اسرائیل به دنبال امتیازگیری است؟
دکتر کیهان برزگر استاد دانشگاه و رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «تهدید به حمله نظامی آخرین فرصت برای رژیم اسرائیل برای امتیاز گیری از دولت اوباما است.» وی ادامه داد: «اسرائیلی ها به دنبال جنگ با ایران نیستند. منتهی گروهی از اسرائیلی ها که در حاکمیت این کشور حضور دارند و نسل سنتی نظامی این رژیم محسوب می شوند تفکر جنگ طلبانه دهه های 1960 و 1970 این رژیم را یدک می کشند و سعی دارند از تهدید به جنگ بیشترین بهره برداری سیاسی-امنیتی را انجام دهند.»
وی ادامه داد: «این گروه صحبت جنگ با ایران را همیشه می کنند و به صورت ماهوی به مسئله حمله به ایران اعتقاد دارند؛ اما به نظر من جامعه اسرائیل این آمادگی را ندارد که وارد جنگ با ایران شود.» وی افزود: «یعنی هرچقدر که آن نسل می خواهد اقدام به جنگ با ایران کند؛ اما نسل جوان و روشنفکر جامعه اسرائیل شدیدا مخالف جنگ می باشد. به عبارت دیگر پویایی های سیاست داخلی اسرائیل این اجازه را نمی دهد که دولت تندروی نتانیاهو سرخود اقدام به جنگ علیه ایران کند .»
این کارشناس مسائل بین المللی خاطرنشان کرد: «به همین دلیل است که یکی دو هفته پیش ایهود باراک خود را از جریان جنگ طلب اسرائیل کنار کشید و گفت مخالف جنگ با ایران است. این امر به دلیل فضای سیاسی داخل اسرائیل است که این اجازه را به حکومت اسرائیل نمی دهد.» این استاد دانشگاه تصریح کرد: «نقش روشنفکران و جامعه روشنفکری اسرائیل در جلوگیری از ماجراجویی حکومت اسرائیل علیه ایران خیلی مهم است. به خصوص نقش رسانه های اسرائیل که از طریق نوشتن سرمقاله های متعدد توانستند حکومت تندروی نتانیاهو را به گونه ای مهار کرده و اندیشه ضدجنگ را در جامعه اسرائیل نشر نمایند.»
وی خاطرنشان کرد: «به همین دلیل باید گفت جامعه اسرائیل که تحت تاثیر چنین نگاه هایی می باشد، عملا حکومت را مجبور کرده که ایده جنگ علیه ایران را کنار بگذارد.» برزگر تاکید کرد: «لذا من عملی کردن تهدید نظامی اسرائیل را در این مقطع زمانی جدی نمی گیرم. گرچه همانطور که در ابتدا عرض کردم این نسل سنتی حاکم، همیشه تفکر جنگ را در ذهن دارد؛ ولی زمانی که آنها برای عملی کردن ایده خود انتخاب کردند، زمانی است که ریسک این اقدام را بالا می برد.»
برزگر در توضیح دلایل خود برای پایین بودن احتمال حمله اسرائیل به ایران گفت: «یکی از این دلایل می تواند قدرت بازدارندگی ایران باشد و این امر برای اسرائیلی ها خیلی مهم است که واکنش ایران چه خواهد بود.» رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه ادامه داد: «دلیل دوم هم وجود فرهنگ ترس از جنگ در جامعه اسرائیل است که این اجازه را به حکومت اسرائیل نخواهد داد که اقدام به جنگ علیه ایران کند.» وی افزود: «دلیل سوم شرایط کنونی آمریکا است. به هر حال اسرائیلی ها هرچند این تفکر را دارند که آمریکایی ها حق ندارند درباره امنیت آنها قضاوت کنند؛ اما اسرائیل در درون منطقه یک کشور تنها است و اگر وارد جنگ با ایران شود مهمترین متحد اصلی خود (آمریکا) را از خود ناراحت خواهد کرد و این ریسک بزرگی برای اسرائیل محسوب می شود.»
