مرکز مطالعات الخلیج: موسسه ای موثر در تصمیم سازی استراتژیک

ترجمه و تنظیم: زهرا فلاح نژاد، دانش آموخته زبان و ادبیات عرب و دبیر گروه مطالعات متن های اساسی در خاورمیانه پژوهی

توضیح پژوهشکده

تشخیص جهت، دستاورد و دشواره های هر مجموعه ای (مانند مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه) موقعی میسر است که آن را با مراکز مشابه فراملی بسنجیم و این سوال را بپرسیم که مرکز ما در قیاس با مراکز دیگر چه تمایزی دارد و در کجای تاریخ علم و تصمیم سازی جهان یا منطقه ایستاده است. برای همین منظور، سلسله گزارش های «مراکز همسایه» با هدف یادگیری و تشخیصِ ایست گاه، در سایت مرکز منتشر می گردد. در این گزارش که به همت زهرا فلاح نژاد (دانش آموخته زبان عربی دانشگاه تهران) فراهم آمده، به وارسی امکانات و فعالیت های مرکز مطالعات الخلیج پرداخته شده تا از این رهگذر داشته ها و بایسته های مرکز مطالعات خاورمیانه و مراکز مشابه را مورد تامل مجدد قرار دهیم.

یک.تأسیس و راه اندازی مرکز مطالعات الخلیج

«مرکز مطالعات الخلیج» (GCS) در ماه ژوئیه سال 2000 میلادی به عنوان یک نهاد علمی مستقل و غیرانتفاعی، توسط پژوهشگر روابط بین‌الملل، دکتر عبدالعزیز بن صقر، پایه‌گذاری شد. ایشان با باوری راسخ به دیدگاه پژوهشی خود مبنی بر اهمیت پر کردن خلأ پژوهشی در منطقه خلیج فارس از درون منطقه و نه بیرون آن، از طریق انجام پژوهش‌های علمی با کیفیت بالا در تمام جنبه‌های راهبردی منطقه خلیج فارس این مرکز را پایه‌گذاری نمود.

دکتر بن صقر با اعتقاد به حق هر انسان در دسترسی به دانش، تصمیم گرفت که تمامی پژوهش‌های مرکز مطالعات الخلیج، به سرعت و سهولت در دسترس عموم باشد. این مهم، از طریق برگزاری کارگاه‌ها، انتشارات، دوره‌های مطالعاتی و کنفرانس‌ها میسر شد. به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی، مرکز تصمیم گرفت تمامی درآمدها را به برنامه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی مرکز بازگرداند تا از فعالیت آن حمایت و پایداری آن را تضمین کند. مرکز پژوهشی الخلیج پیشرو در امور منطقه خلیج فارس و منبعی معتبر درباره آن در سراسر جهان می‌باشد. مأموریت این مرکز ارائه تحلیل درباره تحولات منطقه‌ای و جهانی به منظور تقویت صلح و ثبات منطقه‌ای و تأثیر مثبت بر فرایندهای سیاسی بازیگران منطقه‌ای و خارجی است. این مرکز بر این باور است که صلح، امنیت، رفاه و پایداری در منطقه خلیج فارس حق مردم کشورهای آن و دانش آگاهانه حق همگان است.

دو. دیدگاه رئیس مرکز مطالعات الخلیج

با افزایش توجه بین‌المللی و اهمیت گسترش آگاهی درباره مسائل مختلف منطقه خلیج فارس، همچنین با تقویت پژوهش‌های علمی درباره شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس و همسایگانی که منطقه وسیع‌تر خلیج فارس را تشکیل می‌دهند، «مرکز مطالعات الخلیج» با شعار بزرگ (دانش برای همه) تأسیس شد تا یکی از منابع اصلی تقویت درک بیشتر درباره کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و آگاهی از چالش‌های پیش روی منطقه باشد. البته نیروی محرکه پشت تأسیس این مرکز، آرزوی تعالی در پژوهش، تحلیل، مشاوره و آموزش است. مرکز مطالعات الخلیج، از طریق انتشار پژوهش‌های تحلیلی عمیق درباره ماهیت روابط خارجی کشورهای خلیج فارس در حوزه‌های اقتصاد، انرژی، سیاست، جامعه، و همچنین بازار کار و مهاجرت، با هدف یافتن راه حل‌های نوآورانه برای بسیاری از چالش‌های فوری منطقه، دیدگاهی تحلیلی جامع، مستقل و معتبر ارائه می‌دهد.

