بررسی مواضع کشورهای عربی خلیج فارس در قبال بهار عربی در شمال آفریقا

روز پنج شنبه 26 بهمن 1391 گروه مطالعات خلیج فارس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه نشستی با عنوان "بررسی مواضع کشورهای عربی خلیج فارس در قبال بهار عربی در شمال آفریقا" و با حضور پژوهشگران مقیم و مهمان پژوهشکده و اعضای گروه برگزار کرد. در این نشست خانم سعیده ابراهیمی دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطیایی نکاتی را در خصوص موضوع نشست بیان کرد.

 خانم ابراهیمی در ابتدا ضمن ارائه خلاصه ای از تاریخچه شکل گیری کشورهای عرب منطقه، به بررسی نظام های موجود در منطقه پرداخت و مهم ترین عامل شکل گیری انقلاب های منطقه خاورمیانه را وجود استبداد، بیکاری، فقر و عدم کارایی و کیفیت نهاد های مدنی موجود در جامعه دانست.
 
خانم ابراهیمی، با اشاره به تفسیرهای متفاوت از اسلام در منطقه خاورمیانه گفت، ما امروزه سه نوع اسلام در منطقه داریم. اول،اسلام شیعی؛ دوم، اسلام وهابی ارائه شده از سوی عربستان و سوم، اسلام لیبرالیزه شده ارائه شده از سوی ترکیه که چالش بین این سه الگو از اسلام در منطقه، بستر شکل گیری تحولات عربی در منطقه بوده است.
  
وی در ادامه به نقش موثر قشر متوسط جامعه در مشارکت سیاسی اشاره نمود و کشور مصر را مثال زد. مصر کشوری است سکولار با احزاب و گروه های تحصیلکرده که اخوان المسلمین نقش اصلی را در هدایت این گروه ها ایفا نموده است. در لیبی و تونس نیز نارضایتی احزاب و گروه های اسلام گرا و غیراسلام گرا بود که انقلاب را به سمت جلو هدایت نمود.

خانم ابراهیمی با اشاره به نظر تحلیل گران سیاسی، مهم ترین مولفه های دخیل در انقلاب های منطقه را عوامل سیاسی و اجتماعی مطرح کرد و افزود علاوه بر عنصر ایدئولوژی امروزه نقش شبکه های اجتماعی مانند اینترنت به مراتب پررنگ تر شده است. وی در انتها اختلاف بین شیعه و سنی را عامل مهمی برای نفوذ سایر کشورها در منطقه دانست.
  
این نشست با بحث وتبادل نظر میان اعضای گروه خلیج فارس پایان یافت.

گزارش: الهام نوری، پژوهشگر مهمان و عضو گروه مطالعات خلیج فارس پژوهشکده.