پيروزي مردم مصر به مفهوم تهديد امنيت اسرائيل است
محمدعلي مهتدي، كارشناس مسائل خاورميانه در گفتوگو با خبرنگار ايسنا، با اشاره به استعفاي حسني مبارك و پيروزي مردم مصر در رسيدن به اهداف و خواستههايشان، اظهار كرد: حركت مردم مصر انقلاب به معني كامل كلمه بود. مردم مصر در اثر صبر و تحمل توانستند مبارك را به استعفا مجبور كنند و اين براي آنها يك تحول تاريخي است.
وي با بيان اينكه تحولات مصر بيترديد تاثيرات ژرفي بر كل منطقه خواهد گذاشت، اظهار كرد: در هفتههاي اخير همه جهانيان نفس را در سينه حبس كردهاند و منتظر بودند ببينند قيام مردم مصر به چه نتيجهاي ميرسد. رييس انجمن دوستي ايران و مصر، گفت: ملت مصر در برابر خود راه طولاني در پيشرو دارند.
مهتدي در پاسخ به اين سوال كه تا چه اندازه قيام مردم مصر را يك انقلاب به معناي كامل ميدانيد؟ گفت: اول آنكه همه ملت مصر قدم برداشتند و همه براي يك هدف مشترك. ما در مصر يك صداي واحد را از تمام شهرها و در ميان تمام اقشار شنيديم كه يك چيز را ميخواستند و آن سرنگوني نظام فعليشان بود.
اين كارشناس مسائل خاورميانه، ادامه داد: نظام مصر شايد جمهوري بود اما عملا يك حكومت خودكامه در آن استيلاء داشت كه ظواهر دموكراتيك را داشت اما انتخابات و پارلمان آن تقلبي و انتصابي بود و رژيم مصر دچار فساد شديد بود و ائتلافي از زر، پول و زور در مصر حاكميت ميكرد. اما آنچه مردم مصر عنوان كردند ايجاد دموكراسي، آزادي، تغيير قانون اساسي و انتخابات آزاد بود. وي گفت: معتقدم نظام مصر همچنان جمهوري خواهد ماند اما آنطور كه مردم ميخواهند.
رييس انجمن دوستي ايران و مصر، خاطرنشان كرد: رژيمي كه در سال 1952 با حركت افسران آزاد در مصر شروع شد در ژانويه 2011 پايان گرفت و جمهوري دوم را از اين پس شاهد خواهيم بود. بنابراين معتقدم حركت مردم مصر در بركناري حسني مبارك يك انقلاب كامل بود.
مهتدي در پاسخ به اينكه ارتش مصر در آينده سياسي اين كشور چه جايگاهي خواهد داشت؟ اظهار كرد: ارتش جايگاه مهمتري در آينده مصر خواهد داشت. ارتش مصر هرگز در طول 50 ، 60 سال گذشته اقدامي عليه مردم نكرده است و در 18 روز اخير از مردم حمايت كرده و حاضر نبوده در مقابل مردم بايستد.
اين كارشناس مسائل خاورميانه، ادامه داد: ارتش در طول سالهاي گذشته به همان ميزان كه مردم تحقير شدند مورد تحقير از سوي رژيم حاكم قرار گرفته است. ارتشي كه در سه جنگ عليه اسرائيل شركت كرده از كمپ ديويد به بعد به عنوان ارتشي كه عقيده و دشمن مشخصي ندارد و دشمن اصلياش از سوي رژيمش ناديده گرفته ميشود معرفي شد. بنابراين ارتش مصر جايگاه خود را در آينده اين كشور حفظ خواهد كرد.
وي درباره تاثير تحولات مصر بر رژيم صهيونيستي، خاطرنشان كرد: اين پيروزي به مفهوم تهديد امنيت اسرائيل است. البته بايد منتظر باشيم و ببينيم تاثير و تاثرات تا كجا پيش ميرود. ملت مصر كارهاي بسياري دارد كه بايد ابتدا آنها را محقق سازد اما مسلم است كه ملت مصر هميشه مخالف سياستهاي مبارك در جنگ 33 روزه، جنگ 22 روزه غزه و نيز همكاري مصر با رژيم صهيونيستي در ادامه محاصره نوار غزه بوده است.
رييس انجمن دوستي ايران و مصر، تاكيد كرد: يكي از عوامل نارضايتي مردم مصر درباره سياستهاي مبارك در حمايت از اسرائيل و اقدام عليه منافع ملت فلسطين بوده است. بنابراين دولتي كه پس از اين در مصر روي كار آيد اين سياستها را تغيير خواهد داد. اما اينكه اين تغيير تا چه اندازه خواهد بود مشخص نيست. بايد منتظر كامل شدن تحولات باشيم.