وجود دفاتر اصلی چندگانه مرکز مطالعات الخلیج، این رویکرد را تقویت می‌کند. مرکز به شکل مؤثری در جده و ریاض عربستان سعودی، ژنو سوئیس، بروکسل  بلژیک، کمبریج  انگلستان، دبی و توکیو مستقر است. این امر مرکز را در موقعیت مناسبی برای تعامل مستقیم با مسائل منطقه خلیج فارس و سایر مسائل و چالش‌ها در اروپا و جهان قرار داده است. شاید بهترین نمونه آن، همایش سالانه پژوهش‌های الخلیج (GRM) باشد که این مرکز سالانه در دانشگاه کمبریج برگزار می‌کند. در این همایش سالانه، موضوعات کارگاه‌های پژوهشی بر اساس توانایی آن‌ها در کمک به توسعه آثار مرتبط با خلیج فارس و ارتباط آن‌ها با مسائل مورد علاقه طرفین انتخاب می‌شوند. با این روش، و از طریق کارگاه‌های پژوهشی و همایش سالیانه، دانشگاهیان و محققان را یاری و کمک فکری می کند. مرکز در همایش سالانه خود، بر تشویق محققان جوان، به ویژه از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، از جمله آنهایی که در خارج از منطقه تحصیل می‌کنند، برای مشارکت در بحث‌های همایش پژوهش‌های خلیج فارس و همکاری‌های پژوهشی تأکید دارد. این امر در تقویت توانایی‌های نسل آینده و نقش عمیقی که می‌توانند در خدمت به میهن خود و توسعه منطقه ایفا کنند، مؤثر است.

مرکز مطالعات الخلیج در مسیر پژوهشی خود، بسیاری از برنامه‌ها و همایش‌های مهم را در سطح خلیج فارس و جهانی، در شرق و غرب برگزار کرده است که برخی از آن‌ها با همکاری سازمان‌های بین‌المللی بزرگ مانند اتحادیه اروپا، ناتو و دیگران، همچنین با تعدادی از کشورهای حامی مانند آلمان انجام شده است. برنامه‌های این مرکز که به یک هدف و چشم‌انداز مشترک می‌انجامند، شامل جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، زیست‌محیطی و فرهنگی و رسانه‌ای می‌شود که اخیراً با اعتقاد مرکز به اهمیت فرهنگ به عنوان قدرت نرم و با توجه به میراث فرهنگی عظیمی که کشورهای عرب خلیج فارس در لایه‌های تاریخ دیرین خود دارند، راه‌اندازی شده است.

به زعم دکتر عبدالعزیز بن عثمان بن صقر، رئیس و بنیان‌گذار مرکز مطالعات الخلیج اهداف مرکز مطالعات الخلیج عبارتند از:

- تقویت ارتباط و همکاری میان شهروندان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای تسهیل اصلاحات در منطقه و تأمین آینده‌ای بهتر.

- انتشار و توزیع اطلاعات و داده‌های مرتبط و مفید درباره کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در داخل و خارج منطقه برای افزایش دانش و درک.

- ارائه راه حل‌های آموزشی و توانمندسازی از طریق اجرای «برنامه دانش» که بر مدیران ارشد متمرکز است.

- تهیه مطالعات و ارائه مشاوره‌های کارشناسی به سازمان‌های دولتی و غیردولتی در حوزه‌های مرتبط با حوزه‌های کلیدی تمرکز مرکز.

