ایران و حوادث بحرین

حوادث بحرین هم از بعد ملی و هم از بعد ارزشی-ایدئولوژیك برای ایران حائز اهمیت زیادی است. به همین لحاظ موضع ایران در ارتباط با تحولات بحرین باید مبتنی بر برقراری نوعی تعادل بین "منافع" و "ارزش ها" با هدف تامین منافع ملی باشد. 
 

حساسیت ملی در ارتباط با بحرین از این روست كه بحرین در گذشته بخشی از خاك ایران بوده و پیوندها و ارتباطات فرهنگی، ‌تاریخی و هویتی میان ملتهای ایران و بحرین همچنان قوی است. این مساله را می توانیم در حجم رفت و آمدهای گسترده و علاقمندی موجود میان دو ملت ببینیم. از بعد ایدئولوژیك و ارزشی هم موضوع بحرین برای ایران بسیار حساس است چرا كه اكثریت جمعیت این كشور را شیعیان تشكیل می دهند و ایران هم کشوری شیعی است که با بروز انقلاب اسلامی ماهیت شیعی آن تقویت شده است. فراتر از این مسئله نوعی دلبستگی ارزشی و حمایت از همنوعان در ملت ایران نسبت به وقایع اسفبار سرکوب مردم بیگناه در بحرین وجود دارد. 
 

آغاز تحولات در جهان عرب مبتنی بر تقاضاهای مربوط به اصلاحات سیاسی، ‌تقاضاهای اقتصادی و حقوق اجتماعی و امنیت بشری شكل گرفت و اساسا جنبه فرقه ای نداشت. اما سیر تحولات در بحرین به خصوص حضور نیروهای نظامی عربستان سعودی در این كشور و حمایت امریكا از آن،‌ این تحولات را به سمت فرقه ای شدن و بحث شیعه و سنی بودن سوق می دهد. 
 

عربستان سعودی با اتخاد این سیاست دچار اشتباهی جدی و استراتژیك شده است چراكه ورود نیروهای این دولت خارجی واكنش ملت های دیگر منطقه از جمله ایران را نیز در پی داشته است. چنین وضعیتی ضمن تقویت جنبه فرقه ای بحرین می تواند عواقب غیر قابل پیش بینی و منفی برای امنیت منطقه ای و به تبع امنیت جهانی داشته باشد. 
 

حضور عربستان در بحرین که با هدف تسلط و کنترل جریانهای سیاسی در بحرین و کل منطقه خلیج فارس صورت گرفته در صورت پیروزی می تواند توازن قوا را در سطح سیاست داخلی بحرین و همچنین در سطح سیاست منطقه ای در حوزه خلیج فارس (یعنی حوزه فوری امنیتی ایران) و حتی منطقه خاورمیانه به ضرر ایران بهم بزند. این امر هم از لحاظ سیاسی-امنیتی وهم از لحاظ اقتصادی منافع ملی ایران را به خطر می اندازند. بی تردید ماجراجوئیهای نظامی خارجی ضمن اینکه به نیروهای بیگانه بهانه لازم را می دهد که با استدلال اتصال امنیت منطقه خلیج فارس به امنیت جهانی به حضور گسترده خود در منطقه  تداوم دهند منجر به گسترش نظامی گری و به تبع بی ثباتی در منطقه هم می شود. از لحاظ اقتصادی هم ایران دارای منافع زیادی در بحرین در حوزهای صدور و انتقال انرژی و تولید نفت و گاز است. ضمن اینکه بطور سنتی تبادلات تجاری بین بازرگانان دو کشور قوی بوده است.   
 

تاکنون دولت جمهوری اسلامی ایران بسیار با احتیاط مسائل بحرین را دنبال کرده است،‌ اما این مساله روز به روز در سطح افكار عمومی داخلی از جمله نویسندگان، روشنفكران، ‌فیلم سازان و مردم عادی حساسیت بیشتری پیدا می کند و همین مساله فشار بر دولت را افزایش می دهد تا موضع  سخت تری را نسبت به سیاست سرکوبگرایانه رژیم حاکم بحرین اتخاذ كند. تاكنون شدیدترین موضع در ارتباط با مسائل بحرین از سوی مجلس شورای اسلامی اتخاد شده است. از نظر مجلس حضور نیروهای خارجی در بحرین "بازی با آتش"است. این امر نشان می دهد که مسئله بحرین در سطح افکار عمومی ایران بسیار حساس است. در نتیجه این فشار،‌ نمایندگان هم بر اساس احساس مسوولیت خود خواهان مواضعی سخت تر و فعالتراز سوی دولت می شوند.   
 

این لحظه مهمی برای جمهوری اسلامی ایران است تا با ایجاد تعادل میان "منافع" و "ارزش ها" در حوزه سیاست خارجی و با یك دیپلماسی قوی با حمایت از تحولات بحرین به دنبال تامین منافع ملی خود باشد. یک سیاست می تواند برگزاری یک کنفرانس منطقه ای در تهران با شرکت تمام طرفهای درگیر منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف یافتن یک راه حل فوری برای پایان دادن سریع منازعه باشد. ایران همچنین باید با طرح جدی تر موضوع در مجامع بین المللی از جمله در سازمان ملل ابتکارعمل را بدست بگیرد.   
 

ایران باید از لحظه تاریخی پدید آمده استفاده کند و با حضوری فعال در تحولات منطقه ضمن پرهیز از بروز جنگ های فرقه ای به تثبیت جایگاه و نقش تاریخی خود در روابط منطقه ای و بین المللی پرداخته و همزمان اطمینان لازم به کشورها و ملت های دوست خود در منطقه بدهد که در لحظات بحرانی در کنار آنها خواهد بود. 

برگرفته از روزنامه روزگار  http://roozegardaily.com/pdf/90-01-15/01.pdf