مزدورسازی

.

نویسنده: ابوالقاسم قاسم‌ زاده، عضو شورای راهبردی مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه

منبع: روزنامه اطلاعات (محک)، 4 شهریور 1402

یکباره سقوط مرگبار هواپیمایی که «پریگوژین» فرمانده گروه تروریستی «واگنر» و چندین نفر از فرماندهان جنگی این گروه را به همراه داشت، در صدر اخبار و گزارش‌های متعدد خبری قرار گرفت. در شرح زندگی فرمانده گروه «واگنر» «یوگنی پریگوژین» رسانه‌های خبری بسیار گفتند که در اغلب این گزارش ‌ها تأکید شده است، او مدیر رستورانی در مسکو بود و با حمایت پوتین آموزش‌های نظامی دید و فرمانده گروه پیمانکار نظامی واگنر شد.

در روزنامه اطلاعات دوشنبه 4 شهریور در صفحه 13 شرح کوتاه از زندگی «یوگنی پریگوژین» چنین آمده است:

پریگوژین از قصر تا قبر

یوگنی پریگوژین در دهه اول زمامداری ولادیمیر پوتین صاحب رستوران‌هایی بود که رئیس جمهوری روسیه برای صرف غذا به آنها مراجعه می‌کرد. او به همین دلیل بعدها به «آشپز پوتین» معروف شد. از پریگوژین 62 ساله به عنوان بنیانگذار گروه واگنر یاد می‌شد.
او از الیگارش‌های روس و نزدیک به حلقه قدرت در مسکو بود. پوتین مهمانان خارجی خود از جمله جورج بوش پسر رئیس جمهوری پیشین آمریکا را به یکی از رستوران‌های پریگوژین می‌برد. یوگنی پریگوژین مانند ولادیمیر پوتین اهل سنت پترزبورگ بود و برای سال‌های طولانی در زمینه تأمین غذا نهادها و شرکت‌ها فعالیت می‌کرد.

پوتین در تسلیت به خانواده پریگوژین، فرمانده گروه نظامی واگنر گفت: من با پریگوژین از دهه 90 قرن گذشته آشنا شدم و او را تاجری با استعداد یافتم که نه فقط در روسیه بلکه در خارج از مرزهای کشور ما و به طور خاص در آفریقا فعالیت می‌کرد و نتایجی را محقق ساخت. پریگوژین اگر چه اشتباهاتی را مرتکب شد اما دستاوردهای ملموسی را برای روسیه و خودش محقق کرد. فرماندهی او برگروه نظامی واگنر نقش تأثیرگذاری در جنگ اوکراین داشت و این هرگز فراموش نخواهد شد».

با انفجار خبر سقوط هواپیمای حامل فرمانده پریگوژین و چندین نفر از «افسران گروه واگنر» در برخی از رسانه ‌ها، پرونده تاریخی مزدورسازی از جنگ آمریکا در ویتنام تا جنگ روسیه در اوکراین بازگشایی شد. تاریخچه «مزدورسازی» از سوی دو قدرت، دولت‌های آمریکا و روسیه در ساحت نظامی‌گری، همچنین در میدان سیاسی و سیاست‌ورزی پرونده ‌ای تاریخی است که تا امروز استمرار دارد.

در جنگ طولانی آمریکا در ویتنام، دولت‌های آمریکا برای فرهنگ‌سازی سیاسی روش‌های گوناگونی را به کار گرفتند؛ از جمله آن که بر باورهای مذهبی مردم آمریکا انگشت گذاشتند و این گزاره را با جمله «فرزندان خود را برای نجات خدا به ویتنام بفرستید!» مدام در شبکه‌های خبری و رسانه‌ای خود تکرار کردند! تا این که در دوره ریاست جمهوری «نیکسون» جنگ ویتنام با شکست آمریکا پایان گرفت. یکباره افکار عمومی مردم در آمریکا دریافتند چه «فریب» بزرگی از سوی حاکمیت در واشنگتن خورد‌ه ‌اند! و از آنها چگونه در جنگ ویتنام، «مزدور» سازی کرده‌اند. در آن سال‌ها، بازماندگان نظامی از جوانان آمریکایی که مدال‌های «شجاعت» ملی از رؤسای جمهوری در کاخ سفید دریافت کرده بودند، مقابل کاخ سفید، هر هفته، چند روز تظاهرات اعتراضی داشتند و مدال‌های «شجاعت» خود را به حیاط روبروی دفتر رئیس جمهوری در کاخ سفید پرتاب می‌کردند.

از این تاریخ مزدورسازی در جنگ آمریکا در ویتنام، بخش‌هایی به صورت گزارش‌های متعدد در مطبوعات آمریکا و اروپا و بخش‌هایی به صورت فیلم‌های سینمایی، مدون شده است. در یکی از این گزارش های تصویری ـ خبری، یک افسر نظامی ارتش آمریکا که چند سالی در جنگ ویتنام حضور داشت و مجروح جنگی بود و نشان افتخار ملی از دست رئیس جمهوری وقت آمریکا گرفته بود، با شور و هیجان، ضمن پرتاب مدال ‌هایش به محوطه مقابل دفتر رئیس جمهوری گفت: «... ما را برای نجات خدا به ویتنام نفرستاده بودند. ما را فریب دادند و برای نجات سلطه امپریالیستی و سرمایه‌داری آمریکا روانه جنگ ویتنام کردند!»

ما ایرانی‌ها از شیوه‌های مزدورسازی آمریکا، شوروی سابق و روسیه کنونی و دورتر از سوی انگلیس، سابقه ذهنی تاریخی، نظامی، سیاسی و فرهنگی داریم. ضرب ‌المثل «فرانکوفیل و روسه فیل» تابلو هویت تاریخی مزدور سازی از سوی قدرت‌های غربی (آمریکا و انگلیس) و شرقی (شوروی سابق و روسیه امروز) در ایران بود.

در این نگاه تاریخی برای ما ایرانی‌ها، حزب توده، حزبی مزدور با پرچم شوروی بود. آن قدر آشکار که مردم در کوچه و بازار این ضرب‌المثل را نسبت به اعضای حزب توده بیان می‌کردند که اگر در مسکو باران ببارد و تهران هوای آفتابی داشته باشد، اعضای رسمی حزب توده با چتر باز به خیابان می‌آیند! بخش دیگر تاریخ «مزدورسازی» در کشورهای خاورمیانه در سیر حاکمیت رژیم صهیونیستی اسرائیل نهفته است. آن هم با سرمایه‌های کلان مالی صهیونیست‌های سرمایه‌دار در نیویورک، لندن و پاریس که خود حدیث مفصل دیگری است از گذر تاریخچه مزدورسازی در کشورهای مسلمان منطقه. مزدورسازی فقط در ساحت نظامی‌گری و جنگ محدود نمی‌شود، بلکه در دایره سیاست و سیاستمداری، فرهنگ و فرهنگ ‌سازی و به ویژه در چرخه اقتصادی نیز گذر تاریخی ممتد دارد.

مزدورسازی اتفاق تازه‌ای نیست، بلکه بخشی از واقعیت تاریخی و روش سلطه‌گری نظام‌های حاکم است که تا امروز ادامه دارد و بار دیگر با سقوط هواپیما و مرگ فرمانده گروه «واگنر» (پریگوژین) و همراهان او در صدر خبرها قرار گرفته است.