سه. توانمندی‌ها و واقعیت‌های کلیدی مرکز مطالعات الخلیج

این سازمان از مزایا و توانمندی‌های مهمی برخوردار است که آن را در عرصه بین‌المللی متمایز می‌سازد. این توانمندی ها بدین قرارند:

1- داشتن دیدگاهی ویژه و منحصر به فرد نسبت به منطقه حساس و راهبردی خلیج فارس

2- برخورداری از سابقه طولانی و غنی از تجربه و تخصص گسترده در زمینه مطالعات منطقه‌ای

3- این سازمان در سطح بین‌المللی شناخته شده است و از اعتبار و نفوذ قابل توجهی برخوردار است که نشان از کیفیت بالا و تأثیرگذاری فعالیت‌های آن دارد.

4- تاکنون پروژه‌های متعددی را با موفقیت به پایان رسانده است که گواه مهارت‌ها و توانایی‌های این مرکز در انجام مأموریت‌های محوله می‌باشد.

5- از شبکه گسترده‌ای از ارتباطات و همکاری‌های بین‌المللی برخوردار است که امکان دسترسی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های جهانی را فراهم می‌آورد.

6- ارائه دهنده مشاوره‌های کارشناسانه و حرفه‌ای قوی به دولت‌هاست و در تدوین سیاست‌ها و راهبردهای منطقه‌ای مؤثر است.

7- از دانش عمیق و منابع اطلاعاتی گسترده ای درباره شورای همکاری خلیج فارس برخوردار است.

8- نتایج و دستاوردهای این مرکز مبتنی بر شواهد و اهداف مشخص و هدف گرا است.

9- دارای فرهنگ نهادی قوی و برخوردار از روحیه فکری و پژوهشی است.

چهار. پژوهشگران مرکز مطالعات الخلیج

مرکز مطالعات الخليج میزبان گروه متنوعی از پژوهشگران و نویسندگان برجسته از سراسر منطقه و جهان است. از جمله این افراد می‌توان به پژهشگران ذیل اشاره کرد:

دکتر عبدالعزیز بن صقر بنیان‌گذار و رئیس مرکز، دکتر احمد صقر معاون رئیس مرکز مطالعات الخليج، سمیر قندیل معاون مدیرعامل، پروفسور جیاکومو لوسیانی دبیر و عضو بنیان‌گذار بنیاد مرکز مطالعات الخليج در ژنو، دکتر مصطفی العانی مشاور ارشد و مدیر برنامه پژوهش‌های امنیت و دفاع، دکتر کریستیان کوخ مدیر پژوهش، دکتر جان سوکیاناکس مدیر برنامه پژوهش‌های اقتصادی، اقتصاددان ارشد، دکتر زید الفضیل مدیر برنامه فرهنگی و رسانه‌ای، دکتر اسکار زیملیس مدیر همکاری‌ها، مهندس جاوید اقبال مدیر اداره بنیاد دانش، دبی، ایمکو برویر مدیر اجرایی  برنامه بازار کار و مهاجرت در خلیج، جمال همام سردبیر مجله آراء، پروفسور صالح الخثلان مشاور ارشد، پروفسور فوزیه ابوالخیل مشاور ارشد، دکتر نایف بن داود الرشید مشاور و محقق - مرکز مطالعات الخليج ، وزیر سابق - وزارت امور خارجه، دکتر محمد رؤوف پژوهشگر - برنامه پژوهش‌های زیست‌محیطی، دکتر رافائل هرناندز دو سانتیاگو پژوهشگر ارشد، دکتر عبدالرزاق غراف پژوهشگر ارشد، یوسف خطاب پژوهشگر ارشد، لیلی علی پژوهشگر، امنه موصلی پژوهشگر، حنان الغامدی پژوهشگر، یوسف الغزولی پژوهشگر، کریستین ویلیامز مدیر اداره، احمد صلاح احمد مدیر اداره، سانیا کاباسی مدیر حسابداری، محمد جمعه مدیر مالی، رزان الزهرانی  منابع انسانی، مهندس احمد الدراجی مدیر پروژه، محمد الغامدی مدیر پروژه، سلیمان ماردینی مجله آراء، فاطمه باسنبل سرپرست توسعه‌دهندگان وب، هند الحازمی طراح گرافیک، رهف سرحان طراح گرافیک، نورا الحازمی مدیر توسعه کسب‌وکار، شرکت دانش، شهد الغامدی مدیریت محتوا.

