برگزاری نشست «برجام و نظم امنیتی خلیج فارس»؛ با تحليل و ارايه دكتر «مارک فینو» (سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه)
اولین نشست گروه مطالعاتی خلیج فارس و کشورهای همجوار در سال جدید تحصیلی (1400-1401) روز چهارشنبه 17 آذرماه ۱۴۰۰ با سخنرانی «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه و دبیر بخش عدم اشاعه در مرکز سیاست امنیتی ژنو (GCSP) و با حضور دکتر قدیر نصری، رییس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، دکتر سید جواد صالحی ناظر علمی گروه مطالعات خلیج فارس، دکتر جواد حیران نیا مدیر گروه مطالعات خلیج فارس و با مدیریت دکتر وحید پورتجریشی دبیر گروه مطالعات خلیج فارس و جمعی از میهمانان، پژوهشگران و اعضای گروه برگزار شد.
در این نشست موضوع «برجام و نظم امنیتی خلیج فارس» مورد بررسی و موارد مربوط به آینده مذاکرات هسته ای جاری میان ایران و طرف های برجام مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
آقای فینو در جریان سخنرانی خود در این نشست با تاکید بر اینکه روی کار آمدن دموکرات ها در آمریکا، مسیر توافق احتمالی هسته ای با ایران را به نسبت دولت قبلی این کشور در زمان ترامپ ساده تر خواهد کرد، گفت: امکان رخداد برخی تغییرات در خصوص رویکرد دولت جدید دموکرات ایالات متحده به نسبت دولت قبلی در خصوص برنامه هسته ای ایران وجود دارد. وی همچنین با اشاره به اهمیت رفع تحریم ها به عنوان لازمه دستیابی به موفقیت در مذاکرات برجامی گفت: بایدن از علاقه خود برای بازگشت به برجام سخن گفته و البته این بازگشت شامل رفع تحریم ها خواهد بود.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این موضوع که دولت جدید ایران از تمایل خود برای بازگشت به مذاکرات برای دستیابی به قراردادی بهتر با غرب سخن گفته، تاکید کرد: مشکل بدبینی های ایجاد شده در مذاکرات، مربوط به برداشته شدن تحریم ها و در حقیقت، سرعت رفع آنها است.
دیپلمات سابق وزارت خارجه فرانسه ضمن استقبال از روند مذاکرات هسته ای با تیم جدید ایران، مواضع تهران را مورد تمجید قرار داده و گفت: مذاکرات بسیار محکم و جدی است و این نشانه خوبی است. وی در خصوص نقش روسیه و چین در روند احیای برجام نیز اظهار داشت: چین و روسیه همواره به دنبال احیای فوری برجام هستند. اما آنچه روسیه، چین و طرف های اروپایی نیز بر سر آن اتفاق نظر دارند، بازگشت برنامه هسته ای ایران به چارچوب برجام است.
آقای فینو با انتقاد از رویکرد فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران گفت: کمپین فشار حداکثری دولت قبلی آمریکا که با حمایت اسرائیل همراه بود، منجر به ایجاد وضعیتی بسیار بدتر از گذشته، یعنی آنچه امروز شاهد آن هستیم، شد.
وی در خصوص ادامه روند مذاکرات و چشم اندازی پیش روی آن نیز گفت: از دید طرف غربی، دو راه وجود دارد: یا ایران به توافق هسته ای بازگشته و تحریم ها علیه شرکت های ایرانی برداشته شود؛ یا وضعیت به همین روند فعلی ادامه یافته که البته وضع تحریم های بیشتر و کاهش ارتباط و تجارت شرکت های ایرانی با خارج در این صورت طبیعی خواهد بود.
به گفته دبیر بخش عدم اشاعه در مرکز سیاست امنیتی ژنو، موضع اسرائیل در خصوص برجام نیز درست همانند زمان نخست وزیری نتانیاهو بوده و تل آویو تمام تلاش خود را برای به تعویق انداختن فرآیند مذاکرات و دستیابی احتمالی به توافق انجام خواهد داد. وی در همین خصوص افزود: این همان اقدامی است که در زمان دولت اوباما نیز رخ داد و علیرغم اقدامات رئیس جمهوری وقت آمریکا، نتانیاهو سعی کرد اعضای کنگره را در برابر توافق هسته ای با ایران با خود هم صدا کند.
آقای فینو در خصوص نقش مخرب رژیم صهیونیستی و تلاش آن برای ایجاد اخلال در روند فعلی مذاکرات میان ایران و طرف های برجامی گفت: اکنون نیز اسرائیل از طریق انجام عملیات خرابکارانه و تروریستی علیه برنامه هسته ای ایران، تلاش میکند تا جای ممکن، پیشرفت برنامه هسته ای تهران را به تعویق بیندازد.
وی ضمن استقبال بازگشت ایران به میز مذاکرات با شرکای برجامی خود، گفت که درست مانند دور قبلی مذاکرات، بهترین راه موجود، قرار گرفتن ایالات متحده و ایران بر سر یک میز و مذاکرات دوجانبه میان تهران و واشنگتن به عنوان فصل الخطاب مذاکرات هسته ای وین بوده و تاکید کرد که بدون انجام مذاکرات دوجانبه و حل و فصل مشکلات میان تهران و واشنگتن، بعید به نظر می رسد مذاکرات برجامی در مسیر درست خود پیش رفته و اثر بخشی داشته باشد.
ایشان همچنین در پاسخ به سوال یکی از حضار در جلسه، که آیا اروپا می داند که تاثیر فشار تحریم ها، بیش از نخبگان سیاسی بر دوش مردم ایران بوده یا خیر، گفت: آنچه مسلم است نه تنها در مورد ایران، بلکه اساسا فشار هر تحریم اقتصادی بر روی مردم کشور تحت تحریم بوده و نخبگان سیاسی به نسبت مردم، فشار کمتری را متحمل خواهند شد. با اینحال، ایران برای رفع تحریم های غرب علیه تهران، راهی جز مذاکره و توافق با غرب برای دستیابی به یک توافق خوب در پیش ندارد و که دستیابی به چنین توافقی بدون شک، پیش شرط رفع تحریم ها است.
این استاد دانشگاه در آخرین بخش از سخنان خود بر اهمیت دسترسی آژانس به تاسیسات و رصد آن دسته از فعالیت های هسته ای که در متن برجام قید شده تاکید کرده و گفت که بدون اعطای حق این بازرسی ها، دستیابی به توافق ممکن نیست.
گزارش: وحید پورتجریشی، دبیر گروه مطالعاتی خلیج فارس و کشورهای همجوار
جهت ارجاع علمی: ارائه/ مارک فینو(سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه) ،« برجام و نظم امنیتی خلیج فارس»، نشست گروه خلیج فارس و کشورهای همجوار، 1400/9/17
نویسنده
