گزارش گروه امنیت انرژی

روز سه ­شنبه 14اسفندماه 1397 دومین نشست از سلسله نشست ­های آموزشی گروه امنیت انرژی پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با حضور دکتر مریم پاشنگ مدیر گروه  و برخی پژوهشگران مهمان برگزار شد. 

دکتر پاشنگ در ابتدامقدمه ای در زمینه تأثیرگذاری شرایط بازارهای نفت بر امنیت انرژی کشورهای صادرکننده و مصرف کننده در سطح جهان مطرح نمود و در تکمیل توضیحات خود به این نکته اشاره کرد که روند صعودی قیمت­های نفت به دنبال بالا بودن میزان تقاضا در مقایسه با عرضه، افزایش دهنده­ی قدرت چانه ­زنی تولیدکنندگان است، گرچه چنین شرایطی پایدار نبوده و بر رشد اقتصادی تأثیر منفی بر جای می­گذارد. با کند شدن رشد اقتصاد و تغییر توازن بین عرضه و تقاضا به نفع عرضه، قیمت­ ها روند نزولی خواهند گرفت و در چنین وضعیتی بازار، قدرت چانه­ زنی و مانور مصرف کنند­گان را افزایش خواهد داد. در حال حاضر به­ ویژه پس از انقلاب، شیل­ های نفتی در امریکا، معادلات بازارهای نفت را نسبت به گذشته پیچیده ­تر کرده­ اند، و شرایط به­ گونه­ ای شده است که قیمت­ ها نسبت به شوک­ های عرضه، نظیر کاهش تولید ونزوئلا واکنش معنا داری نشان نمی­ دهد، حتی شاهد کاسته شدن از حساسیت بازار نسبت به اخبار نفتی و نشانه­ هایی هستیم که از سوی بازیگران اصلی و تأثیرگذار نفت ارائه می­شوند.

همچنین باید گفت: برخلاف بازارهای منطقه­ ای گاز، بازارهای نفت جهانی هستند، با این وجود مصرف کنندگان برای کاهش هزینه­ های حمل و نقل خواهان خریداری نفت خام مورد نیاز خود از صادرکنندگانی با فواصل جغرافیایی کوتاه­ تر و امن­ تر هستند، چرا که در روابط تجارت نفت و در شرایط عادی، قیمت و به­ صرفه بودن از لحاظ اقتصادی مهم­ترین عامل تعیین کننده محسوب می­شود. 

   در پایان دکتر پاشنگ بحث خود را با پرداختن به موارد تأثیرگذار در بازاریابی و فروش نفت خام خاتمه داد. وی کیفیت نفت خام، فاصله بازار مصرف و تولید، شرایط بازار نفت­کش ­ها، کیفیت تأسیسات پالایشگاهی و هم­چنین انعطاف­ پذیری تأسیسات نسبت به پالایش انواع بیش ­تری از نفت خام­ ها از بعد کیفی، اولویت ­بندی در سبد تقاضای فراورده­های نفتی در بازار مصرف و ... را از جمله مهم­ترین موارد تأثیرگذار در بازاریابی و فروش نفت خام برشمرد و مورد بررسی قرار داد.

نویسنده: گلاره رستگارنیا، (دبیر گروه امنیت انرژی)