سخنرانی رئیس پژوهشکده در کنفرانس «کلوپ والدای» مسکو
کنفرانس سالیانه «کلوپ والدی» با مشارکت سیاستمداران، روسای موسسات پژوهشی، نخبگان روشنفكري-دانشگاهی و پژوهشگران مسائل جهانی و منطقه ای با عنوان «خاورمیانه: چه زمانی فردا می رسد؟» به مدت دو روز در تاریخ 28-27 فوریه 2017 در مسکو برگزار شد. از ایران دکتر کیهان برزگر رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه همانند سال گذشته در این کنفرانس شرکت کرده و در جلسه ششم با عنوان «بازیگران منطقه ای: مسئولیت بازیگر قوی» به سخنرانی پرداخت.
رئیس پژوهشکده در ابتدا ضمن رد رویکرد «قومی- مذهبی محور» در تحلیل مسائل جاری منطقه که از سوی بعضی از مشارکت کنندگان عربی مطرح شد، بر اهمیت تحلیل مبتنی بر امنیت ملی و «دولت محور» در تجزيه و تحليل مشكلات منطقه اي تأکید کرد. وی ظهور گروه های تکفیری مثل داعش و القاعده و غیره و همچنین رقابت های ژئوپلیتیک بین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای را یک تهدید برای امنیت ملی ایران دانست و بر این نکته تأکید کرد که نباید غافل شد که تحولات منطقه ای چالش های جدیدی هم برای امنیت و منافع ملی ایران به همراه داشته و اینکه سیاست منطقه ای ایران در درجه نخست واکنشی به دفع این تهدیدات است.
وی در ادامه تأکید کرد که ایران نیز در روند جاری بحران های منطقه سعی در سازگاری خود با شرایط منطقه ای داشته و از این لحاظ به بعضی از محدودیت های خود نیز پی برده است. وی اظهار داشت ماهیت چند لایه ای مشکلات منطقه ای نیاز به اتخاذ یک سیاست چند جانبه برای حل این بحران ها را ضروری می کند. بر این مبنا، ولی هرگونه توافق احتمالی بین روسیه و آمریکا بر سر بحران سوریه را به ضرر راه حل سیاسی دانست و تأکید کرد دوجانبه گرایی رئیس جمهور آمریکا «ترامپ» حل مسائل منطقه ای را به تأخیر انداخته و منجر به تضعیف چندجانبه گرایی در حال ظهور در منطقه می شود.
دکتر برزگر در پایان در مورد وضعیت «خاورمیانه فردا» که موضوع اصلی پنل 6 بود اظهار داشت که زمینه های «تغییر» در منطقه خاورمیانه جدی است. بحران های منطقه ای، رشد افراط گرایی و بی ثباتی، ظهور تروریسم داعش با ماهيت پيچيده و غیره سبب شده اند تا مردم منطقه از دولت های خود مسئولیت بیشتری بخواهند و بر اتخاذ رویکرد های مستقل سیاسی- امنیتی و ملی كشورها تأکید کنند. از این لحاظ، نوعی عصر «نگاه به درون» (Inward Looking) در استراتژی سیاست خارجی کشورهای منطقه پدیدار شده که تمرکز اصلی آن ها تکیه بر منابع قدرت ملی از یک سو و بهره برداری از امتیاز ژئوپلیتیک از سوی دیگر است. ایران، ترکیه و حتی عربستان سعودی از این قاعده مستثنی نیستند. همین تحول، علي رغم بعضي از چالش هاي جاري، زمینه را برای ادغام بیشتر منطقه ای و همكاري اين كشورها در "خاورمیانه فردا" فراهم می کند.