پنج. مشتریان مرکز مطالعات الخلیج 

مرکز مطالعات الخلیج  (GCS) از طریق برنامه‌های تخصصی متنوع خود، ایده‌ها و پژوهش‌های فراوانی را ارائه می‌دهد که مشتاقان [این حوزه علمی] را تغذیه می‌کند و آن‌ها را از وضعیت‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] مطلع می‌سازد. محتوای نظام‌مند آن ارزش بالایی برای بسیاری از علاقه‌مندانی دارد که به اعتمادپذیری مرکز و دقت تحلیل آن ایمان دارند، و این امر آن‌ها را بر آن داشته است تا به عنوان مشتری با مرکز ارتباط برقرار کنند. مرکز از طریق ارتباط مستقیم یا از طریق ارتباط تصویری، بسیاری از خدمات را به آن‌ها ارائه می‌دهد و آن‌ها را از هر آنچه که در مورد موضوعات مختلف از جمله ماهیت جامعه، آداب و رسوم و سنت‌ها و پیشینه‌های فرهنگی مورد نیاز دارند، مطلع می‌سازد. این امر برای درک راه‌های زندگی مشترک و تقویت همکاری میان جوامع کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] و شرکت‌ها و مراکز فعال در خلیج [فارس] به طور کلی مهم است.

شش. اعتبارات مرکز مطالعات الخلیج

مرکز مطالعات الخلیج  به عضویت مرکز مشاوره‌ای ویژه شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد درآمده است.  این عضویت ، امکان حضور مرکز در تمامی کنفرانس‌های سازمان ملل را می‌دهد؛ همچنین به مرکز اجازه می‌دهد تا درخواستی به دبیرکل سازمان ملل برای گنجاندن موارد مهم در دستور کار موقت شورا ارائه دهد، و نمایندگانی را در مقر سازمان ملل در نیویورک و دفاتر سازمان ملل در ژنو و وین علاوه بر ارائه بیانیه‌های کتبی و سخنرانی‌های شفاهی برای کار شورا منصوب کند، بر اساس توصیه بخش سیاست‌گذاری محیط زیست و حقوق محیط زیست سازمان ملل متحد، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در نایروبی، برنامه محیط زیست مرکز مطالعات خلیج را به عنوان یک مرکز بین‌المللی غیردولتی در برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد پذیرفته است. این به رسمیت شناختن به مرکز مطالعات الخلیج اجازه می‌دهد نمایندگانی را منصوب کند تا به عنوان ناظر در جلسات مرتبط با محیط زیست سازمان ملل متحد که توسط هیئت مدیره برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و زیرمجموعه‌های آن برگزار می‌شود، شرکت کنند. بدین وسیله مرکز مطالعات الخلیج در سپتامبر 2006 میلادی موفق به کسب اعتبار از سوی تسهیلات محیط زیست جهانی شد، و بنابراین حق حضور در مشورت‌های سازمان‌های غیردولتی که پیش از هر جلسه شورای تسهیلات محیط زیست جهانی و مجمع عمومی تسهیلات محیط زیست جهانی در واشنگتن برگزار می‌شود را به دست آورد. به دلیل اهمیت مرکز مطالعات الخلیج و فعالیت های علمی مستمر آن، در سال 2010 میلادی به عنوان نقطه ارتباط منطقه‌ای برای شبکه سازمان‌های غیردولتی وابسته به تسهیلات محیط زیست جهانی برای منطقه آسیای غربی انتخاب شد، سپس انتخاب آن برای دوره‌های چهار ساله از سال 2012 میلادی تمدید شد. برنامه تسهیلات محیط زیست جهانی وابسته به گروه بانک جهانی، یکی از بزرگترین و طولانی‌ترین برنامه‌های تأمین مالی شده از سوی بنیادها است که هدف آن کمک به تسهیلات محیط زیستی در کشورهای در حال توسعه از طریق تأمین مالی پروژه‌ها و برنامه‌هایی است که محیط زیست جهانی را حفاظت می‌کنند. از زمانی که بانک جهانی در تأسیس تسهیلات محیط زیست جهانی در سال 1991 میلادی کمک کرده است، بانک جهانی منافع محیط زیست جهانی را از طریق بیش از 790 پروژه و برنامه سرمایه‌گذاری در 120 کشور مختلف در قاره‌های گوناگون یکپارچه کرده است.

