اشتباه استراتژیک اسرائیل در حمله به سوریه

هدف اعلامي رژيم اسرائيل از حمله به اهداف نظامي در دمشق، جلوگيري از دسترسي حزب الله به ادوات نظامي بوده که به اصطلاح منجر به "تغيير بازي" (Game Changer)  به ضرر اسرائيل مي شود. شايد اين حمله بتواند يک پيروزي محدود نظامي از سوي اسرائيل قلمداد شود ولي پي آمد هاي آن در تغيير بازي  در صحنه سياسي-امنيتي و حتي نظامي به ضرر اسرائيل را نمي توان نا ديده گرفت.

 

اسرائيل در بحران سوريه به اصطلاح يک "خط قرمز" براي خود تعيين و اعلام کرده که اجازه عبور از آن را نخواهد داد. اين خط قرمز بر دو اصل استوار است: نخست، عدم انتقال موشک هايي که معادله نظامي را به ضرر اين رژيم بر هم زند. دوم، عدم انتقال تسليحات شيميايي از سوريه به حزب الله. بر اين مبنا، اسرائيل مرکز تحقيقات نظامي شمال غرب دمشق را که احساس مي کرد موشک هاي پيشرفته با  قابليت هدف گيري تل آويو در آن آماده انتقال به حزب الله هستند را هدف قرار داد تا به اصطلاح مانع از تغيير معادله نظامي به ضرر خود شود.

 

شايد اسرائيل  در کوتاه مدت به بعضي از اهداف محدود نظامي خود دست يافت اما اين اقدام به دلايل مختلف به ضرراسرائيل هم تمام مي شود. نخست، اين حمله بر مشروعيت جبهه "مقاومت" حزب الله افزوده است. بعضي از ديدگاه هاي غربي و عربي در منطقه که مورد حمايت اسرائيل هم است بر اين رويکرد تأکيد مي کنند که حضور فعال حزب الله در بحران سوريه به عنوان يک گروه شيعي مورد حمايت ايران بر دامنه شکاف هاي قومي شيعي- سني مي افزايد و از اين رو دائماً بر جنبه حزبي-محوري سياست حزب الله تأکيد داشته و حضور آن در بحران سوريه را سبب اصلي شکاف قومي در منطقه مي دانند. حمله اسرائيل به سوريه منجر به تضعيف اين رويکرد و همزمان تقويت رويکرد عمومي "مقاومت" در جهت گيري حزب الله شده است. حسن نصر الله در سخنراني اخير خود آشکارا اسرائيل را به عنوان منبع اصلي تهديد در منطقه و ضرورت مبارزه با آن اعلام کرد که  اين خود بر مشروعيت جبهه مقاومت به عنوان يک جريان عمومي افزود. وي حتي تاکيد  کرد که در آينده انتقال تسليحات پيشرفته تر از سوريه به حزب الله صورت خواهد گرفت. اين مسئله خود به ضرر اسرائيل است.

 

دوم، اين حمله نقش رژيم هاي عربي محافظه کار مثل عربستان سعودي و قطر را به چالش مي کشد که به حمايت از معارضان دولت سوريه مي پردازند. حمله اسرائيل تصور افکار عمومي منطقه را که  اسرائيل و اعراب محافظه کار در يک جبهه قرار دارند را تقويت مي کند يا حوادث را به آن سمت مي برد. نتيجه اينکه منجر به چالش کشيدن موضع اين کشورها براي دخالت بيشتر در سوريه مي شود.

 

سوم، اين حمله جايگاه معارضان حکومت سوريه را در صحنه داخلي اين کشور تضعيف کرده و مشروعيت مبارزه معارضان را با اين تصور که حمله اسرائيل به نوعي در راستاي يک هدف مشترک يعني سرنگوني رژيم بشار اسد بوده به چالش مي کشد. همچنين اين حمله، سطح توقعات مردم سوريه را در واکنش متقابل به اسرائيل افزايش داده و مسئله ضرورت مبارزه با دشمن اصلي خارجي را که به طور سنتي در جامعه سوريه وجود دارد تقويت کرده و از اين لحاظ بر مشروعيت حکومت سوريه مي افزايد...........
منبع: المونیتور/ 27 اردیبهشت ماه 1392


نویسنده

کیهان برزگر

کیهان برزگر رئیس سابق پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه است. وی دانشیار روابط بین‌الملل در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد. حوزه مطالعاتی دکتر برزگر مطالعات سیاست خارجی، مسائل خاورمیانه و خلیج فارس، روابط ایران و آمریکا، و مسائل هسته‌ای ایران است.