دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین
«تروریسم و فناوری‌های نوین»
دومین نشست تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین تحت عنوان «تروریسم و فناوری‌های نوین» با سخنرانی دکتر شادی لنگری، عضو هیِئت علمی و معاونت علمی و پژوهشی موسسه آموزش عالی اشراق و مدیریت مریم هاشمی‌نژاد، دبیر اجرایی گروه به‌صورت مجازی برگزار شد.
دکتر شادی لنگری با اشاره به این مساله که مبحث تروریسم و فناوری‌های نوین بسیار گسترده است؛ زیرا که هر ساله با روندهای جدیدی در فناوری مواجه هستیم، صحبت خود را آغاز کرد:
«هرچند که تقسیم‌بندی فناوری‌های نوین کار آسانی نیست؛ اما من امروز این فناوری‌ها را در چهار حوزه معرفی و ارتباط آن‌ها را با تروریسم و مقابله با آن توضیح خواهم داد. مهم ترین فناوری نوینی که امروزه جزو لاینفک زندگی بشر شده، هوش مصنوعی است و از پرکاربردترین بخش‌های مربوط به هوش مصنوعی، یادگیری ماشین است؛ دیگر حوزه‌هایی که به آن‌ها خواهم پرداخت، اینترنت اشیاء و بلاکچین است.»
وی ادامه داد: «تعاریف زیادی برای هوش مصنوعی مطرح شده مانند، سیستم‌های هوشمندی که بتوانند مانند انسان یا حتی بهتر از انسان تصمیم‌گیری کنند؛ اما واقعیت تعریف دقیقی نمی‌توان ارائه داد، چرا که تعریف دقیقی برای هوش انسانی نیز نمی‌توان گفت. در نهایت اگر بخواهیم تعریف جامعی از هوش مصنوعی ارائه کنیم، آن‌ها را سیستم‌هایی که به طور منطقی فکر و عمل می‌کنند و سیستم‌هایی که مانند انسان فکر و عمل می‌کنند، می‌نامیم.»
او ارتباط تروریسم و هوش‌مصنوعی را این چنین تشریح کرد: «قاعدتا با توجه به کاربرد فراوان این سیستم‌ها در همه حوزه‌ها می‌توان از آن استفاده کرد و در حوزه تروریسم و مقابله با آن نیز پرکاربرد است. در مقاله‌ای که در سال 2020 منتشر شده، در رابطه با شبکه‌های عصبی مصنوعی، به‌خصوص شبکه‌های عصبی عمیق در مقابله با تروریسم و تشخیص جرایم تروریستی صحبت کرده است. در این تحقیق از طریق داده‌هایی که توسط دوربین‌های نظارت تصویری ضبط شده، سناریوهای عملیاتی را در نظر گرفته است و با استفاده از این سناریوها، سعی کرده راه حلی یکپارچه، توزیع‌شده و رمزگذاری شده ارائه دهد؛ به طوری که تصاویر دوربین‌ها را از طریق الگوریتم‌های خودکار تجزیه و تحلیل کرده و با دریافت و بررسی زمان وقوع خشونت‌های فیزیکی در مکان‌های مختلف، تحلیلی برای رفتارهای خشونت‌آمیز آینده ارائه کرده است.»
وی در ادامه با ارائه تعریفی از یادگیری که به معنی بهبود عملکرد از طریق تجربه است، گفت: «همین تعریف را می‌توان برای یادگیری ماشین بسط داد؛ به این معنی که چطور می‌توان برنامه‌ای نوشت که از طریق تجربیات مختلف یادگیری داشته و هر بار عملکرد خود را بهبود بخشد. در مقاله‌ای تحت عنوان «پیش‌بینی فعالیت‌های تروریستی آینده با استفاده از شبکه‌های عصبی عمیق» که در سال 2020 منتشر شده، سعی شده با استفاده از تکنیک شبکه‌های عصبی عمیق، رفتار و فعالیت‌های آینده تروریستی را پیش‌بینی کند. در این مقاله پنج مدل شبکه عصبی را بر اساس درک رفتارهای تروریستی تعریف کرده است. این پنج مدل شامل پنج هدف هستند: 1. آیا حمله موفقیت‌آمیز خواهد بود؟ 2. حمله‌ای که اتفاق خواهد افتاد، انتحاری است؟ 3. چه نوع سلاحی استفاده خواهد شد؟ 4. چه نوع حمله‌ای قرار است انجام شود؟ 5. به کدام منطقه قرار است حمله شود؟
در این مقاله سعی شده از طریق پنج مدل الگوریتمی، پاسخ این پنج سوال را پیش‌بینی کند و دقت شبکه عصبی مصنوعی عمیقی که پیش‌بینی را انجام داده، تا 95 درصد درست تشخیص داده است. در مقاله دیگری که در 2019 با عنوان «رویکرد یادگیری ماشین برای تقویت دفاع در برابر تروریسم جهانی» منتشر شده، با بررسی رفتارها و فعالیت‌های تروریستی از سال 1970 تا 2017، پیش‌بینی کرده که در آینده کدام منطقه‌ها و کشورها مورد حملات تروریستی واقع می‌شوند.»
