واقع بینی راه گذر از بحران و رسیدن به صلح میان کشورهای منطقه
مسایل منطقه و بحران‌هایی که به‌شدت موقعیت آن را در خطر جنگ قرار داده است موضوعی است که اندیشه عقلای کشورهای منطقه و کشورهای دیگر ازجمله اروپایی‌ها و سازمان ملل را به خود مشغول ساخته است. سطح بحران به دلیل تهاجمات تبلیغاتی بعضی از کشورهای منطقه و افزایش مداوم آن طلب می‌کند تا به‌منظور اجتناب از جنگ و رسیدن به یک صلح پایدار در منطقه نظرات کارشناسی متخصصان را بازتاب دهیم. این متخصصان همواره درصدد آن هستند که با واقع بینی خطرات جنگ را گوشزد کرده و نظرات افراد و عموم را به صلح در منطقه جلب کنند. آقای دکتر موسوی رئیس مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه ازجمله کسانی هستند که سالها به تحقیق و انتشار نشریات مختلف پرداخته و نظرات کارشناسان، سیاستمداران و عموم را به مسئله صلح و همکاری منطقه‌ای جلب کرده است؛ بنابراین در مصاحبه‌ای که با ایشان به عمل آورده ایم نظرات ایشان را در این موارد جویا شده ایم.
آقای دکتر موسوی، اخیرا اسراییل با توجه به شکست مخالفان در سوریه که موید پیروزی حاکمیت سوریه است و انجام انتخابات در لبنان، بدون اعلام آشکار پایگاه های مختلف در سوریه و ازجمله مستشاری ایران را مورد حمله‌های هوایی متعددی قرار داده است؛ این حملات را چگونه ارزیابی می‌کنید و دلایل اسراییل برای حمله را در چه می‌دانید؟
عملیات نظامی رژیم اسراییل در سوریه سابقه دارد، هرازچند گاهی این‌گونه عملیات با اهداف ایذایی و تاكتیكی انجام می شود، در شرایط فعلی كه لبنان درگیر انتخابات بوده و سوریه به‌تازگی از بحران تصنعی سلاح های شیمیایی خارج شده است، رژیم اسراییل از فرصت استفاده كرد و با هویت پنهان اقدام به برخی عملیات نمادین علیه حضور مستشاری ایران در سوریه كرد. بدیهی است جمهوری اسلامی ایران پاسخ مناسب را در زمان مناسب خواهد داد، اما این‌گونه نیست كه اقدامات تحریك كننده اسراییل بتواند استراتژی درازمدت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران را در سوریه و لبنان تحت تاثیر قرار دهد. بنظر می رسد فرصت‌طلبی‌های اسراییل در جنگ‌افروزی بیش از آنکه جنبه راهبردی داشته باشد، به دنبال تحریك جمهوری اسلامی ایران برای پاسخگویی و نگهداشتن نیروهای آمریكایی در سوریه باشد. اسراییل و عربستان از خروج سربازان آمریكایی كه در جهت اعمال سیاستهای ترامپ «آمریكا، نخست» است نگران هستند و درصددند آمریكایی ها را قانع به ماندن در سوریه كنند.
دلایل دفاع ایران از دولت سوریه برای مقابله با داعش را از چه نظر مهم می دانید و حمایت روسیه و ایران را در پیروزی بشار اسد برای شکست دادن داعش چقدر بااهمیت تلقی می‌کنید؟
بدیهی است حفظ دولت قانونی سوریه در مقابل جریان های تروریستی و تجزیه‌طلب كه بر اساس دعوت سوریه از نیروهای مستشاری ج.ا.ا بوده است، امری مشروع و در جهت ثبات منطقه ای است. حوادث سال گذشته در كاهش قدرت داعش و نیروهای تكفیری در سوریه نشان داد كه حق با جمهوری اسلامی ایران بوده است، ثبات در سوریه به سود منطقه خاورمیانه است، لبنانی ها و شیعیان لبنان در میان دو قدرت منطقه ای رژیم صهیونیستی و سوریه قرار دارند، لذا جمهوری اسلامی ایران مایل است كه دولت سوریه همچنان در جبهه مقاومت بماند، حضور جریان های تكفیری و تروریسم افراطی می تواند توازن را در لبنان و سوریه به سود رژیم صهیونیستی برهم زند، حمایت جمهوری اسلامی ایران از حكومت بشار اسد با چنین اهدافی صورت می گیرد، ضمن آنکه جریان های تكفیری ویروس منطقه ای بودند كه عراق را درنوردیده بود و به‌سرعت می توانست جمهوری اسلامی ایران را نیز درگیر بی ثباتی كند. اهداف روسیه اگرچه در هماهنگی و همسویی با ج.ا.ا است، اما در چارچوب منافع ژئوپلیتیک آن كشور در دریای مدیترانه و خاورمیانه باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
سوریه مدتی پیش اعلام کرده بود که سلاح های شیمیایی خود را معدوم کرده است ولی اخیرا کشورهای غربی و آمریکا این کشور را به بمباران شیمیایی مخالفان متهم ساخته‌اند؛ به نظر شما آیا واقعا سوریه در این کار دخالت نظامی داشته است و در غیر این صورت هدف تهاجم تبلیغاتی کشورهای غربی به چه منظوری صورت گرفته است؟
استفاده از سلاح شیمیایی ضد انسانی و در زمره استفاده از سلاح های کشتارجمعی محسوب می شود، قربانیان سلاح های شیمیایی در ایران نیز، همچنان از پیامدهای آن رنج می برند، مردم و سربازان ایرانی مظلوم ترین قربانیان این سلاح ها بوده اند، جمهوری اسلامی ایران قاطعانه اقدامات غیرمتعارف و ناجوانمردانه را در جنگ ها محكوم می كند، اما درباره حملات شیمیایی در سوریه باید دید چه بازیگرانی سود می برند، دولت سوریه كه در آستانه پیروزی و اخراج كامل نیروهای تكفیری است، بدیهی است که انگیزه ای برای تشدید بحران در سطح جهانی را ندارد، زمانی كه چالش ها در سطح ملی و منطقه ای قابل حل است، نیازی به اردوكشی قدرت های بزرگ وجود ندارد، بنابراین بازیگرانی كه منافع آنان در معرض خطر است، بیشترین سود را از درگیر كردن آمریكا و غرب در سوریه می برند، ما انگشت اتهام را به دولتهای حامی تروریسم نظیر عربستان، اسراییل و حتی جنگ‌طلبان ارتش آمریكا و برخی دولتهای غربی كه مایلند سیاست خروج سربازان آمریكایی از سوریه كه توسط ترامپ اعلام شده بود، منتفی شود متوجه می كنیم.
