به فشار بر ونزوئلا ادامه دهید
نویسنده: Jose lgnacio Hernandez
منبع : FOREIGN AFFAIRS
مترجم: علی اسدی (دانشجوی روزانه دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی)
به فشار بر ونزوئلا ادامه دهید
باوجود ادعای پیروزی مادورو هنوز راهی بهسوی دموکراسی وجود دارد
انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا در سال 2024 ممکن است پایان سریعی به ربع قرن حکومت اقتدارگرای سوسیالیستی نباشد اما همچنان ضربهای بزرگ به قدرت رئیسجمهور نیکلاس مادورو وارد کرده است. اواخر 28 ژوئیه، مادورو پیروزی بر نامزد مخالف، ادموندو گونزالس را اعلام کرد. در نظرسنجی صورت گرفته، گونزالس 65 درصد آرا را به دست آورد که بسیار فراتر از 31 درصد آرا مادورو است اما شورای ملی انتخابات (NEC)، مرجع صلاحیتدار انتخابات کشور، به مادورو 51 درصد و به گونزالس 44 درصد رأی داد. طیف واحد اپوزیسیون که پیشتر برای اتحاد تلاش میکرد، در حمایت از نامزدی گونزالس و رهبری ماریا کورینا ماچادو که عالیترین دادگاه ونزوئلا وی را به دلیل اتهامات واهی فساد، از شرکت در انتخابات منع کرده بود، تجمع کرد. بااینحال، مانند انتخابات گذشته، رژیم از تاکتیکهای خودکامه برای تداوم تقلب و ارعاب رأیدهندگان استفاده کرد. گزارشهای گستردهای از بینظمی در مراکز رأیگیری وجود دارد و NEC همسو با مادورو کاملاً مخفیانه عمل کرده است اما یک اپوزیسیون متحد تحت رهبری قدرتمند و نیروهای بسیج شده آشکار کرده است که مادورو هیچ مقامی ندارد. حتی بدون تظاهر به مشروعیت، مادورو سختتر و سختتر میتواند تسلط خود را بر قدرت حفظ کند. مادورو تابهحال، بهویژه پس از دستکم گرفتن قدرت اپوزیسیون در انتخابات پارلمانی 2015، به طرز زیرکانهای مؤثر و خودکامه ریسک گریز بوده است. بر این اساس، غیرمحتمل به نظر میرسد که او قصد داشته باشد که این بار اجازه یک انتخابات نسبتاً رقابتی را بدهد - به اندازه کافی رقابتی برای ربودن چاویسم، جنبش ایجاد شده توسط سلف و مرشد مادورو، هوگو چاوز برای اولین بار در یک ربع قرن.
بااینحال، مادورو هرگز موفق نشد طرحی را که در انتخابات ریاست جمهوری 2018 انجام داد، زمانی که باعث ایجاد تفرقه در اپوزیسیون و برون شد رأیدهندگان شد، تکرار کند. بخشی از توضیح شکست او در اتحاد مخالفان نهفته است. اما فشار بینالمللی به همان اندازه مهم بوده است. در یک دهه گذشته، واشنگتن و شرکای آن از هر دو اهرم تحریمها و هویجهایی همانند رفع تحریمها برای سوق دادن رژیم مادورو به سمت انتخابات رقابتی استفاده کردهاند. در غیاب این تلاش بیوقفهی دولتهای متوالی ایالاتمتحده، اپوزیسیون ونزوئلا ممکن است انتخابات 2024 را به طور کامل تحریم کرده باشد، همانطور که در گذشته نیز انجام داده است. اگرچه مادورو شکست خود را نپذیرفته، یک انتخابات نسبتاً رقابتی باعث کاهش محبوبیت مادورو شده است. انزجار گسترده عمومی نسبت به رژیم - و زمینه حمایت از مخالفان - اکنون برای همه آشکار است. در ادامه، واشنگتن باید از تعجیل استفاده کند و فشار را کاهش دهد.
