشبختانه با مقاومت ایران این طرح شکست خورد.»

به مناسبت روز ملی خلیج فارس

چگونگی تحقق امنیت پایدار در خلیج فارس؛ لزوم تفسیر حداقلی از دولت

نویسنده: جواد حیران نيا (مدیر گروه)  |   ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰

تحقق امنیت در خلیج فارس به معنای همپوشانی گسترده میان امنیت نخبگان حاکم و امنیت مردم مستلزم تفسیر حداقلی از دولت(state) است. سیاست امنیتی در خلیج فارس مسیر طبیعی خود را در طول تاریخ طی نکرده است و در نتیجه حضور کشورهای خارجی در این منطقه موازنه قوای طبیعی در منطقه شکل نگرفته است. بر این نکته «گراهام فولر» مامور شناخته شده پیشین سازمان سیا در کتاب «قبله عالم» صحه گذاشته است. همین موضوع نیز باعث شده تا ایستارها و پویش‌های منطقه‌ای بر اساس منافع کشورهای برون منطقه‌ای رقم بخورد.

اژدهای آرام ، عقاب تیزبین

نویسنده: مهدی سلامی  |   ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰

چین در نظامِ بین الملل امروز به یک قدرتِ اجتناب ناپذیر (Indispensable)  تبدیل شده و حرکتِ آرام، بی سر و صدا و تدریجی قدرت یابی آن، جایگاه مطمئنی را برای این کشور تضمین کرده است. همچنین این کشور به عنوان مدعی هژمونی باید بتواند محیط مجاور و نزدیک خود را رام کند و در این مورد تجربه قدرت های جهانی از دوره باستان تا کنون و به ویژه از سده پانزدهم به بعد نشان می دهد که این موضوع بسیار حیاتی است و یکی از عوامل هژمونی آمریکا از سده بیستم تا به امروز، محیط ژئوپلیتیک مساعد هژمونی بوده است.ظامِ بین الملل امروز به یک قدرتِ اجتناب ناپذیر(Indispensable)  تبدیل شده و حرکتِ آرام، بی سر و صدا و تدریجی قدرت یابی آن، جایگاه مطمئنی را برای این کشور تضمین کرده است. همچنین این کشور به عنوان مدعی هژمونی باید بتواند محیط مجاور و نزدیک خود را رام کند و در این مورد تجربه قدرت های جهانی از دوره باستان تا کنون و به ویژه از سده پانزدهم به بعد نشان می دهد که این موضوع بسیار حیاتی است و یکی از عوامل هژمونی آمریکا از سده بیستم تا به امروز، محیط ژئوپلیتیک مساعد هژمونی بوده است.

اجلاس جهانی زمین 2021: تلاش برای بازگشت رهبری آمریکا

نویسنده: الهام پیشداد (دبیر گروه هیدروپلیتیک و تغییر اقلیم)  |   ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰

22 و ۲۳ آوریل 2021 مصادف با دوم و سوم اردیبهشت 1400، پنجاه ‌و‌یکمین سال‌روز جهانی زمین پاک در واشنگتن، به میزبانی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برگزار می‌شود. در این اجلاس از 40 رهبر سیاسی جهان از جمله روسای‌جمهور دو کشور بزرگ و رقیب آمریکا یعنی چین و روسیه دعوت به‌عمل آمده و کاخ سفید نیز امیدوار است که در این جریان با بزرگترین تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای در جهان به توافق برسد. گروه‌های زیست محیطی و ذی‌نفعانی چون «شورای دفاع از منابع طبیعی» و 300 تن از مدیران رده‌بالای اجرایی دولت در این کشور نیز از رئیس‌جمهور ایالات متحده خواستار تعیین و اجرایی کردن هدف کاهش حداقل 50 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 می باشند. در واقع این امر تعهد قبلی واشنگتن در دوره اوباما با هدف كاهش 28 درصدیِ انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2025 را دو برابر می‌کند.