انتشار کتاب پژوهشگر مهمان مركز مطالعات استراتژيك خاورميانه
کتاب «کالبدشکافی داعش (ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راهبردها، و پیامدها)» به قلم سیدعلی نجات، پژوهشگر مهمان پژوهشكده مطالعات استراتژيك خاورميانه، توسط مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران منتشر شد.
در پیشگفتار این کتاب آمده است:
در چند دهۀ اخیر، خاورمیانه و شمال آفریقا کانون بحران‌های گوناگون و متعددی بوده است. دراینمیان، یکی از پدیده‌های نوینی که منطقه را با تنش و بحران مواجه ساخته، رشد و فعالیت جریان‌های اسلام‌گرای رادیکال است.
گسترش و فعالیت این گروه‌ها درحال حاضر یکی از مهم‌ترین معضلات منطقۀ استراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا به‌شمار می‌رود. گروه‌های سلفی جهادی ـ تکفیری با اتخاذ رویکردهای افراط‌گرایانه، ضمن تکفیر مخالفان و منتقدان خود، همۀ آنها را کافر، و کشتن آنها را مباح می‌دانند.
امروزه یکی از مهم‌ترین و تندروترین گروه‌های فعال در خاورمیانه و شمال آفریقا گروه موسوم به «داعش» است. با برآمدن این گروه در عراق و سوریه فصل نوینی از تحرکات تروریستی در تاریخ روابط بین‌الملل گشوده شد که نماد آن را می‌توان گذار از الگوی «سازمان القاعده» به الگوی «سازمان داعش» دانست.
داعش گروهی با اندیشه‌های تکفیری است که ریشه در برداشت‌های نادرست و غیرواقعی از دین و مذهب دارد. ریشۀ شکل‌گیری این گروه به سازمان «القاعده عراق» بازمی‌گردد؛ این جریان با طی فرازو‌نشیب‌هایی در طول سالیان اخیر، با توجه به بی‌ثباتی عراق و بحران سوریه فرصت احیا پیدا کرد و در آوریل 2013 با نام «دولت اسلامی در عراق و شام» که به صورت مختصر «داعش» خوانده می‌شود اعلام موجودیت کرد.
این گروه پس از تصرف مناطق گسترده‌ای از عراق و سوریه، با اعلام خلافت اسلامی، «ابوبکر البغدادی» رهبر این گروه را به عنوان خلیفۀ مسلمانان معرفی کرد و نام گروه خویش را به «دولت اسلامی» تغییر داد.
این گروه چند سال است که فعالیت‌های خشونت بار خود را در سوریه آغاز کرده و تا عراق نیز گسترش داده است. اعضای این گروه در سال 2015 حملات خود را تا اروپا، شمال آفریقا و حتی آمریکا نیز توسعه داده‌اند.
داعش علاوه‌بر تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی، تهدیدی جدی نیز برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود. در همین راستا، شناخت و پیگیری ماهیت این گروه از‌نظر منافع حیاتی و امنیت ملی برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت بسیار است؛ از همین‌رو، کتاب حاضر در قالب نُه فصل سعی دارد مسائلی از‌جمله: مبانی فکری و ایدئولوژیک، زمینه‌های شکل‌گیری، ساختار تشکیلاتی، راهبردها و چالش‌ها، و فرصت‌های گروه داعش را به‌طور کامل مورد واکاوی قرار دهد.
دراینمیان، یکی از ویژگی‌های کتاب این است که در تألیف آن، علاوه‌بر منابع فارسی و انگلیسی، از منابع عربی و کتاب‌های نظریه‌پردازان جریان‌های تکفیری، از‌جمله: «اداره التوحش» (مدیریت وحشی‌گری) اثر ابوبکر ناجی و «المذکره الاستراتیجیه» (یادداشت استراتژیک) نوشته عبدالله بن محمد نیز استفاده شده است. بی‌تردید، انتشار کتاب حاضر گام محکمی دربارۀ نظریه‌پردازی و درک عمیق‌تر جریان‌های افراط‌گرا در خاورمیانه خواهد بود.
مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، مطالعۀ این کتاب را برای دانشجویان رشته‌های علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، مطالعات منطقه‌ای، و همچنین پژوهشگران و علاقمندان به مسائل خاورمیانه، جریان‌های اسلامی، و مسائل امنیتی توصیه می‌کند. امید است که حاصل کار زمینه‌ای را برای تحقیقات بیشتر و دقیق‌تر فراهم نماید.