چماق و هویج
شناسایی سیاستهای دوحزبی در ایالاتمتحده چندان آسان نیست. اما رویکرد واشنگتن در قبال ونزوئلا نمونه قابل توجهی را ارائه میدهد. در سال 2014، کنگره ایالاتمتحده قانون دفاع از حقوق بشر و جامعه مدنی ونزوئلا را تصویب و سیاست تحریمی ایالاتمتحده در قبال ونزوئلا را آغاز کرد. سال بعد، رئیس جمهور باراک اوباما فرمان اجرایی برای گسترش رژیم تحریمها را صادر کرد و رئیسجمهور دونالد ترامپ، با وعده اعمال «فشار حداکثری» که از سال 2019 تحریمهای اقتصادی گستردهتری با توجه ویژه به شرکت ملی نفت و گاز طبیعی علیه دولت مادورو را اعمال میکند، S. A. (PDVSA).
در همان سال، ترامپ به 59 رئیس دولت دیگر پیوست و خوان گوایدو، رئیس مجلس ملی ونزوئلا را بهعنوان رئیسجمهور موقت این کشور به رسمیت شناخت. دولت این اقدامات را با مجموعهای از تحریمهای شخصی و اتهامات جنایی علیه مادورو و 14 نفر از همکارانش به دلیل فساد، قاچاق مواد مخدر، تروریسم مواد مخدر و سایر جنایات تعقیب کرد. سازمانهای بین دولتی نیز هزینه سرکوب را افزایش دادند. از ابتدای سال ۲۰۱۹، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نقض شدید حقوق بشر را در درجه اول از طریق مأموریت حقیقتیاب خود متقن کرد. دو سال بعد، دادگاه کیفری بینالمللی تحقیقاتی را درباره ونزوئلا به دلیل جنایت علیه بشریت آغاز کرد. زمانی که جو بایدن رئیسجمهور آمریکا به ریاست جمهوری رسید، تحریمهای دوران ترامپ علیه کاراکاس را حفظ کرد. اما او همچنین تشخیص داد که چماق به تنهایی شرایط مساعدی را برای انتقال دموکراتیک ایجاد نمیکند. در سال 2021، دولت بایدن، با همکاری دولتهای مکزیک و نروژ، میزبان مذاکرات بین رژیم مادورو و مخالفان بود. این گفتگوها منجر به یک یادداشت تفاهم شد که شامل طرحی برای اجازه دادن به انتخابات ریاست جمهوری رقابتی بود. پس از سه سال تحریم انتخابات ایالتی و محلی که بهطور گستردهای مضحک تلقی میشد، اپوزیسیون سیاست انتخابات را از نو شروع کرد. مادورو حتی مأموریت نظارت بر انتخابات توسط اتحادیه اروپا را پذیرفت که منجر به شناسایی جامعترین نظام انتخاباتی معیوب این کشور گردید.
اپوزیسیون اکنون قویتر از همیشه است.
با اعتراف به برداشتن گام نخست(توسط) مادورو در مسیر انتخابات رقابتی در سال 2022، بایدن، برخی تحریمها را کاهش داد و به شورون مجوز تولید نفت در ونزوئلا را داد. دولت همچنین دو برادرزاده همسر مادورو را که به اتهام مواد مخدر در زندان فدرال ایالاتمتحده سپری میکردند، آزاد کرد. برای مادورو و متحدانش، این هویجها مزه آنچه را که در صورت ادامه پیشرفت به سمت انتخابات نسبتاً آزاد در انتظارشان است، فراهم کرد. در ماه مه 2023، گوستاوو پترو، رئیسجمهور کلمبیا، نشستی را برای ازسرگیری مذاکرات متوقف شده بین دولت مادورو و مخالفان تشکیل داد. مهم این است که همه احزاب طرحی را برای از بین بردن تحریمها بر اساس پیشرفت واقعی در شرایط انتخاباتی تأیید کردند و اکتبر گذشته، درست چند روز قبل از انتخابات مقدماتی مخالفان برای انتخاب نامزد ریاست جمهوری خود، مادورو و پلتفرم متحد در باربادوس برای تعیین قوانین اساسی برای انتخابات ریاست جمهوری 2024 ملاقات کردند.