عربستان بارها اعلام کرده است که ایران با حمایت تسلیحاتی و لجستیکی از یمن، موجب به خطر افتادن امنیت کشورهای منطقه به ویژه کشورهای عربی شده است؛ نظر شما در این باره چیست؟
یمن كشور مظلوم، فقرزده و جنگ‌زده‌ای است كه همسایه ثروتمندی را در كنار خود دارد و درحالی‌که از ثروت نفتی جزیره العرب محروم است، موردتهاجم اقدامات وحشیانه این همسایه ثروتمند خود قرار دارد. موقعیت ژئوپلیتیک یمن در دریای سرخ كه این آبراه را به دریای مدیترانه متصل می كند، این كشور را معرض تاخت‌وتاز عربستان و همكاری اسراییل و امارات به نیابت از انگلیس قرار داده كه خواهان سلطه بر تنگه بابالمندب است، موقعیت استراتژیك یمن، راه تنفس اسراییل را نیز آسیب پذیر كرده است. بنابراین یمن یك كشور بی‌دفاع است؛ بنابراین حمایت از چنین مردمی یك وظیفه انسانی و جهانی است، متأسفانه مسئله یمن همچنان در دستور كار سازمان ملل و شورای امنیت قرار ندارد و رژیم عربستان با فرصت طلبی زیرساخت‌های این كشور را نابود و مردم بی دفاع را در معرض گرسنگی، بیماری و مرگ قرار داده است. ایران وظیفه خود می داند مردم یمن را حمایت كند، اگرچه راه حل سیاسی منصفانه تنها راه حل بحران یمن است.
آقای دکتر موسوی، دلیل گسترش سیاست تبلیغاتی تهاجمی عربستان در منطقه ازجمله در لبنان، عراق و یمن علیه ایران را در چه می دانید و به نظر شما چرا عربستان سعودی سعی دارد به پشتوانه اسراییل و آمریکا به چنین اقدامات مخاطره‌آمیز که صلح منطقه را به خطر میاندازد دست بزند؟
عربستان از چهره یك دولت محافظه كار سنتی و نیز عقلانی خارج شده و در منطقه دایماً به ماجراجویی دست می زند، متأسفانه علیرغم آنکه چشم‌انداز ۲۵ ساله این كشور بر مبنای یك توسعه درونزا طراحی شده است؛ اما همچنان به پشتوانه آمریكا و اسراییل گمان می كند كه با تنش‌آفرینی به‌ویژه در سوریه، لبنان، یمن و حتی عراق و حمایت از تروریسم تكفیری می تواند خصومت های تاریخی خود را با ج.ا.ا به نتیجه برساند. توصیه ما به رژیم عربستان آن است كه از توسعه طلبی و تلاش برای درگیر كردن آمریكا علیه جمهوری اسلامی ایران دست بردارد. عربستان ظرفیت چنین حضوری را ندارد، بنظر می رسد عقلای این كشور نیز از اقدامات ولیعهد جوان سعودی دلخوشی ندارند. كسی كه در یك خانه شیشه ای زندگی می كند، سنگ پرانی نمی كند، امیدواریم رژیم این كشور مجدداً عقلانیت خود را بازیافته و به رفتارهای خصمانه و خشمگینانه كه در رسانه های منسوب به این كشور علیه ایران منعكس است، پایان دهد. جمهوری اسلامی ایران مایل است عربستان به‌ویژه در مسئله یمن، خشونت و آدم كشی را متوقف كند و به راه حل های سیاسی تن دهد. بدیهی است جمهوری اسلامی ایران هر زمان كه عربستان در قضیه یمن اعلام آمادگی كند مشروط بر آنكه از تمامیت‌خواهی دست بردارد و به راه‌حل‌های منصفانه تن دهد؛ بنابراین ایران از مذاكرات «یمنی- یمنی و عربستان» در چارچوبهای منطقه ای استقبال می كند.