هفت. وضعیت مالی مرکز مطالعات الخلیج

- صورت‌های مالی حسابرسی شده این مرکز در سایت برای دوره 22 ساله از سال 2000 تا 2022 میلادی در دسترس است که نشان‌دهنده عملکرد مطلوب و پایدار مالی آن در این بازه زمانی است.

- علاوه بر مرکز اصلی، صورت‌های مالی تلفیقی مؤسسات زیرمجموعه این مرکز نیز شامل بنیاد مرکز مطالعات الخلیج در ژنو، مرکز مطالعات الخلیج کمبریج، مرکز مطالعات الخلیج جده و مرکز مطالعات الخلیج دبی (تا سال 2010) گردآوری و ارائه شده است.

- درآمدهای اصلی مرکز از محل کمک‌های مالی دکتر عبدالعزیز بن صقر به عنوان بنیان‌گذار و رئیس هیئت مدیره مرکز تأمین می‌شود. ایشان منبع اصلی حمایت مالی از فعالیت‌های پژوهشی مرکز به شمار می‌روند. مرکز با بهره‌مندی از این حمایت‌های مالی پایدار، توانسته است به اهداف و رسالت علمی خود متعهد بماند و در زمینه مطالعات منطقه‌ای فعالیت و حضور مؤثری داشته باشد. بر اساس این گزارش‌های مالی، وضعیت مالی این مرکز کاملاً مطلوب بوده و پشتوانه مناسبی برای ادامه فعالیت‌های علمی و پژوهشی آن فراهم است.

هشت. برنامه «تفاهم و تبادل» مرکز مطالعات الخلیج

پروژه «تفاهم» یک پروژه ادامه‌دار است که در سپتامبر 2018 راه‌اندازی شده است. این پروژه به دنبال دستیابی به هدف کلی ترسیم نقشه راهی برای امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا و شبه جزیره عربستان است. این پروژه به دنبال ایجاد تفاهم جامع میان ذی‌نفعان منطقه‌ای در مورد فرایند مشترکی به سوی امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا و شبه جزیره عربستان می‌باشد. این پروژه توسط وزارت خارجه فدرال آلمان تأمین مالی می‌شود و به همراه CARPO - مرکز تحقیقات کاربردی در شراکت با شرق اجرا می‌شود. از طریق این پروژه، کارگاه‌ها، انجمن‌ها و انتشارات متعددی به منظور ایجاد بنیان‌های فکری برای توافق جامع در مورد چگونگی تعریف فرایند امنیت منطقه‌ای فراهم شده‌است.