با هدف تشویق مادورو برای ادامه حرکت در مسیر درست، دولت بایدن مجوزی کلی صادر کرد که به PDVSA اجازه میداد در معاملات نفتی که قبلاً ممنوع شده بود شرکت کند. بسیاری این سیاست را اشتباه درک کردند و معتقد بودند که تحریمها برداشته شده است اما اینطور نبود. این مجوز پس از شش ماه منقضی میشد و شامل بند تمدید خودکار نبود. این بهعنوان نمونهای عمل کرد و به مادورو، حلقه نزدیک وی و بخش تجاری نشان داد که صنعت نفت ونزوئلا در صورت ادامه بازی با توپ چگونه میتواند ظاهر شود. دسامبر گذشته، واشنگتن هویج دیگری به رژیم ارائه داد و یکی از متحدان نزدیک مادورو را که در ایالاتمتحده با اتهامات جنایی روبهرو بود، آزاد کرد. برای مادورو، این امر ممکن است احتمال بیشتری را مطرح کند: اجازه دادن به برگزاری انتخابات نسبتاً آزاد میتواند بهعنوان مجوز آزادی وی از زندان باشد. برای اپوزیسیون، ساختن پل طلایی برای عفو مادورو ممکن است در نهایت برای اطمینان از خروج وی حیاتی است.
شاه هیچ لباسی ندارد
شش روز پس از امضای توافقنامه باربادوس، ماچادو، عضو محافظهکار سابق مجلس ملی ونزوئلا، با قاطعیت در انتخابات مقدماتی مخالفان پیروز شد. مادورو که از حمایت مردمی ماچادو نگران شده بود، با فشار بر دیوان عالی دادگستری، عالیترین دادگاه کشور برای تصویب حکمی مبنی بر تعلیق نتایج انتخابات مقدماتی مخالفان واکنش نشان داد. وزارت خارجه ایالاتمتحده با صدور هشداری به کاراکاس یادآوری کرد که اجازه دادن به "همه احزاب برای انتخاب نامزدهای خود برای انتخابات ریاست جمهوری" سنگ بنای توافق باربادوس است. در همین حال، ماچادو و اپوزیسیون حول یک نامزد جایگزین، کورینا یوریس، تجمع کردند. بار دیگر، تمایلات خودکامه مادورو غالب شد و شورای ملی انتخابات از ثبتنام یوریس برای نامزدیاش جلوگیری کرد. فشار بینالمللی افزایش یافت واشنگتن دومین هشدار را داد و رئیسجمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، متحد نزدیک مادورو که به لولا معروف است، از منع یوریس انتقاد کرد. در اواسط آوریل، وزارت امور خارجه ایالاتمتحده اعلام کرد که مجوز کلی که به PDVSA اعطا شده بود تمدید نخواهد شد زیرا مادورو "بهطور کامل به تعهدات بر اساس توافقنامه نقشه راه انتخاباتی عمل نکرده است."
سرانجام وقتی مخالفان حول نامزد سوم، گونزالس، دیپلمات بازنشسته و تازهوارد سیاسی گرد آمدند، مادورو تسلیم شد. شورای ملی انتخابات نامزدی گونزالس را پذیرفت. مادورو هفتهها به تقلب، آزار و اذیت، سانسور و خشونت ادامه داد. اگرچه او مجموعهای از ابزارهای استبدادی داشت اما از خط قرمز(مرز بحرانی) عبور نکرد: او هرگز انتخابات را تعلیق نکرد و(یا اینکه) گونزالس را ممنوع کند. مادورو به جای خطر افزایش فشار بینالمللی، تصمیم گرفت مشروعیت اندکی را که در انتخابات باقی مانده بود، قمار کند. نقشه او نتیجه معکوس داشت: او دیگر حتی نمیتواند وانمود کند که اراده مردم را نمایندگی میکند ویا امیدوار باشد که از فشار بینالمللی اجتناب کند. علیرغم این که مادورو همچنان در قدرت است، اپوزیسیون اکنون قویتر از همیشه است. یک انتخابات نسبتاً رقابتی که فشارهای بینالمللی هماهنگ شده را ممکن میسازد، اپوزیسیون را جسور کرده، افکار عمومی را بسیج کرده و حتی به متحدان خود مادورو نشان داده است که چقدر حمایت از رژیم، کم است.
