تكنيك‌هاي عملي-تجربيِ نگارش استاندارد بین‌المللي در رشته روابط بین‌الملل و علوم سیاسی
کارگاه تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین در مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه تحت عنوان «تكنيك‌هاي عملي-تجربيِ نگارش استاندارد بین‌المللي در رشته روابط بین‌الملل و علوم سیاسی» با تدريس دکتر علم صالح، استاديار دانشگاه ملی استرالیا و داور مجله بریتانیایی مطالعات خاورمیانه به صورت مجازی در ۲۱ ارديبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد.
دکتر صالح بحث خود را با بیان نکات مهم در ادامه تحصيل در خارج ایران در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری را در چند محور، آغاز کرد. به‌طور عمومی، دانشگاه های بین‌المللی برای پذیرش دانشجویان به یک سری مدارک نیاز دارند، که البته این مدارک با توجه به هر دانشگاه می‌تواند کمی متفاوت باشد. مدرک زبان، ترجمه مدارک تحصیلی گذشته و همچنین ریز نمرات، توصیه‌نامه، انگیزه نامه یاSOP، رزومه، پروپوزال تحقیقی و لیست مقالات چاپ شده همگی جزو مدارک مهم برای اپلای دکتری هستند.
از دید ایشان، در ابتدا باید شناخت کامل از دانشگاه بدست بیاوریم و فرم ثبت نام دانشگاه و بورسیه را دقیق مطالعه کنیم. در صورت وجود ابهامات می توان به هماهنگ‌کننده یا Coordinator مراجعه کرد. اپلای برای تحصیل در مقطع دکترا با سایر دوره های دانشگاه متفاوت است. شما باید نشان دهید کاندیدای مناسبی برای اپلای برای دکترا در آن دانشگاه هستید. دراین بین، برای تأثیرگذاری مناسب باید بتوانید ایمیل مناسب به استاد بفرستید، لذا نیاز خواهید داشت که از نمونه ایمیل به استاد برای اپلای دکتری با رعایت نکاتی که در نگارش ایمیل ذکر شده است استفاده کنید.
ایمیل، به عنوان اولین ارتباط شما با یک استاد است پس با درنظرگرفتن زمینه تحقیق استاد، به تجربه کاری، مهارت ها و کارهای تحقیقاتی قبلی خود اشاره کنید. متقاضی می‌تواند با مراجعه به وب سایت رسمی دانشگاه و استاد، مروری اجمالی بر انتشارات پژوهشی استاد، پروژه‌های قبلی و فعلی داشته باشد. برای اینکه یک انتخاب خوب باشید، باید تمام دستاوردها و تخصص خود را لیست کنید تا چشم‌انداز روشنی در موردعلاقه خود را در زمینه تحقیق استاد ارائه دهید. از هرگونه اصطلاحات عامیانه و از هر نوع پیچیدگی خودداری کنید. در نتیجه ایمیل باید شخصی، صادق، دقیق و کاملا جزئی باشد.
در آخر ایمیل خود را قبل از ارسال به استاد بررسی کنید که این کار به شما کمک می‌کند پیام خود را به بهترین شکل منتقل کنید. نمونه ایمیل به استاد برای اپلای دکتری با گشت‌وگذار در اینترنت به وفور یافت می‌شود، شما می‌توانید با مراجعه به آنها و رعایت نکات بالا یک ایمیل مناسب برای خود آماده کنید.
برای مقطع دکتری یا Postdoc داشتن پروپوزال همراه با نوآوری و خلاقیت برای دریافت بورسیه و فاند ضروری است. مهم‌ترین نکته برای انتخاب یک موضوع و نوشتن پروپوزال آن است که مطمئن باشید به تحقیق در مورد آن موضوع اشتیاق دارید زیرا شما قرار است برای مدت‌زمان قابل‌توجهی روی موضوع انتخابی خود کار کنید و درواقع بخشی از زندگی خود را روی این کار سرمایه‌گذاری نمایید. در کنار پروپوزال، اهمیت ارتباط‌گیری یا Networking نیز بسیار زیاد است.
روزمه یا CV یکی از مهم‌ترین مدارک لازم برای اپلای تحصیلی یا کاری در تمام مقاطع است. در ضمن هنگام تایپ و نوشتن رزومه تحصیلی دقت خود را بالا برده و از خطاهای تایپی و غلط املایی و گرامری به شدت پرهیز کنید. چرا که کوچک ترین اشتباه تایپی در نگارش رزومه تحصیلی به قیمت از دست دادن فرصت گرفتن پذیرش دانشگاهی تمام خواهد شد. بخش سوابق تحصیلی خود را به ترتیب زمانی معکوس از آخرین و بالاترین مدرک تا قدیمی ترین مدرک دانشگاهی خود بنویسید. برای هر بخش نیز مقطع تحصیلی، نام رشته تحصیلی، نام دانشگاه و موسسه آموزشی و عنوان پایان نامه‌ی خود را بنویسید.