مهتدي اظهار داشت: براي آمريكا و رژيم صهيونيستي نقش منطقهاي مصر در حمايت از منافع آنها بسيار حائز اهميت است. انقلاب مصر تاثير زيادي بر امنيت رژيم صهيونيستي و استراتژي آمريكا در منطقه كه مبتني بر نفت و امنيت اسرائيل است خواهد گذاشت. پيروزي مردم مصر اين دو ستون را متزلزل خواهد كرد چرا كه بزرگترين اهرم اجراي اين استراتژي حسني مبارك بود كه با استعفاي وي و بركنارياش اين اهرم از دست رفته است و آمريكا امروز بيش از پيش نگران آينده خاورميانه و تامين منافعش است.
اين كارشناس مسائل خاورميانه، درباره تاثير تحولات مصر و خاورميانه بر جهان اسلام و نيز كشورهاي عرب منطقه، گفت: مصر در جهان عرب كشوري پيشرو بوده است و بر خاورميانه عرب تاثير زيادي داشته است. بنابراين اين تحولات قطعا بر منطقه و خاورميانه تاثيرگذار خواهد بود.
وي اضافه كرد: در كنار تحولات مصر كشورهاي ديگر هم در التهاب بسر ميبرند. آنها هم سعي دارند پيش از آنكه ملتهايشان بپا خيزند تا حدودي مردم را راضي سازند و امتيازاتي به آنها بدهند. اما وضعيت كشورهاي حوزه خليجفارس تا حدودي متفاوت است. در عين حال كه آنها هم شروع به دادن امتيازات و ارائه كمكهاي معيشتي به مردمشان بيش از گذشته هستند.
رييس انجمن دوستي ايران و مصر، با بيان اينكه مسئله مصر فقط بيكاري و مشكلات معيشتي نيست بلكه مسئله فلسطين و رفتار رژيم مبارك در اين باره كه مسئله اول جهان اسلام از نظر ملتهاي منطقه است يكي از موضوعات اساسي آنهاست، افزود: دولتهايي كه در مقابل اسرائيل و در حمايت از ملت فلسطين ايستادهاند امروز در ميان ملتهايشان از مشروعيت برخوردارند از جمله سوريه. با اينكه رژيم سوريه دموكراتيك نيست اما مشروعيت انقلابي و مردمي دارد و رژيم سوريه ترس و نگراني براي باز گذاشتن فضاي اينترنتي و مجازي در كشورش ندارد.
مهتدي درباره رويكرد ايران در قبال تحولات خاورميانه به ويژه مصر، اظهار كرد: بين ايران و مصر بطور تاريخي يك قاعده تاثير و تاثر وجود داشته است. دو كشور در طول تاريخ از يكديگر الهام گرفتهاند و در دو سوي خاورميانه دو كشور مهم منطقه محسوب ميشوند. البته بايد در اين ميان تركيه را هم اضافه كرد. چنانچه مثلث ايران، مصر و تركيه شكل گيرد و روابط اين سه كشور در اين مثلث مستحكم باشد ميتوانند منطقه خاورميانه را مديريت كنند و منطقه را به سمت استقلال سياسي و اقتصادي پيش ببرند تا جايي كه پاي نيروهاي خارجي را از منطقه قطع كنند.
اين كارشناس مسائل خاورميانه، تاكيد كرد: اما دولتمردان ما بايد با دقت و هوشياري عمل كنند تا تحولات در خاورميانه به نقطه ثابتي برسد.
وي گفت: بايد در مورد مصر فروتنانه و متواضعانه عمل كنيم. ملت مصر بردبار اما حساس است و به كرامت انساني خود احترام ميگذارد. بنابراين بايد در موضعگيريهايمان طوري رفتار كنيم كه به غرور ملي آنها آسيبي وارد نشود.
مهتدي با اشاره به قطع رابطه سياسي ايران و مصر در چند دهه گذشته، خاطرنشان كرد: رژيم مبارك مانع رابطه سياسي، فرهنگي، اجتماعي و حتي اقتصادي ميان دو ملت بود. بنابراين الان كه مصر در مرحله گذار و حساسي قرار دارد بايد در موضعگيريهايمان دقت عمل داشته باشيم. انقلاب مصر يك انقلاب بسيار جوان است و نبايد فكر كنيم آنها مثل ما بايد بينديشند و عمل كنند. بايد به جنبههاي عاطفي و احساسي تحرك مردم مصر توجه كنيم.
نویسنده
محمد علی مهتدی (ناظر علمی)
محمد علی مهتدی پژوهشگر ارشد , و ناظر علمی گروه جامعه و سیاست در لبنان در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه است. حوزه مطالعاتی آقای مهتدی مطالعات خاورمیانه و مسائل جهان عرب می باشد.