All-out war between Israel and Hezbollah is far from inevitable

Dr Lina Khatib

www.chathamhouse.org/2024/08/all-out-war-between-israel-and-hezbollah-far-inevitable

به قلم دکتر لینا خطیب

مترجم: نجمه نوروزیان، ارشد علوم سیاسی

با تشدید تنش‌ها، درگیری گسترده برای طرفین زیانبار خواهد بود؛ اما، مبادرت به جنگ (که میان اسراییل و حزب الله) وجود دارد باعث انحراف از مسئله فلسطین خواهدشد. هر درگیری که توجه عموم را به خود جلب کند گمانه زنی‌هایی درباره اتفاقات آتی را در پی خواهد داشت. برخی، سناریوی نابودی را مطرح می‌کنند، در مقابل، برخی دیگر از شایعه پراکنی به عنوان تاکتیک دیپلماتیک استفاده می‌کنند به این امید که با ارائه بدترین سناریو به سیاستگذاران بین‌المللی، تلنگری به این رهبران برای اقدام  به عمل یا واکنش وارد کنند. اخیراً پس از تشدید تنش میان حزب الله و اسرائیل، زمینه جنگ قریب الوقوع فراهم شده است. مخالفین قریب الوقوع بودن جنگ گسترده با این استدلال که تشدید تنش به تنهایی به معنی قریب الوقوع بودن جنگ تمام عیار نیست، در برابر آن مقاومت می کنند.

جنگ افروزی ناخواسته

یکی از  تراژدی‌هایی که نباید در درگیری میان اسرائیل و حزب‌الله اتفاق بیفتد، انحراف از مسئله فلسطین است. مبارزه حزب الله با اسرائیل، نه برای یاری فلسطینیان و یا حتی برای کمک به حماس نیست؛ بلکه، حزب الله به دنبال صیانت از خود است. این گروه می‌توانست در ماه اکتبر، پیش از اینکه اسرائیل به طرز قابل توجهی توان نظامی حماس را تضعیف کند در مقیاس گسترده‌تری در درگیری مداخله کند، اما، این کار را انجام نداد؛ زیرا، حزب الله تنها در صورتی وارد جنگ گسترده با اسرائیل خواهد شد که احساس کند با تهدید وجودی مواجه است، که در حال حاضر اینگونه نیست. پس، به همین دلیل، بعید به نظر می‌رسد که به نفع فلسطین، با اسرائیل وارد جنگی گسترده‌ شود.

نیاز مبرمی به رسیدگی به مناقشه میان اسرائیل و فلسطین به شیوه ای روشن وجود دارد، تمرکز بر اینکه تشدید تنش منجر به جنگ همه جانبه خواهد شد، حوادث آتی را مشخص خواهد کرد. خاورمیانه، مانند بسیاری از مناطق پرتنش و درگیر، غیر قابل پیش بینی است. رسانه‌های بین‌المللی طرفدار سناریوهای حداکثری هستند، نظیر، فروکاستن جنگ به درگیری منطقه‌ای به عنوان راهی برای جلوگیری از غیر قابل پیش بینی بودن شرایط.

مردم به جای توجه به تفاوت‌ درگیری‌ها و اختلافات، به طور ناخواسته باعث جنگ افروزی می‌شوند. اسرائیل و حزب الله، درگیر تبلیغاتی هستند که نه تنها برای آنان سودآور نیست؛ بلکه، باعث اغراق اهداف و نیتشان می‌شود. بیانیه‌های طرفین، حاوی تهدیدات فزاینده‌ای است که نشان دهنده این مسئله است که جنگ در مقیاس گسترده‌ به عنوان گزینه ای روی میز است. بسیاری،جنگ میان حزب الله و نیروهای دفاعی اسرائیل در ۲۰۰۶ را به یاد می‌آورند و به نظر می‌رسد برخی دیگر تفسیر خود از تشدید تنش کنونی  را بر اساس سناریوی پیشین که با عملیات نظامی حزب الله در ۲۰۰۶ آغاز و منجر به درگیری گسترده شد، قراردادند.