فشار را ادامه دهید
فشار بینالمللی همچنان نقش مهمی را ایفا خواهد کرد زیرا ونزوئلایی ها برای آینده بسا چاویسم مبارزه میکنند. واشنگتن و سایر بازیگران خارجی باید پیام روشنی به مادورو بفرستند: رژیمی که تلاش میکند به قدرت بچسبد، علیرغم این که هیچ اختیار قانونی ندارد، نمیتواند روابط خود را با جهان خارج عادی کند یا به وعدههایی که به سرمایهداران خصوصی داده است عمل کند. قبل از انتخابات، بسیاری از کشورها اعلام کردند که انتظار دارند فرایندی آزاد در 28 ژوئیه برگزار شود. اندکی پس از اعلام تقلب، برزیل، کلمبیا، ایالاتمتحده و سایر کشورها اعلام کردند که انتخابات را به رسمیت نمیشناسند مگر این که مادورو سوابق انتخابات را منتشر کند. درعینحال، واشنگتن و شرکای آن نیز باید از یک چارچوب انتقالی حمایت کنند که هزینههای خروج مادورو از قدرت را کاهش دهد. ماچادو و گونزالس اعلام کردهاند که مایلند عفو مادورو و همکارانش را بهعنوان بخشی از یک " گذار منظم و پایدار" در نظر بگیرند. واشنگتن همچنین میتواند در صورت کنارهگیری مادورو تمایل خود را برای بازنگری در کیفرخواستهای جنایی خاص نشان دهد. انتخاب مجدد متقلبانه مادورو بیثباتی و به همراه آن احتمال تغییر رژیم را به همراه خواهد داشت، همانطور که سال 1958 در ونزوئلا اتفاق افتاد، زمانی که انتخاب تقلبی رئیسجمهور مارکوس پرز خیمنز ناقوس مرگ برای یک دیکتاتوری طولانیمدت بود. به منظور افزایش احتمال آن نتیجه، سیاست تحریمهای ایالاتمتحده باید بر دو هدف متمرکز شود: جلوگیری از رفتارهای جنایتکارانه مادورو و کاهش رنج بشردوستانه ونزوئلا. کاهش هدفمند تحریمها میتواند مصائب مردم عادی ونزوئلا را کاهش دهد و مانند هویج برای تشویق کاراکاس برای ایجاد فضایی جهت فرآیندهای دموکراتیک عمل کند. اما کاهش تحریمها توسط دولت بایدن به مادورو اجازه داده است تا رژیم فاسد خود را تأمین مالی کند، رژیمی که نمیتواند مدیریت شفاف و پاسخگوی درآمدهای نفتی را تضمین کند. به همین دلیل است که یک صندوق مستقل بشردوستانه احتمالاً تحت نظارت سازمان ملل متحد برای مدیریت درآمدهای نفتی حاصل از فعالیتهای استخراجی مجاز، ضروری است. با اصلاح چارچوب مجوزهای نفتی، واشنگتن میتواند تضمین کند که مردم از درآمدهای نفتی بهرهمند میشوند و کنترل اجتماعی اعمال شده توسط رژیم بر آنان را کاهش میدهد. سیطره چاویسم بر ونزوئلا در حال حاضر ضعیفتر از هر زمان دیگری از زمان روی کار آمدن چاوز به (مقام) ریاست جمهوری در سال 2002 است. فشار بینالمللی، بهویژه سیاستهای ایالاتمتحده در دهه گذشته، عاملی کلیدی است که به توسعه مناسب آن کمک میکند. برای حفظ شتاب، واشنگتن و دیگر بازیگران خارجی بایستی فشار بر مادورو را حفظ کنند. تغییر یکشبه به وجود نمیآید - تا زمانی که اتفاق بیفتد.
JOSE IGNACIO HERNÁNDEZ دانشیار ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی است. در سال 2019، او توسط رئیسجمهور موقت ونزوئلا، خوان گوایدو، بهعنوان دادستان کل ویژه ونزوئلا منصوب شد.