نه. رویداد ها و برنامه های مرکز مطالعات الخلیج

این مرکز با برنامه‌ریزی دقیق، تلاش می‌کند تا از طریق برگزاری رویدادها و فعالیت‌های متنوع علمی، آخرین دستاوردهای پژوهشی مرتبط با منطقه خلیج فارس را منتشر کرده و زمینه همکاری و تبادل نظر میان محققان و صاحب‌نظران را فراهم سازد. بخش رویدادهای سایت مرکز مطالعات الخليج، فهرستی از رویدادها و برنامه‌های آینده این مرکز پژوهشی را ارائه می‌دهد. كه چند نمونه از آن ها را در ادامه ذکر میکنیم. از جمله مهم‌ترین رویدادهای پیش‌روی این مرکز می‌توان به برگزاری چهاردهمین کنفرانس سالانه خود در تاریخ 9 تا 11 ژوئیه 2024 در دانشگاه کمبریج انگلستان اشاره کرد. انتظار می‌رود صدها محقق، اندیشمند و سیاست‌گذار از سراسر جهان در این کنفرانس شرکت نموده و آخرین یافته‌های پژوهشی خود را در حوزه‌های مختلف مرتبط با منطقه خلیج فارس ارائه دهند. همچنین، قرار است جلسه مشترکی میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌ فارس و سوئیس طی روزهای 16 تا 18 آوریل 2024 در شهر لوزان سوئیس برگزار شود تا زمینه‌های تعامل و همکاری‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی میان این دو منطقه بررسی و تقویت گردد. علاوه بر این، قرار است همایشی تحت عنوان همایش مطالعات خلیج فارس طی روزهای 4 و 5 مارس 2024 در شهر واشنگتن دی.سی. آمریکا برگزار شود.

همچنین مرکز الخلیج  طی سال 2023 نیز رویدادهای متعددی را برگزار کرد که از جمله مهمترین آنها می‌توان به برگزاری وبیناری موفق در 6 دسامبر 2023 با موسسه خاورمیانه ژاپن در مورد خلیج فارس و شرق آسیا اشاره کرد. همچنین، کنفرانس مشترک اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس ـ ترکیه که در نوامبر 2023 برگزار شد، کنفرانس مشترک اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس- ترکیه از تاریخ 11 تا 13 نوامبر 2023 در هتل کمپینسکی پالاس در استانبول ترکیه برگزار شد. ترکیه با تولید ناخالص داخلی حدود 906 میلیارد دلار، نیروی کار 33 میلیون نفری و اقتصادی قدرتمند، به عنوان پل ارتباطی میان اروپا و منطقه خلیج فارس عمل می‌کند. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز تولید ناخالص داخلی بالغ بر 3/464 تریلیون دلار دارند. سیستم اقتصادی مکمل دو طرف،زمینه‌ساز گسترش سرمایه‌گذاری‌ها و روابط تجاری است. هدف از برگزاری این کنفرانس، تقویت همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری مشترک در بخش‌های مختلف بوده است. همچنین در حاشیه اجلاس شورای همکاری خلیج فارس-آسه آن که در تاریخ 20 اکتبر 2023 در ریاض عربستان برگزار می‌شود، مرکز تحقیقات الخلیج کارگاهی با عنوان «روابط کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آسه آن» برگزار کرد. این کارگاه با هدف بررسی روابط میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای عضو آسه آن برگزار شد. در تاریخ 18 اکتبر 2023، سمیناری به صورت وبینار زوم با موضوع «روابط شورای همکاری ـ کشورهای حوزه دریای بالتیک» برگزار شد. در این سمینار موضوعاتی همچون وضعیت روابط فعلی، اولویت‌ها و چشم‌انداز توسعه همکاری‌های آینده میان دو منطقه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ده. کتاب های مرکز مطالعات الخلیج

مرکز مطالعات الخلیج ، به عنوان یکی از مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر در حوزه مطالعات منطقه‌ای، دارای کتابخانه‌ای غنی و ارزشمند است که شامل انواع منابع و مدارک علمی درباره خلیج  و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس می‌باشد. این مرکز، با بهره‌گیری از دانش و تجربه کارشناسان و پژوهشگران مجرب خود، طی سال‌ها فعالیت علمی و تحقیقاتی، توانسته‌ است منابع ارزشمندی را در حوزه‌های مختلف مرتبط با منطقه خلیج فارس تدوین و منتشر نماید. کتاب‌های منتشر شده توسط این مرکز، دربرگیرنده موضوعاتی نظیر تاریخ، سیاست، اقتصاد، فرهنگ، جغرافیا، روابط بین‌الملل و ... در خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس است که می‌تواند منابع معتبر و مفیدی برای محققان، دانشجویان و علاقه‌مندان به مطالعات منطقه‌ای باشد. از جمله این کتاب ها میتوان به این موارد اشاره کرد:

اصلاحات قانون اساسی و مشارکت سیاسی در منطقه خلیج، نظام منطقه‌ای خلیج، پادشاهی عربستان: قدرت، مشروعیت و پایداری، پیروزی از دست رفته - اشغال آمریکا و تلاش‌های پراکنده برای دموکراسی در عراق، جامعه آشفته: مطالعه نظام در سیاست جهان، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در جهان در حال تغییر: مطالعه تحولات داخلی و روابط خارجی، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و مناقشه عربی ـ اسرائیلی، اصلاحات سیاسی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، جهانی‌شدن سیاست جهانی، مشارکت سیاسی و ثبات در سلطنت عمان، رویکردهای اصلاحات سیاسی از منظر داخلی خلیج فارس، گزینه‌های برخورد با سرنوشت رئیس‌جمهور پیشین عراق، صدام حسین، اصلاحات در پادشاهی عربستان سعودی: چالش‌های کنونی و راه‌های مقابله، تحولات دموکراتیک در عراق، محدودیت‌ها و فرصت‌ها، پنج انتخاب بد آمریکا برای برخورد با عراق، آینده نظام و دولت در عراق و تأثیر آن بر امنیت و ثبات در خلیج فارس، مطالعات عراقی، نظریه‌های دولت: سیاست دموکراسی لیبرال، مناقشه فلسطینی - اسرائیلی، مسائل در سیاست جهانی، تروریسم هسته‌ای پس از 11 سپتامبر، لیبی و گسترش سلاح‌های هسته‌ای، دور شدن از لبه پرتگاه، خوانش تطبیقی تأثیر جنگ‌های خلیج دوم و سوم بر امنیت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، کشورهای خلیج فارس: گزارش‌های ارائه شده به کمیته‌های مبارزه با تروریسم شورای امنیت، انعکاسات 11 سپتامبر بر منطقه خلیج فارس، آثار تصمیم انحلال ارتش عراق بر وضعیت امنیتی عراق، کشورهای خلیج فارس: قوانین و معاهدات مبارزه با تروریسم، ایالات متحده آمریکا و تلاش برای بومی‌سازی و بین‌المللی کردن امنیت در عراق، نقش‌های منطقه‌ای ناتو و نقش بالقوه آن در منطقه خلیج فارس، ارتش عراق 2004-1921: مطالعه و تحلیل (مطالعات عراقی، شماره 6)، همراهی جهانی: راهبردی برای امنیت هسته‌ای، نیروهای صلح عربی، مقابله با خشونت و تروریسم در پادشاهی عربستان سعودی: الزامات، مبانی و اصول، اقدامات، به‌کارگیری پدیده آدم‌ربایی سیاسی توسط گروه‌های تروریستی، دریای سرخ، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، سیاست ایران در قبال کشورهای عضو شورای همکاری خلیج، خوانشی در کتب: متونی در روابط بین‌الملل و علوم اجتماعی.