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «آمریکا نیز از آنجا که در سال انتخابات قرار دارد؛ طبیعتا اگر اوباما بخواهد وارد این ریسک شود خیلی غیرقابل پیش بینی خواهد بود و تنها حرکتی که می تواند اوباما را که اکنون طبق نظرسنجی ها از رقیب خود جلوتر است را زمین بزند، همین مسئله حمله احتمالی اسرائیل به ایران می باشد. لذا اوباما تمام تلاش خود را خواهد کرد که این اتفاق نیفتد.» وی تاکید کرد: «از سوی دیگر دولت تندروی نتانیاهو سعی دارد تا از زمان اندک باقیمانده تا انتخابات آمریکا حداکثر استفاده را بکند و آخرین فرصت تحت فشار قرار دادن ایران را از طریق جدی نشان دادن خود برای حمله به ایران نشان دهد. چون خوب می داند که با انتخاب مجدد اوباما، فرصت برای تعامل با ایران در جامعه آمریکا مجددا فراهم می شود و اسرائیل شانس خود برای مهار قدرت ایران را از دست می دهد.»
وی ادامه داد: «البته این فشارهای اسرائیل منجر به واکنش منفی جامعه روشنفکری و سیاستگذاری آمریکا هم شده و اینکه اسرائیل از حد خود گذشته و در تمامی مسائل آمریکا دخالت مستقیم می کند» برزگر در پاسخ به این سوال که علت رجزخوانی ها و تهدیدات مکرر نتانیاهو چیست؟، گفت: «در این باره چند دلیل می تواند وجود داشته باشد. دلیل اول به انحراف کشاندن مسئله صلح میان فلسطین و اسرائیل است.»
وی ادامه داد: «اکنون اسرائیلی ها به هرحال به صورت خیلی جدی فلسطینی ها را محاصره کرده و هر کاری که می خواهند انجام می دهند و لذا قصد دارند افکار عمومی را از این اقدامات خود منحرف کنند.» وی افزود: «دوم اینکه تحولات جهان عرب به واقع اسرائیل را به انزوا کشانده و آنها از این مسئله احساس خطر جدی حتی برای بقای خود می کنند، چون عواقب این تحولات واقعا برای اسرائیل مشخص نیست. مثلا نوع برخورد مصر با روند صلح مشخص نیست و اکنون خیلی پیچیده شده است.»
وی ادامه داد: «سوم اینکه این مسئله می تواند نوعی مشروعیت برای حکومت اسرائیل ایجاد کند؛ چرا که حکومت اسرائیل مشروعیت خود را در تندروی و افراطی گری می بیند و پیش کشیدن تهدید وجودی ایران، ایجاد یک نوع مشروعیت کاذب برای اسرائیل کرده تا نشان دهد حکومت اسرائیل به مسئله امنیت وجودی اسرائیل توجه دارد.» این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «می دانیم که اسرائیل کشوری است که چندین جنگ در آن اتفاق افتاده و فرهنگ عمومی ترس برای بقا در درون جامعه اسرائیل بسیار قوی است و بنابراین هر حکومتی که بتواند این فرهنگ ترس را پررنگ کند و جنبه امنیتی به آن ببخشد، احتمالا می تواند مشروعیتی حداقل در قشر نظامی و سنتی برای خود ایجاد کند.»
وی ادامه داد: «اما این مسئله همزمان یک چالش است چون وقتی فرهنگ ترس بیش از حد خود را نمایان سازد باعث خواهد شد قشر روشنفکری اسرائیل، جوانان، زنان و به طور کلی پویایی های داخلی به حکومت اسرائیل فشار بیاورند که جنگ راه درست و اصولی نمی باشد و نباید وارد جنگ شد؛ چرا که آسیب های جدی به همراه خواهد داشت.»
نویسنده
کیهان برزگر
کیهان برزگر رئیس سابق پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه است. وی دانشیار روابط بینالملل در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی میباشد. حوزه مطالعاتی دکتر برزگر مطالعات سیاست خارجی، مسائل خاورمیانه و خلیج فارس، روابط ایران و آمریکا، و مسائل هستهای ایران است.