پایین بودن احتمال درگیری تمام عیار

اسرائیل و حزب الله در حال بازتعریف مقررات درگیری [1]  که به طور ضمنی پس از ۲۰۰۶ وضع کرده بودند، می‌باشند. طرفین، عمیقاً به اراضی یکدیگر حمله می‌کنند اما، همچنان این در معنای پیشروی به سوی جنگ منطقه‌ای نیست. این چشم انداز که جنگ گسترده در خاورمیانه ممکن است در هر لحظه اتفاق بیفتد بازتاب دهنده نگرانی عمیق سایر مناطق  از ورود به این درگیری‌هاست به ویژه نگرانی غرب درباره خاورمیانه، بیانگر ترس از درگیر شدن درجنگ است.

اسرائیل و حزب الله خطوط قرمز را از بین می‌برند

در واقعیت، احتمال درگیری گسترده میان حزب الله و اسرائیل به طوری که سایر گروه‌ها نیز درگیر شوند بسیار کم است، پس از اینکه رقبای سیاسی حزب الله این گروه را دست داشتن در ترور نخست وزیر سابق لبنان، رفیق حریری، متهم کردند حزب الله در ۲۰۰۶ به این نتیجه رسید که جنگ با اسرائیل به نفع موقعیت سیاسی اش در لبنان خواهد بود در آن زمان لبنان از حمایت اقتصادی کشورهای عرب خلیج فارس برخوردار بود به طوری که پس از جنگ(2006) ، این کشورها اقدام به  ارسال کمک‌های مالی برای بازسازی به حزب الله کردند.

حزب الله قدرتمندترین حزب سیاسی لبنان است و برای تقویت جایگاه خود نیازی به جنگ ندارد.  با این حال، لبنان درگیر بحران مالی شدید و در حال فروپاشی است؛ این در حالیست که همسایگان عرب خلیج فارس،  دیگر مانند گذشته، کمک‌های بی‌قید و شرط در اختیار لبنان قرار نمی‌دهند، بر این اساس، جنگ تمام عیار و گسترده با اسرائیل برای حزب الله بسیار زیانبار خواهد بود، هرچند این گروه در تلاش است تا به سوی جنگ گسترده حرکت نکند. حزب الله، به عنوان نیروی ضد اسرائیلی تحت فشار قرار دارد، به همین جهت، ورود به جنگ روانی را، راه حلی برای خروج از این فشار می‌داند. قبل از عصر رسانه‌های اجتماعی،جنگ روانی به صورت نصب بیلبوردهای حاوی پیام‌های تهدیدآمیز به زبان عبری در مرزهای لبنان انجام می‌شد اما در عوض، امروزه، هم حزب‌الله و هم اسرائیل تهدیدات خود را به صورت ویدیو و بیانیه‌ها،به شکل آنلاین در سراسر جهان منتشر می‌کنند.

در شرایط کنونی، جنگ روانی برای حزب الله جایگزینی برای اقدام نظامی است و بر آن ارجحیت دارد. همچنین، برای اسرائیل نیز جنگ گسترده زیانبار خواهد بود و ویرانی گسترده‌ای درون اسرائیل به بار خواهد آورد؛ به همین دلیل، است که اسرائیل از پیگیری سناریوی جنگ گسترده خودداری می‌کند، در مقابل، با حملات به اهداف حزب الله، به دنبال نمایش برتری توانایی نظامی و اطلاعاتی خود است که این به نوبه خود عاملی بازدارنده برای حزب الله می باشد. پایین بودن احتمال جنگ گسترده به این معنا نیست که آنچه در خاورمیانه در شرف وقوع است را نادیده انگاشته یا آن را کم اهمیت در نظر بگیریم، تمرکز بر چشم انداز جنگ گسترده، بیانگر این است که شرایط آنچنان هم مطلوب نیست.  خاورمیانه غیرقابل پیش‌بینی است زیرا، همچنان از مشکلات جدی رنج می‌برد که فلسطین در مرکز آن قرار دارد و تا زمانی که این درگیری‌ها حل نشوند، ثبات در منطقه برقرار نخواهد شد.