طالبان و ثبات افغانستان

از هنگام اعلام زمان خروج نيروهاي خارجي از افغانستان در سال 2014 كشورهاي مختلف تلاش دارند با در پيش گرفتن سياست هاي مناسب و اميدوارانه زمينه روشن تري از روابط خود با افغانستان و حفظ ثبات اين كشور ترسيم كنند.

 پاكستان و افغانستان در چارچوب سياستي ميان برخورد و همكاري به تناوب زير چتر مقامات امريكايي به مذاكره مي پردازند و شكلي از روابط در آينده را مدنظر قرار مي دهند. در سفر اخير مارك گراسمن، نماينده ويژه امريكا به اسلام آباد و ديدار با مقامات پاكستاني صحبتي كه بيش از همه مطرح شد، نياز مستمر به مبارزه با تروريسم بود به نحوي كه ژنرال اشفق كياني، رييس ستاد ارتش پاكستان اين همكاري را با تكيه بر مبارزه با تروريسم و شناسايي منافع متقابل ضروري و راهي براي همكاري هاي بهتر عنوان كرد. آنچه در اين مذاكرات بر آن تاكيد شده افزايش همكاري هاي منطقه يي، دادن امتياز به پاكستان، حمايت از دموكراسي در اين كشور و دسترسي آن به بازارهاي اروپا بود.
                                 
 مقامات اروپايي و امريكايي در سفر به پاكستان و افغانستان همواره بر تداوم تلاش هاي ديپلماتيك براي يافتن راه حل سياسي براي افغانستان تاكيد كرده اند. گراسمن نماينده ويژه امريكا قبل از سفر اخير به اسلام آباد با شركت در نشست بين المللي تماس درباره افغانستان بر حمايت بيشتر امريكا و كشورهاي اروپايي از اين كشور بر حمايت از مذاكرات صلح با طالبان و نظارت بر فرآيندهاي انتخاباتي تاكيد كرد.
 
همزمان با كشورهاي غربي، روسيه نيز قصد خود را براي گسترش روابط با افغانستان در چارچوب ايجاد يك همكاري منطقه يي مركب از هند، پاكستان، چين، ايران و روسيه اعلام كرده است. در واقع روسيه قصد دارد با استفاده از وضعيت موجود و تضادهاي سياسي،كشورهاي همجوار افغانستان را به موافقت با حضور گسترده تر خود بكشاند. به ويژه با استفاده از روابط سرد امريكا و پاكستان با گسترش روابط دوجانبه اقتصادي با اين كشور همكاري گسترده تر آن را براي مقابله با تروريسم در افغانستان جلب كند.
 
در عين حال روسيه نگران اين مطلب است كه با خروج نيروهاي غربي و قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، تروريسم با گذر از مرزهاي اين كشور دامنه فعاليت خود را به قزاقستان، تاجيكستان، ازبكستان و حتي داخل روسيه بكشاند. در واقع مي توان گفت كه نوعي همكاري اعلام نشده در مورد جلوگيري از پيروزي طالبان بعد از خروج نيروهاي غربي ميان امريكا و روسيه وجود دارد كه هدف اصلي آن جلوگيري از گسترش تروريسم در داخل افغانستان و بسط آن به كشورهاي همجوار روسيه است.

 اين همكاري را مي توان در سخنان راسموسن دبيركل ناتو نيز ملاحظه كرد. 

وي اظهار مي دارد تلاش اين است كه نيروهاي ويژه افغانستان تا پايان 2014 مسووليت اصلي دفاع از افغانستان را در مقابل طالبان بر عهده بگيرند و مي افزايد آنها در حال حاضر 75 درصد مناطق افغانستان را تحت كنترل گرفته اند. راسموسن مي افزايد تعهدات بين المللي كشورها براساس اجلاس توكيو بعد از 2014 نيز در قالب برنامه ريزي، مشاوره و آموزش ادامه خواهد يافت و مسلما تا آن هنگام با افزايش مقدار نيروهاي افغان به 352 هزار نفر قدرت ارتش افغانستان تحكيم خواهد شد.

آنچه در چارچوب مذاكرات و معادلات گفت وگوي كشورهاي مختلف مهم مي نمايد اينكه روس ها و چيني ها قصد دارند در چارچوب ايجاد يك همكاري جمعي منطقه يي با كمك كشورهاي پيرامون افغانستان، توسعه مبادلات تجاري و ساير كمك ها، خطر پيروزي مجدد طالبان را كاهش دهند و كشورهاي غربي نيز با ميدان دادن غيرمستقيم به اين همكاري ها، ضمن تاكيد بر حمايت غيرمستقيم نظامي، برنامه ريزي اقتصادي - سياسي را براي بهبود شرايط اقتصادي- اجتماعي افغانستان مدنظر قرار دهند.
 
با توجه به اوضاع شكننده و هر دم مخاطره آميز، مسلما اين كنش ها و واكنش ها ميان طالبان از يكسو، دولت افغانستان و حاميان آن و به ويژه كشورهايي كه در اين كشور داراي منافع هستند مدت ها ادامه خواهد داشت كه از هم اكنون نمي توان نقطه رسيدن به تعادل را در آن مشخص ساخت.

منبع : روزنامه اعتماد