دکتر شادی لنگری در توضیح بلاکچین و استفاده سازمان‌های تروریستی از این فناوری تشریح کرد: «تکنولوژی دیگری که در حوزه تروریسم استفاده می‌شود، بلاکچین است. تفاوت بلاکچین با دیگر سیستم‌های اطلاعاتی در این است که در بلاکچین رمزگذاری‌ها و توزیع داده‌هایی صورت می‌گیرد که امکان هک، حذف یا دستکاری اطلاعات ثبت شده را از بین می‌برد و این می‌تواند شامل اطلاعات جرایم و تراکنش‌های مالی باشد. از مهم‌ترین استفاده‌های بلاکچین، دسترسی به ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین محسوب می‌شود.
مقاله‌ای در سال 2020 منتشر شد که در آن چگونگی استفاده جنبش‌های مختلف اجتماعی و سازمان‌ها از بیت‌کوین برای پیشبرد اهداف اجتماعی، سیاسی و جنایی را توضیح داد. این مقاله تحلیل می‌کند که چطور گروه‌های تروریستی از طریق این فناوری و بیت‌کوین، برای رسیدن به اهداف سیاسی و تامین منابع مالی استفاده می‌کنند.»
او در توضیح اینترنت اشیاء و ارتباط آن با تروریسم توضیح داد: «آخرین فناوری که به آن اشاره خواهم کرد، اینترنت اشیاء است. عبارت اینترنت اشیاء همه دنیای فناوری ارتباطات و اطلاعات را در برمی‌گیرد. اینترنت اشیاء، سیستم به هم پیوسته‌ای از تجهیزات کامپیوتری، اشیاء و ... است که هر کدام شناسه‌های منحصر به فرد هویتی دارند و با استفاده از قابلیت انتقال اطلاعات بر روی یک شبکه، بدون اینکه نیاز باشد انسان با انسان یا انسان با ماشین تعامل داشته باشد، می‌توانند اهداف مختلف را تامین کنند.»
وی اشاره کرد: «در سال 2016 مقاله‌ای تحت عنوان «سناریوهایی برای جرایم و حملات تروریستی با استفاده از اینترنت اشیاء» منتشر شد. این مقاله 21 سناریو تدوین کرد که در هر کدام رتبه‌بندی‌هایی را انجام داده بود. تحقیقات این مقاله در سه مرحله انجام شده است؛ در مرحله اول عواملی که محرک و اهداف انجام جرایم و حملات تروریستی می‌باشند را شناسایی کرده است، در مرحله دوم سناریوهایی را بر اساس این که تروریست‌ها چگونه از اینترنت اشیاء برای پیشبرد اهدافشان استفاده می‌کنند، مشخص کرده است و در مرحله سوم سناریوهای منطقی و قابل اجرا را درجه بندی کرده است. در بین 21 سناریو، چهار سناریو قابل اجرا برای انجام حملات تروریستی انتخاب شده که از جمله آن‌ها سناریویی است که چگونه سازمان‌های تروریستی با اتصال به خانه‌های هوشمند، می‌توانند از طریق بلک‌میلینگ(نامه بدون امضا) جرم و جنایت انجام دهند یا سناریوی دیگری که چگونه گروه‌های تروریستی از طریق گجت‌های پوشیدنی مانند ساعت‌های هوشمند، به اطلاعات اشخاص از جمله حساب‌های بانکی آن‌ها دسترسی پیدا می‌کنند و یا اینکه به شهری هوشمند از طریق اینترنت حمله می‌کنند.»
او در پایان با اشاره به اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در مقابله با تروریسم خاطر نشان کرد: «در صورتی که این تحقیقات به صورت عملیاتی اجرا شوند، می‌توان از این روش‌ها برای جلوگیری از حملات تروریستی در دنیا استفاده کرد.»