لیست مقالات و کتاب هایی که چاپ کرده اید، کلیدی ترین بخش رزومه ی تحصیلی شما است. درباره این بخش اصلاً نیازی به رعایت ترتیب زمانی معکوس و دسته بندی مقالات و کتاب ها نیست بلکه توصیه می شود که بدون توجه به تاریخ انتشار و نوع آن اثر، از مهم ترین و مشهورترین آن ها شروع کنید و به ترتیب مقالات و کتاب های کم اهمیت تر را به لیست خود اضافه کنید. مدرک زبان یکی از مدارک حیاتی برای مهاجرت تحصیلی است. مدارک مورد نیاز برای اپلای تحصیلی را می‌توان در وبسایت دانشگاه‌های مورد نظر خود مشاهده کرد. مدرک زبان نیز یکی از مدارک مهمی است که ۹۹% دانشگاه‌های کشورهای مختلف از متقاضیان تحصیل در این دانشگاه‌ها درخواست می‌کنند.
وی در ادامه این موضوع را مطرح کرد که در مقاطع ارشد و مخصوصا دکترا به علت اینکه خیلی از بورس های تحصیلی به زمینه های تحقیقاتی تعلق می گیرند، متقاضی باید در زمینه تحقیقاتی مورد نظر، سابقه علمی داشته باشد. از این رو نوشتن مقاله برای مهاجرت تحصیلی دارای اهمیت ویژه ای دارد.نوشتن مقاله برای اپلای کافی نیست و مرحله اول است. هر چه مقاله در ژورنال هایی با ایمپکت فکتور (Impact Factor) بالاتر چاپ شود، از اعتبار بیشتری برخوردار می شود. از سوی دیگر تاثیر مقاله ISI در مهاجرت تحصیلی بیشتر از مقالات کنفرانسی و علمی پژوهشی است و تاثیر مقاله در بورسیه در مقطع تحصیلی دکتری بیشتر از کارشناسی ارشد است. زیرا در مقطع دکتری بیشترین بورسیه به زمینه تحقیقاتی مورد نظر اختصاص پیدا می کند کار تحقیقاتی مرتبط با رشته شما در بخش سوابق کاری روزمه (قدرت رهبری یک کنفرانس یا یک Work Shop) بسیار پر اهمیت است. اثرگذاری شما در تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی در سطح ملی یا حتی جهانی، به عنوان نقطه قوت شما در نظر گرفته می‌شود. توصیه‌نامه‌ها در فرایند پذیرش شما نقشی حیاتی بازی می‌کند. یک Letter of Recommendation به‌تنهایی می‌تواند نگاه کمیته پذیرش به متقاضی و درنتیجه شانس پذیرش او را متحول کند. کمیته‌های پذیرش در همه دانشگاه‌ها اهمیت بسیار زیادی به LOR شما می‌دهند زیرا، ارزیابی متقاضی توسط اساتیدی/مدیرانی است که طی یک دوره زمانی از نزدیک با او کارکرده‌اند و بر او نظارت داشته‌اند.
در آخر، دکتر علم با تاکید بر میزان اهمیت مصاحبه برای گرفتن پذیرش و بورسیه نکات قابل توجهی را بیان کرد. گرچه فرآیند ارسال درخواست application process به دانشگاه را کامل کرده‌اید، اما همچنان یک مانع دیگر برای دریافت پذیرش پیش روی شماست. این سوال از جمله سوالاتی است که حتما در مصاحبه از شما پرسیده می‌شود، و ممکن است به اشکال متفاوتی مطرح گردد، برای مثال ممکن است بپرسند "دلیل شما از انتخاب این دانشگاه چیست؟". این سوال میزان دانش و اطلاعاتتان درباره دانشگاه را می سنجد و به مصاحبه کنندگان این امکان را می دهد تا انگیزه شما را بدانند. باید، از قبل، در مورد انگیزه و دانشگاه متناسب با هدف تحصیلی خود فکر کنید – بعبارتی تطابق تحصیلات با علاقه را مدنظر قرار دهید. تنها درباره مواردی از قبیل زیبایی دانشگاه یا "خوب بنظر رسیدن" این رشته صحبت نکنید. سعی کنید به دلایل دقیق و متفکرانه، متناسب با رویکرد دپارتمان آموزشی برای این رشته، و یا امکانات ویژه و سطح علمی بالای دانشگاه اشاره کنید.
نویسنده گزارش: مهرناز رزاقی ، دبیر گروه مطالعات تروریسم نوین
جهت ارجاع علمی: علم صالح، « تكنيك‌هاي عملي-تجربيِ نگارش استاندارد بین‌المللي در رشته روابط بین‌الملل و علوم سیاسی»، کارگاه تخصصی گروه مطالعات تروریسم نوین 21 اردیبهشت 1401، تاریخ انتشار در سایت مرکز: 1401/3/18