یازده. مجله مستقل ماهانه آراء حول الخلیج

مجله «آراء حول الخلیج» مجله مستقل ماهانه به سردبیری دکتر عبدالعزیز بن عثمان بن صقر می‌باشد که اجازه اظهارنظرهای متفاوت را در چارچوب مسئولیت اجتماعی و اخلاقی می‌دهد و از روش تحلیلی عینی در مطرح کردن موضوعات و آرامش در پردازش آن‌ها درباره هر آنچه مربوط به منطقه خلیج فارس است یا موضوعاتی که سایه و انعکاس آن‌ها بر این منطقه می‌افتد، استفاده می‌کند. نوشته‌های منتشرشده در این مجله ابتدا نظر نویسنده را منعکس می‌کند و مجله از مشارکت و نوشتن خوانندگان استقبال می‌کند. این مجله خوشحال می‌شود که نامه‌های خوانندگان را برای پیشنهادات یا مشارکت در نوشتن مطالب یا اظهارنظر درباره محتوای مجله دریافت کند. هر شماره این مجله یک پرونده درباره یک موضوع خاص را مطرح می‌کند که آن موضوع از همه جنبه‌ها بحث و بررسی می‌شود و خدمت رسانه‌ای و تحلیل‌های عمیقی درباره آن ارائه می‌گردد. سردبیر این مجله دکتر عبدالعزیز بن عثمان بن صقر می‌باشد.

این مجله پیش از این توسط مرکز تحقیقات الخلیج‌ در دبی امارات متحده عربی به مدت بیش از ده سال منتشر می‌شد. از شماره 96 منتشرشده در اول ژوئن 2015 به بعد، این مجله از جده عربستان سعودی منتشر شده است. این مجله پس از دریافت مجوز انتشار، چاپ و توزیع از عربستان، مأموریت خود را به عنوان اولین مجله تخصصی دوره‌ای خلیج‌ فارس، ادامه داد.  این مجله موثق و مثمم است و دارای شورای مشورتی متشکل از اعضایی از 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج‌ فارس است. این مجله مرجع علمی برای پژوهشگران، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه‌های مختلف عربی است و همچنان به رسالت خود که از اهداف و مأموریت مرکز تحقیقات الخلیج «دانش برای همه» الهام گرفته شده، وفادار است.

دوازده. سایرآثار منتشر شده مرکز مطالعات الخلیج

در  بخش «الإصدارات» وبسایت، انواع آثار و محصولات علمی که توسط این مرکز منتشر شده‌اند، قرار گرفته‌اند.

آثار موجود در این بخش شامل: کتب و آثار پژوهشی، گزارش‌ها و مطالعات تخصصی، مجله علمی - پژوهشی الخلیج، مجموعه مقالات همایش‌ها و کنفرانس‌ها، سلسله نشریات ویژه موضوعات منطقه‌ای می‌باشد.از جمله این تیتر ها میتوان به این موارد اشاره کرد: سلسله وبینارهایی درباره روابط میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آسه آن، سلسله وبینارهایی درباره روابط میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آسه آن، وبینار اول: چشم انداز آینده؛ توسعه همکاری میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آسه آن، 18 ژانویه 2024، مجله آراء حول الخلیج - شماره 192 - تاثیر کریدورهای اقتصادی بر خلیج و جهان: تلاقی و تعارض منافع، مجله آراء حول الخلیج - شماره 191 - روابط کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و آسه آن: واقعیت و آرمان، مجله آراء حول الخلیج - شماره 190 - آینده صنعت در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس: آرزوها و چالش‌ها، ویژگی‌های بخش صنعت در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و ترکیه، مجله آراء حول الخلیج - شماره 123 - تلاش های اسرائیل برای بی ثبات کردن منطقه از طریق مسجدالاقصی، کشورهای شورای همکاری و درگیری عربی - اسرائیلی - مجله آراء حول الخلیج - شماره 46، بخش صنایع نظامی و دفاعی در عربستان سعودی: فرصت‌ها و چالش‌ها، مجله آراء حول الخلیج - شماره 187، مجله آراء حول الخلیج - شماره 186، چشم‌اندازهای بخش گردشگری در عربستان سعودی، بخش‌های آینده و تاثیر آنها بر اقتصاد عربستان سعودی، گزارشی با عنوان عصر فناوری مالی در بخش مالی، مجله آراء حول الخلیج - شماره 185، سرمایه انسانی و تغییر اقتصادی و اجتماعی - بورسیه‌های تحصیلی به عنوان ابزاری برای اصلاح آموزش.